Ván bài lật ngửa

- Trong một số lần, theo lễ tân tôi có gặp Tướng Niek Tionlong, Tướng Fenandez, Tướng Lon Nol, Đại tá Umswwouth, Thiếu tá Kossem. Với hai người sau, tôi bàn về an ninh biên giới lúc tôi chỉ huy chiến dịch Trương Tấn Bửu và lúc tôi phụ trách Bộ tư lệnh hành quân... Tất cả các lần tiếp xúc ấy đều có mặt các sĩ quan và riêng bàn về an ninh biên giới thì có văn bản.
- Thưa trung tướng, người ta bảo rằng trung tướng vẫn giữ một mạng lưới điệp viên riêng. Ai cung cấp tiền để chi trả ạng lưới đó?
- Tôi chỉ làm việc với các nhân viên theo đúng phạm vi được phân công. Người của tôi trong ngành An ninh quân đội lãnh lương theo cấp chức của quân đội.
- Theo người ta báo, trung tướng tổ chức ám sát bà Saroyan khi bà ấy vừa li dị với ông Fishel. Xin trung tướng cho ý kiến...
- Việc này tốt nhất cơ quan an ninh điện hỏi ông Fishel.
- Người ta cũng báo trung tướng ráo riết săn lùng đảng viên Đại Việt. Tại sao?
- Câu hỏi này nên đặt cho Bác sĩ Trần Kim Tuyến!
- Trung tướng có mấy biệt thự?
- Hai. Một ở Sài Gòn, một ở Đà Lạt.
Máy ghi âm làm việc đến trưa. Mai Hữu Xuân mời Thùy Dung dùng cơm với ông.
- Bà không hỏi riêng tôi câu nào sao? – Xuân hỏi khi dùng cơm xong
- Dạ, không...
- Tại sao?
- Tôi nghĩ rằng không cần...
- Nghĩa là bà biết tất cả?
- “Biết tất cả” thì hơi quá, song gọi là chưa biết gì cả cũng không đúng.
- Bà khuyên tôi nên làm gì?
- Tất nhiên, tôi không khuyên trung tướng bỏ trốn, lập chiến khu hay tụ tập người của trung tướng lại làm một cú tự chứng minh sự có mặt của mình.
- Bà rất thông minh, thưa bà Thùy Dung. Tôi chẳng có cái gì cả. Tôi nghĩ đến đồn điền, trà, cà phê. Nếu tôi được tự do. Tôi chán ghê gớm cảnh quan trường...
- Trung tướng vừa mới chán đây, phải không?
- Đúng...
- Tại sao trung tướng thủ tiêu ông Diệm, ông Nhu?
- Bà mà hỏi tôi câu đó thì bà đã không tin tôi. Tại sao bà không hỏi Đại sứ Cabot Lodge?

- Ngay đại sứ cũng lạ lùng về cái chết của hai người...
- Tôi từng “lạ lùng” như vậy trong không ít hơn một trăm trường hợp...
... Dung còn làm việc với Mai Hữu Xuân một buổi nữa. Các câu hỏi sẵn đều đều nêu lên và Xuân cũng trả lời đều đều.
“Ông ta mất hết hăng hái. Quả ông ta muốn trở thành chủ đồn điền...” Trong đầu của Dung, cuộc gặp gỡ này quá nhạt nhẽo.
Đại úy Vũ cung cấp cho Dung thêm tin tức: Mai Hữu Xuân chẳng giao dịch với ai, vả lại, ở vùng I, ông ta ít quen biết, thỉnh thoảng vợ con ra thăm. Sách của ông ta đọc thuộc loại trồng tỉa cao su, trà, cà phê... Báo chí trong nước và ngoài nước xếp bằng chồng, ông ít khi ngó tới.
“Ông ta chấm dứt ham muốn hơi sớm” - Dung nhận xét như vậy.
Tất nhiên, Dung không thể biết bao nhiêu thơ khẩn Xuân gửi Savani mà không có hồi âm. Có hồi âm: một mẩu tin ngắn trên tờ báo Pháp do vợ Xuân mang ra. Mẩu tin thế này: “Nhắn ông De Printemps. Thời tiết thay đổi. Khu vườn mà chúng ta định trồng ở phía Nam không có giá trị nữa. Phải tính toán cách làm ăn khác. Tôi thông cảm với người hùn vốn với tôi, song hoàn cảnh chúng ta bất khả kháng. Cũng đừng quá lo lắng. Số tiền trong ngân hàng sẽ được dùng khi thích hợp. Kí tên: Jean Claude Sani...”
“Thời tiết thay đổi!” Dự định cũ “không còn giá trị nữa.” “Phải tính cách làm ăn khác.” “Số tiền trong ngân hàng...” Điều sau cùng là hệ thống điệp viên của Xuân. Ông ta muốn đăng một tin nhắn: Đủ rồi! Xin chào! Còn “số tiền trong ngân hàng” chẳng bao nhiêu, nếu không nói là sạch bách! Những Trần Bá Thành, Géo Nam, Thomas Bocal ra rìa từ lâu. Số trong An ninh quân đội trở cờ. Hai bộ hạ thân tín là Lưu Kỳ Vọng và Hùng, kẻ bị Việt Cộng cho chầu Diêm Vương, kẻ chính tay Xuân ra lệnh khử...
Đủ rồi! Sau khi thiếu tá Thùy Dung chào tạm biệt, Tướng Mai Hữu Xuân ném người lên ghế bành, lẩm bẩm.
Người Mỹ không dùng ông. Hàng tá đứa đủ sức thay ông, Mỹ cóc cần một gã ruột gan đều hướng về Pháp. Mai Hữu Xuân rót một li rượu đầy, nốc cạn... Thôi thì cái món chót cuối cùng an ủi ông là rượu Pháp – ngon tuyệt!
*
Từ Huế, Dung bay lên Đà Lạt, nơi cô phải “hỏi cung” hai tướng Lê Văn Kim và Trần Văn Đôn.
Tướng Lê Văn Kim tiếp Thùy Dung ở một ngôi biệt thự nhỏ - càng rất nhỏ khi đối diện với nó là ngôi biệt thự đồ sộ, xây cả pháo đài án ngữ phía ngoài, vốn là nhà riêng của Tướng Tôn Thất Đính, bây giờ thì chỉ có vài quân cảnh canh gác. Lê Văn Kim sống ẩn dật với thú đọc sách báo.
- Tôi đã được cho biết trước là bà sẽ đến làm việc với tôi. Tôi đang bị giam lỏng. Tuy vậy, tôi không một lần bước ra khỏi ngôi nhà này. Bà cứ thực hiện nhiệm vụ... - Tướng Lê Văn Kim nói rõ từng lời.
- Thưa trung tướng...
- Có lẽ bà cứ gọi tên tôi: Lê Văn Kim.
Trong bộ quần áo dân sự đơn giản, Lê Văn Kim trả lời câu hỏi của Dung. Cũng ghi âm.
Một “mưu sĩ,” một “lí thuyết gia” như người ta gắn cho ông, không phải vô cớ. Dung nghĩ như vậy thông qua cách trả lời khúc chiết của tướng Kim. Ông ta khá thâm trầm. Đúng, chính ông ta vạch kế hoạch lật đổ Ngô Đình Diệm, chính ông ta tính toán nước cờ sau ngày 1-11-1963. Mặc dù ông ta chưa bao giờ tuyên bố lung tung, chưa bao giờ trồi lên hạng đầu sỏ. Ông ta biết và thích sai khiến.
- Tôi có nghĩ đến giải pháp trung lập. Song trung lập mà tôi hình dung khác thuyết trung lập của Sihanouk... Tôi chủ trương phải đánh bại Việt Cộng về tư tưởng, về ảnh hưởng chính trị rồi mới nói đến trung lập - Tướng Kim không chối bỏ lời buộc tội nghiêm trọng trong các câu hỏi.
Có thể người Mỹ và tướng Khánh không chú ý đến tướng Kim – ông ta qua lời khai để xác định quan điểm và hi vọng Mỹ sẽ nghiên cứu – Dung kết luận khi xong công việc.
- Ông có nghĩ rằng, chính ông Đỗ Mậu không thích ông? – Dung xếp máy ghi âm, hỏi một câu bên ngoài.
Lê Văn Kim cười nhẹ:

- Tôi có nghĩ, bởi vì chức Ủy viên Ngoại giao của tôi trong Hội đồng Quân nhân khiến ông Đỗ Mậu, Ủy viên Chính trị cảm thấy bị lấn quyền; tôi hết sức tế nhị trong cư xử. Song bà biết đấy, ông Đỗ Mậu không phải là hạng chịu ngồi dưới hay ngồi ngang bất kì ai...
- Trong vụ “chỉnh lí,” ông ấy đang ở Đại Hàn...
- Đại Hàn xa Nam Việt tính theo đường chim bay, còn nếu tính theo vô tuyến điện thì khác gì quân đoàn 2 của Tướng Nguyễn Khánh với Sài Gòn...
- Nghĩa là ông ghép ông Đỗ Mậu trong vụ này?
- Tôi không ghép, sự thật là như vậy...
- Ông ân hận điều gì nhất?
- Tôi ân hận tôi: tôi không đề phòng bất trắc. Rất khó đề phòng với người Mỹ! Có lẽ bà nói đúng.
- Xin được hỏi một câu hoàn toàn riêng tư: dự kiến tương lai của ông?
- Tôi sẽ trở lại đời sống thường dân. Tôi không muốn vấy lại chính trị...
- Ông chọn ngành nào?
- Thương mại.
- Bà nhà cũng đồng ý?
- Vợ tôi và phu nhân của Tướng Trần Văn Đôn là chị em ruột. Cả hai bà đều ngao ngán...
- Ông Trần Văn Đôn cũng ngao ngán?
- Tốt nhất, bà nên hỏi ông ta...
Thêm một kẻ tự loại ra khỏi vòng chiến nữa. Dung trầm tư trước khi đến gặp tướng Trần Văn Đôn.
*
Tướng Trần Văn Đôn mời Thùy Dung ngồi ở phòng khách. Biệt thự khá sang. Quanh biệt thự, một mảnh vườn nho nhỏ. Nếu so sánh, biệt thự chỉ kém nhà của Trần Trung Dung. Dung được thông báo về ngôi biệt thự này, nó thuộc một người Trung Quốc lấy Pháp tịch, tên Dominique Hoa Hồng Hỏa - dòng họ chú Hỏa(1). Với quyền lực, tướng Đôn chiếm biệt thự, chi một số tiền nhỏ rồi trả góp hằng tháng.
(1) Tức Hui Bon Hoa, một đại tư sản người Hoa tại Sài Gòn đầu thế kỉ XX.
Dung biết tướng Đôn tự kiềm chế dữ dội trong cuộc gặp gỡ cô. Ông ta vận quân phục và ngồi thật ngay ngắn. Hai người không phải xa lạ nhau. Tướng Đôn thích Dung, đôi lần ông ta nói với bè bạn, song ông đủ khôn ngoan để dừng ở mức ngắm từ xa vợ của viên đại tá nổi danh này. Trong đời, ông bẻ đủ loại hoa, có chủ hay không chủ. Ngay Trần Lệ Xuân cũng từng mặn nồng với ông. Vợ viên tư lệnh không quân từng hiến thân cho ông. Ông từng cưới bán chính thức với diễn viên điện ảnh đang lên. Ông ngủ với vợ hàng loạt sĩ quan. Nói chung, ông không thô bạo mà tỏ tình và “con mồi” nào ông nhắm đều không thoát. Hào hoa, đẹp trai, khỏe... Ông còn một số lợi thế.
Tiểu khu trưởng Đà Lạt báo với Dung, mỗi lúc vợ ông ta về Sài Gòn thì lập tức có một – không phải một, mà hai ba – “bồ” thay thế trong các buổi nhảy thâu đêm.

Bây giờ ông ngồi trước người đàn bà đẹp và phải trả lời các câu hỏi do người đàn bà ấy nêu ra. Tuy nhiên, ông không tỏ ra khúm núm hay e dè khi trả lời, Dung hiểu tướng Đôn là bậc “trên trước” trong hàng tướng, chỉ sau Tướng Big Minh. Bị Nguyễn Chánh Thi làm nhục, Đôn căm tức - tại cuộc họp tại Bộ Tổng tham mưu và trại Hoàng Hoa Thám, ông ta sợ thật vì Thi dám đánh ẩu, bây giờ lên Đà Lạt, khi mọi sự lắng dần, ông tự đánh giá lại mình: sớm muộn gì người Mỹ cũng phải dùng ông; trong hàng các tướng bị gọi là “già,” Big Minh và ông vững thế hơn hết; mọi lộn xộn rồi sẽ qua thôi... Cho nên, vài ngày sau khi lên Đà Lạt, vào ngôi biệt thự lộng lẫy của ông, ông mở liền buổi dạ hội tưng bừng, mời bạn bè từ Sài Gòn lên chơi suốt sáng. Tin đó tới tai Nguyễn Chánh Thi, Thi hộc tốc bay lên Đà Lạt và hộc tốc chạy tới biệt thự. Đã mười giờ sáng. Thi đá mạnh vào cửa, thét quân cảnh gọi Đôn ra. Đôn đã thức dậy, bảo quân cảnh trả lời là Đôn còn đang ngủ... Thi định xộc vào phòng Đôn, Đôn nói qua cửa hé: “Thằng nào ló đầu vào phòng riêng của tao, tao bắn còn nếu thằng đó tự ình là con trời thì cứ nổ súng trước; bằng không, nên mang bộ mặt láu cá ra khỏi nhà tao để khỏi bị bắt về tội định ăn trộm!”
Thi tức điên ruột, song bộ hạ thân tín chỉ cho Thi xem ở phòng khách hàng đống danh thiếp, gồm các tướng Mỹ và nhân viên cấp cao của tòa đại sứ Mỹ...
- Đ.M! – Thi chửi thề mà không biết phải làm sao.
- Tên lưu manh đầu đường xó chợ nào vào nhà tao đó? Để tao gọi điện cho cố vấn quân sự Mỹ ở Đà Lạt nhờ quân cảnh Mỹ tới quét thứ dơ dáy này ra khỏi nhà tao...
Thi xô cửa phòng ngủ và thấy tướng Đôn đang quay điện thoại thật...
- Rút lui! – Tên bộ hạ thân cận của Thi bảo nhỏ và Thi rút lui.
*
- Thưa trung tướng, trung tướng mang quốc tịch Pháp? – Dung đọc các câu hỏi.
- Rồi sao? André Đôn, ai mà không biết. Cả nhà tôi đều tên Đôn. Như Đại tá Nguyễn Thành Luân, Robert Nguyễn Thành Luân...
- Trung tướng sinh ở Bordeaux?
- Rồi sao?
Dung không hỏi thêm sau mỗi câu “rồi sao” của Đôn. Cô làm công việc đơn thuần chuyên môn.
- Người ta nói trung tướng muốn chấm dứt chiến tranh?
- Ai nói?
- Chấm dứt chiến tranh nghĩa là thương lượng với Cộng sản.
- Nếu không tiêu diệt hết cộng sản thì phải thương lượng, chuyện con nít cũng hiểu. Mỹ không tiêu diệt được Nga Xô, Trung Cộng thì phải đặt quan hệ ngoại giao...
- Trung tướng chủ trương trung lập ở Nam Việt?
- Nếu ông Nguyễn Khánh tìm ra được một chỗ đứng nào hay hơn trong hoàn cảnh Đông Nam Á hiện thời thì bảo ông ấy tranh luận với tôi.
Dung tắt máy. Cuộc “hỏi cung” chính thức xong.
- Trung tướng nghĩ thế nào nếu Mỹ đưa vài trăm ngàn quân vào Nam Việt?
Đôn nhún vai:
- Tôi không ưa!
- Quan điểm của trung tướng có được nhiều người chia sẻ không?
- Bạn bè của tôi đều nghĩ như tôi.
- Đây là một câu hỏi riêng của cá nhân tôi: trong đời hoạt động của trung tướng, đến hôm nay, trung tướng thấy mình hối tiếc điều gì nhất?
Đôn cắn môi một lúc.

- Ít nhất, có ba trường hợp tôi hối tiếc: một, không sát cánh với Tướng Nguyễn Văn Hinh khi ông Diệm còn bấp bênh; hai, để anh em ông Diệm chết; ba, bị thành công cuộc cách mạng 1-11 lóa mắt không đề phòng phản bội... Tất cả do tôi non về chính trị. Tôi ngán binh nghiệp và muốn hoạt động chính trị hơn.
- Bà cho phép tôi gởi lời hỏi thăm đại tá. – Đôn tiễn Dung ra bậc thềm.
- Cám ơn trung tướng... Thế nào rồi trung tướng và nhà tôi cũng gặp nhau thôi! – Dung nói, ý nhị...
- Gặp nhau về phương diện nào? Gặp mặt hay cùng chung suy nghĩ? – Đôn hỏi lại, hóm hỉnh.
- Có thể cả hai nghĩa...
Và, trước khi Dung lên xe, Đôn trở lại cái quán tính trong người ông ta; ông cầm bàn tay, mỗi ngón thon dài, trắng nuột của Dung đưa lên môi hôn.
Ông ta còn tham vọng... Muốn trở thành chính khách. Dung đánh giá tướng Đôn.
*
Cuộc “hỏi cung” Tướng Tôn Thất Đính ồn ào nhất. Khi hoàn hồn rồi, lại bị tống lên xứ Pleiku núi non trùng điệp, tướng Đính nổi đóa. Tư lệnh vùng II thường đến chào ông và lần nào cũng bị ông chửi bới vuốt mặt không kịp. Tôn Thất Đính luôn mở đầu câu chuyện bằng công lao lật đổ Diệm và xỉ vả Nguyễn Khánh không tiếc lời. Đính nhậu, chơi gái và phần thì giờ còn lại thì chìm đắm trong ván bài tứ sắc, thứ mà Đính đam mê. Pleiku không có nhà to, nhưng quan chức địa phương vẫn phải thuê cho Đính một biệt thự tốt nhất. Khách khứa không ngớt. Vợ Đính thỉnh thoảng lên thăm chồng - một phụ nữ đẹp, thùy mị, nhưng vợ chồng không ở chung lâu - vợ Đính về Sài Gòn và Huế để còn lo nhà cửa.
Đính phục Luân nên nể Dung.
- Tụi nó lo chỗ ăn ở cho bà có đàng hoàng không? – Đính hỏi.
Dung trình bày nhiệm vụ của mình, xin lỗi Đính và mở máy.
- Bà cứ mở máy... Tôi chẳng thèm giấu giếm... - Đính liếc qua các câu hỏi, xếp tờ giấy lại – Tôi không trả lời từng câu, thẩm vấn tôi? Chính tôi mới đủ tư cách thẩm vấn thằng Khánh. Còn thằng Thi, nó là con rận. Tụi Vĩnh Lộc, Nguyễn Văn Thiệu, Nguyễn Cao Kỳ hở? Đồ cặn bã. Tôi chống Cộng. Tôi chống độc tài, độc tài Ngô Đình Diệm hay độc tài Nguyễn Khánh tôi đều chống. Tôi là hoàng tộc. Tôi biết đánh giặc, tôi biết thắng giặc. Tôi... tôi... tôi...
Rồng rặc “tôi” trong cả băng ghi âm C.90.
- Mỹ lầm nên xài thằng Khánh. Nó sẽ cho Mỹ sạt nghiệp... Tôi chẳng trung lập, chẳng thân Pháp... Còn lợi dụng tiền bạc? Tôi có một nhà ở Đà Lạt, vùng chiến thuật xây cho tôi. Đừng bày đặt hỏi vụ tiền bạc. Tôi không phải thằng ăn mày, tôi giàu, vợ tôi giàu. Về tiền bạc lem nhem, nên hỏi cung thằng Thi, thằng Kỳ, thằng Khánh. Thằng Kỳ buôn lậu á phiện với Francisci. Chị nó là trạm chuyển hàng lậu ở Savanakhet. Thằng Thi moi trong đống rác kiếm xương cá đầu tôm ở Nam Vang, về nước có nửa tháng mua liền hai biệt thự. Thằng Khánh chứa gái điếm ở Pleiku này... Tôi mà được Mỹ trả tự do, nắm quyền, tôi bắn ráo mấy thằng phản phúc... Bà đừng xóa chữ nào trong băng và, nếu bà cam đảm, xin in một bản gửi cho Đại sứ Cabot Lodge hoặc cho tướng Jones Stepp...
- Đây là câu hỏi riêng của tôi. – Dung tắt máy - Người ta nói ông Diệm vì tin trung tướng mà chết... Nói cách khác, trung tướng phản bội...
- Tôi đợi bà hỏi câu này... Tại sao tôi phải trung thành với ông Diệm?
- Ông từng được ông Diệm xem như con nuôi...
- Thế đại tá Luân không phải là con nuôi của Giám mục Ngô Đình Thục đó sao?... Tuy vậy, tôi phản đối giết anh em ông Diệm. Chắc đại tá Luân cùng quan điểm với tôi.
Dung chào từ biệt Tôn Thất Đính.
- Về phần tôi, bà sẽ thấy, người ta sẽ xin lỗi tôi và khôi phục danh dự cho tôi. Ở Việt Nam, không dùng tôi trong việc quân thì dùng ai? Cũng như việc chính trị, không dùng đại tá Luân thì dùng ai?
*
- Tôn Thất Đính còn rất hăng máu mà rất lông bông. - Thùy Dung nhận xét với Luân khi về đến Sài Gòn
Nghe xong các băng, Luân nói:
- Đây là những con người của ngày hôm qua...