‘Bất kể sau này ta dùng thân phận gì kết thúc cùng ai theo cách nào đi nữa, trong số mệnh vĩnh viễn có một chỗ ngồi nơi giường nhỏ* cho người.’
—— ‘M ộng du thư ’ (G iản T rinh)
(*Giường nhỏ: sàng tháp, giường hẹp thấp dài.)
***
Tô Nam cảm thấy mình không tính là người hẹp hòi.
Đàn ông ba mươi bốn tuổi, không có ‘chuyện xưa’ mới vô vị.
Nhưng hạt cát kia, cắm chặt trong lòng Trần Tri Ngộ, hòa lẫn cùng máu thịt.
Cũng chà sát trong mắt cô, chớp không rơi, buộc lòng thích ứng. Cô cảm thấy mình vẫn còn cách cái gọi là thích ứng đó một quãng, không thể nghĩ nhiều, vừa nghĩ tới lại có cảm giác cả đời bất lực dời một ngọn núi sừng sững đứng lặng yên bất động.
Trần Tri Ngộ cũng cảm giác được bầu không khí có phần im ắng, liếc mắt nhìn Tô Nam, trên khuôn mặt cô vẫn là nét điềm nhiên phẳng lặng.
Dùng lẽ thường cũng có thể đoán định, trái tim cô không rộng lượng đến mức vô giác vô tri, nhưng có những lời, cứ nói hết lần này đến lần khác thì quá mức chán ngấy. Anh không thích thề thốt, yêu hay không yêu một người, suy cho cùng vẫn nên thể hiện bằng hành động chu đáo hết lòng.
“Tiếc là bây giờ còn rất ít ạ,” Tô Nam nhoẻn miệng cười: “Thành Túc không gặp được đúng thời điểm phát triển, nếu có thể giữ gìn thêm mấy năm, bảo tồn nguyên vẹn đến giờ, nhất định sẽ không kém hơn Tây Đường, Vụ Nguyên…
(* Tây Đường – ‘Th iên đường hạ giới’: là một cổ trấn đặc biệt của Trung Quốc, nơi đây gây ấn tượng với du khách bởi những chiếc cầu nhỏ xinh đẹp bắc qua dòng kênh. Tuy cổ trấn này đã có hơn một ngàn năm lịch sử, nhưng vẫn tràn đầy sức sốn g.
** Làng cổ Vụ Nguyên thuộc tỉnh Giang Tây, Trung Quốc. Vụ Nguyên bốn mùa đều đẹp. Xuân sang là lúc cải dầu nở rộ, cả ngôi làng như chấm xám giữa biển hoa vàng. Hè về, Vụ Nguyên tắm mình giữa sắc xanh của cỏ cây hoa lá bạt ngàn. Thu tới là lúc người dân thu hoạch mùa màng, cây cối chuyển sang màu lá đỏ. Còn vào mùa đông, Vụ Nguyên chìm trong sương khói bảng lảng, tuyết phủ những con đường, mái ngói rêu phong.)
Cô đáp lời tự nhiên hào phóng, Trình Uyển thầm khen một câu trong lòng.
Cốc Tín Hồng cũng thầm mắng mình nói năng bộp chộp, không biết thông tin về cô gái này còn chôn vùi bao nhiêu địa lôi, bản thân cũng không đủ kiên nhẫn thăm dò từng cái một, nên chỉ chuyện trò vài câu sơ giao rồi chuyển trọng tâm qua Trần Tri Ngộ.
“Hiện giờ số liệu gì cũng làm giả được, mấy cái báo cáo nghiên cứu tớ xem cũng phản ánh không chính xác. Làm ăn đôi khi chính là liều lĩnh táo bạo đánh cược với vận may số mệnh, lão Trần, cậu quyết định đi, tớ theo.”
“Ông chủ Cốc thuyền lớn, ba đào sóng dậy cũng không làm chao đảo được chiếc hàng không mẫu hạm này của ngài.”
“Đừng có mỉa mai tớ, tớ cùng lắm chỉ là một khu trục hạm.”
Trình Uyển cầm đũa đầu nhọn gắp một miếng măng chua: “Chỗ tớ có hướng gió mới nhất, nghe không?”
(* Hàng không mẫu hạm hay Tàu sân bay: là một loại tàu chiến được thiết kế để triển khai và thu hồi lại máy bay — trên thực tế hoạt động như một căn cứ không quân trên biển.
** Tàu khu trục, hay còn gọi là khu trục hạm, là một tàu chiến chạy nhanh và cơ động dùng cho mục đích hộ tống các tàu chiến lớn hơn trong một hạm đội.
***Đũa đầu nhọn giống kiểu đũa Nhật luôn có đầu rất nhọn để thuận tiện cho việc gỡ bỏ xương cá.)
Cốc Tín Hồng lật đật rót rượu cho Trình Uyển: “Rửa tai chờ ngài đây, Trình gia!”
Sau đó, Tô Nam cảm thấy như lọt vào mây mù, từng câu riêng rẽ còn có thể hiểu được, nhưng khi kết hợp lại với nhau phảng phất như nghe sấm truyền. Bọn họ không tránh cô, có lẽ vì biết cho dù có nói trước mặt, cô cũng không chắc sẽ hiểu được?
Tô Nam cụp mắt, bưng ly nước trái cây lên, uống một ngụm rất nhỏ.
Nước trái cây ướp đá, hơi lạnh tỏa ra, trên thành ly in lại hai dấu vân tay.
Trần Tri Ngộ kề sát lại: “Em có nóng không? Ăn nhiều một chút.”
Tô Nam vội vàng gật đầu.
Trần Tri Ngộ gắp cho cô một đũa thức ăn, rồi tiếp tục nghe Trình Uyển phân tích.
Tô Nam nhớ tới hồi nhỏ, lúc ba chưa mất.
Mẹ cùng Tô Tĩnh về bà ngoại, trong nhà không có ai nấu cơm, ba tan ca, trực tiếp mang cô đến ăn cơm với đồng nghiệp. Một nồi lẩu cá dưa chua nóng hầm hập, miến thịt bằm, gan lợn thái lát, khoai tây cắt sợi chiên, cốc tráng men thay làm chung rượu. Bọn họ nói chuyện, người lớn… lời nói có chút thô kệch quê mùa, có phần ngông cuồng bàn luận tình hình chính trị đương thời. Cô nghe không hiểu lấy một câu, chỉ cảm thấy bữa cơm này rất buồn tẻ nhàm chán.
Khi đó, ba cũng giống Trần Tri Ngộ bây giờ, thỉnh thoảng gắp cho cô một hai đũa thức ăn, dành ra chút tâm tư quan tâm cô ăn có ngon không.
Đó là lần đầu tiên, cô nhận thức rõ cái loại trời đất mênh mông, bản thân mình nhỏ nhoi quá đỗi, cái cảm giác bất lực tựa hồ bị vứt bỏ.
Hồi nhỏ đói bụng khóc, khóc là có sữa uống; ngày lễ tết bà con họ hàng vây một vòng quanh bạn, bảo bạn hát rồi bập bẹ gọi tên ai đó; tất cả mọi người quan tâm bạn từng li từng tí, sợ bạn đụng đầu vấp ngã. Bạn muốn gì nhất định sẽ có người đáp ứng, bạn tựa như được cả thế giới nâng niu trong lòng bàn tay mà yêu thương.
—— nhưng kỳ thật không phải như vậy, thế giới, không hề di chuyển xoay quanh một người.
Trong từng hoàn cảnh mỗi người đều có vai trò của riêng mình, không phải lúc nào bạn cũng có thể hòa nhập vào, nói gì đến trở thành trọng tâm của câu chuyện.
Khi còn bé, canh cánh trong lòng một thời gian.
Đến khi hiểu ra rồi, chấp nhận, cũng là trưởng thành.
Học đi học lại bao nhiêu, cô vẫn không cách nào học được dáng vẻ tự tin thản nhiên phớt lờ mọi chuyện, đến đâu cũng có thể thoải mái làm điều mình muốn. Nhưng khi gặp phải tình huống bản thân không biết phải nói gì, không cách nào xen vào, cũng dần có loại cảm xúc thôi kệ không sao cả, tự tìm niềm vui cho riêng mình.
Nhưng lần này là gặp bạn bè Trần Tri Ngộ.
Không giống vậy.
Trong lòng thoáng đỗi muộn phiền, càng có phần lo lắng không biết làm thế nào.
Cô biết bản thân mình nhỏ bé không có gì nổi bật, cũng không moi ra được điểm nào đáng để người ta nhắc tới không quên… đây là vấn đề của chính cô.
Vì vậy, càng cảm thấy khó chịu hơn.
Một bữa cơm, không biết thế nào kết thúc.
Trần Tri Ngộ đi gọi xe, Trình Uyển và vợ chồng Cốc Tín Hồng đợi ở cửa, Tô Nam đi vào phòng vệ sinh một chuyến.
Trong sân nhỏ, lối đi đá cuội nằm nép mình dưới những khóm trúc, dọc hai bên treo đèn lồng, cảnh vật mơ hồ.
Tô Nam đi từ trong phòng vệ sinh ra, còn chưa đến gần cửa đã nghe thấy mấy người Trình Uyển đang thảo luận về mình.
Cốc Tín Hồng: “Ánh mắt lão Trần không tệ, cô bé này là khối ngọc thô chưa dũa mài.”
Trình Uyển: “Tô Nam nhìn rất có chủ kiến, bản thân tớ cảm thấy sẽ rất khó khăn. Đàn ông ở độ tuổi này của các cậu, không phải đều thích các cô gái nhỏ mềm mại dịu dàng, ân cần dễ dụ sao? Cái gì mà nhuyễn ngọc ôn hương, đúng không?”
Cốc Tín Hồng: “Trình gia, cậu đây là một sào quật nhào cả thuyền. Chắc chắn lão Trần không thích kiểu như thế, chẳng phải hắn thích…”
Lời chưa dứt, nửa còn lại dang dở.
Chao đảo, treo trong lòng Tô Nam.
Một lát sau, Trình Uyển mới cất lời: “Tớ thật con mẹ nó cái gì trái tim, đến bản thân tớ còn chẳng biết mình thuộc về nơi nào. Ông chủ Cốc, hồi nhỏ tớ đã đặc biệt không vừa mắt cậu rồi, cậu đầu bò đầu bướu ngang ngạnh khó dạy chẳng coi ai ra gì, nhưng làm thế nào mà chuyện tốt gì cũng lần lượt rơi hết lên đầu cậu vậy chứ?”
“Tớ đầu bò đầu bướu? Tớ đây là đại trí giả ngu!” (*Đại trí giả ngu: người có tài thường trầm tĩnh, khiêm tốn nên trông bề ngoài có vẻ đần độn.)
Thừa dịp hai người châm chọc nhau, Tô Nam bước nhanh tới tụ họp với bọn họ.
Trình Uyển cùng hai vợ chồng Cốc Tín Hồng lên xe trước, Trần Tri Ngộ và Tô Nam đi phía sau.
Vừa định rời đi, đằng sau có tiếng người gọi với: “Giáo sư Trần.”
Trần Tri Ngộ quay đầu lại nhìn rồi bảo tài xế đi trước, đứng yên tại chỗ chờ người kia đi tới.
Là một người đàn ông mặc âu phục, dáng người hơi béo mập, sợ nóng, liên tục dùng khăn giấy lau mồ hôi trên trán. Lúc đến trước mặt Trần Tri Ngộ, định vươn tay bắt, thoáng do dự, cuối cùng lại thôi, cười nói: “Có thể gặp được ngài ở đây, thật may quá.”
“Ông chủ Hoàng, đã lâu không gặp.”
“Khi nào ngài lại đến Tây An, tôi làm chủ tẩy trần cho ngài. Gần đây vừa kiếm được một số đá tốt, rất nhiều người hỏi thăm muốn mua, tôi vẫn cất đó không đưa ra, đồ tốt thì phải để dành cho người biết nhìn.”
Sắc mặt Trần Tri Ngộ có phần lãnh đạm, nhưng ngữ khí vẫn rất lịch thiệp: “Thật không dám giấu diếm, gần đây không có nhiều thời gian để tập trung cho sở thích này nữa. Nếu ông chủ Hoàng đưa cho tôi trái lại sẽ thành ngọc sáng vứt chỗ tối.”
Người đàn ông cười ngượng ngần.
Trần Tri Ngộ nói thêm: “Sáu tháng cuối năm sẽ tham dự tọa đàm ở khu vực Tây bộ, nếu đi tuyến Tây An, khó tránh khỏi lại quấy rầy ông chủ Hoàng.”
Người đàn ông cười tươi rói: “Cầu còn không được, cầu còn không được!”
Chào hỏi xong, Trần Tri Ngộ đón một chiếc xe khác.
Uống rượu vào, hơi nóng, Trần Tri Ngộ khẽ nới lỏng cổ áo sơ mi.
Ngắm nhìn Tô Nam, hiện tại có chút luyến tiếc không muốn đưa cô về ngay.
“Em ăn no chưa?”
Tô Nam gật đầu.
“Còn ăn nổi một bát đậu hoa cơm không?”
Tô Nam thoáng ngơ ngác.
Trần Tri Ngộ duỗi tay vuốt ve gương mặt cô: “Tiện đường, dẫn em đi nếm thử.” Anh nói với tài xế địa chỉ.
Quán ăn nho nhỏ, trước cửa treo rèm vải lanh màu lam đậm, đẩy cửa ra, luồng không khí khô ráo hòa với hơi lạnh của điều hòa phả tới.
Chọn một vị trí sát bên trong ngồi xuống, Trần Tri Ngộ gọi hai bát đậu hoa cơm, một ly trà sữa đậu nành.
(*Đậu hoa cơm: là món ăn vặt bình dân phổ biến ở Tứ Xuyên, gồm có một bát đậu hủ, một bát cơm và nước chấm gia vị.)
“Lúc trước, có sinh viên giới thiệu cho anh chỗ này, ăn qua mấy lần, cũng được. Có phần giống mùi vị trong nhà tự làm khi còn nhỏ.”
Tô Nam ngạc nhiên: “Nhà anh còn có thể tự làm đậu hoa ạ?”
“Thời bà nội anh còn trẻ, trong nhà bán đậu hoa, khi đó còn có danh hiệu Tây thi đậu phụ. Có lần ông nội anh cùng quân đội đi ngang qua hàng đậu hoa, mọi người đói bụng, ai cũng gọi một bát đậu hoa. Trong tiệm không có chỗ ngồi, đều đứng ăn. Ủng, đồng phục quân đội, vũ khí tiêu chuẩn, bà nội chưa từng chứng kiến trận chiến này, sợ, nhưng lại tò mò. Lúc đưa từng bát từng bát đậu hoa lên, ánh mắt không biết đặt chỗ nào, khẽ lướt qua lướt lại mấy lượt thì đối diện với ánh mắt ông nội anh. Sau khi trở về, ông nội lập tức chuẩn bị lễ vật đến cầu hôn —— khi đó ông ở trong Việt hệ, đi theo Trần Tế Đường, cũng xem như một sĩ quan nhỏ. Ba mẹ bà nội không chút do dự, trực tiếp đồng ý. Sau này trải qua rất nhiều việc, em cũng đã đọc trên sách sử. Hai người mấy lần đối mặt với sinh ly tử biệt, nhưng đều gặp dữ hóa lành. Ông nội qua đời năm 1990, bà nội mất năm 1998, hai người đều thọ. Cũng coi như cả đời ‘tề mi cử án’, tương kính như tân.
Trần Tri Ngộ mỉm cười: “Lúc bà nội còn sống, thỉnh thoảng có dịp sẽ tự tay làm một ít đậu hoa. Bà ngại bây giờ nước cứng, làm ra đậu hoa không ngon.
(*Nước cứng: là nước có hàm lượng Canxi hay Magie vượt qua mức tiêu chuẩn. Khi dùng nước cứng nấu rau, thịt sẽ khó chín; làm mất vị của nước chè.)
Đang nói chuyện, đậu hoa đã được bê lên.
Trần Tri Ngộ mở nắp, cầm muỗng múc một ít cơm trong bát cơm trước mặt Tô Nam, một ít đậu hoa, rồi múc thêm một ít sốt tương ớt do chủ tiệm tự chế: “Ăn chung với nhau, em nếm thử đi.”
Tô Nam há miệng ăn một miếng, ba loại hương vị tan ra hòa quyện vào nhau, vô cùng thơm ngon mới lạ. Cô gật đầu lia lịa.
Trần Tri Ngộ mở nắp ly trà sữa đậu nành, đưa tới tay cô: “Cái này uống vào mùa đông ngon hơn, nóng ấm, cũng không quá ngọt.”
Miệng Tô Nam căng phồng đậu hoa không thể nói chuyện, giơ ngón tay cái về phía Trần Tri Ngộ.
Trần Tri Ngộ cười, bản thân cũng cầm muỗng lên, múc một muỗng đậu hoa nguyên chất.
“Anh không cho thêm gì vào, ăn có ngon không ạ?”
“Em thử đi.”
Tô Nam cũng bắt chước anh múc một muỗng, đậu hoa nguyên chất hơi chát, nhất thời lan tỏa khắp khoang miệng, nhưng khi thích ứng rồi, trái lại cảm thấy mùi vị ngon vô hạn.
“Bà nội nói, đậu hoa không cho thêm bất kỳ nguyên liệu gì khác vào mới là ăn đậu hoa. Cũng như đời người, cho dù có điểm thêm bao nhiêu thứ đi nữa, đến cuối cùng cũng chỉ là trải kiếp phù hoa.”
Tô Nam trầm mặc nhấm nháp những lời này.
“Khoảng thời gian trước khi ông nội đi, còn cố ý bảo bà nội làm một lần đậu hoa. Khi đó sức khỏe bà không tốt, là đám con cháu bọn anh làm theo hướng dẫn của bà, giày vò tới lui mấy lượt cuối cùng cũng ra được bát đậu hoa, mùi vị chắc chắn không thể nào so được với tự tay bà nội làm. Nhưng ông nội uống đến hởi lòng hởi dạ, cầm tay bà nội nói, thế nào mà chỉ uống một bát đậu hoa, cả đời đã trôi qua?”
Thế nào mà chỉ uống một bát đậu hoa, cả đời đã trôi qua?
Trong lòng ngũ vị tạp trần vô ngần cảm xúc.
Chuyện xưa thật ý nghĩa, cũng giống như bát đậu hoa này.
Kinh hồng một thoáng* dễ dàng, bạc đầu trọn kiếp lại khó khăn. (*Kinh hồng một thoáng: chỉ một thoáng nhìn đã lưu lại ấn tượng sâu sắc khó quên.)
Trần Tri Ngộ dừng chốc lát, chuyển câu chuyện: “Bạn bè tụ họp một chỗ, có khi hào hứng quá, nói chuyện khó tránh khỏi không chu đáo.”
Tay Tô Nam thoáng khựng lại.
Anh đang khéo léo xin lỗi cô sao?
Anh nhìn cô, chậm rãi nói từng câu từng chữ rõ rành, nghe như ý vị lời thề.
“Còn rất nhiều chuyện, sau này từ từ đưa em đi.”
Tô Nam không nói gì, cổ họng nghèn nghẹn, ra sức gật đầu thật mạnh, rồi múc một muỗng đậu hoa cơm cho vào miệng.
Dùng sức nhai thật kỹ, mùi vị tủi thân pha lẫn ngọt ngào, bị chính mình nuốt xuống.
Một chiếc đèn vàng nhỏ trên vách, rọi vào trong bát, loang ra quầng sáng như ánh trăng.
(Tây Đường)
(Vụ Nguyên)
(Sàng tháp – giường nhỏ)
(Đậu hoa cơm)