Trở Về Năm 1981

Mùa đông ở miền Bắc
thường đến trong lặng lẽ. Sáng hôm nay vừa thức dậy, lập tức cả

m nhận được không khí
xung quanh dường như có chút khác thường, cảm giác lạnh giá truyền
lên từ gót chân, rồi lan đến tận sống lưng. Khi tôi mở cửa ra, sao lại
lạnh thế chứ, chỉ sau một đêm mà nhiệt độ đã giảm hẳn rồi.

Thời tiết thay đổi
đột ngột, trẻ con thường rất dễ sinh bệnh. Thân thể của Tiểu Minh
Viễn vốn đã không được khỏe, lỡ như có điều sơ xảy gì, để bị mắc
phong hàn hay là cảm cúm, vậy thì sẽ phiền phức. Cho nên tôi vội vã
lục tìm trong rương những bộ quần áo thật dày, rồi trùm lên người
thằng bé. Cuối cùng, Tiểu Minh Viễn rốt cuộc đã không nhịn nổi nữa
mà lên tiếng: “Cô ơi, cháu không đi được nữa rồi đây này.”

Tôi cúi đầu nhìn,
hình như thằng bé đã biến thành hình tròn rồi, ngay đến khuỷu tay
cũng không co lại được. Thế là tôi vội vã cởít một chiếc áo len bên
trong ra, rồi mặc lại áo khoác ngoài vào cho thằng bé.

Tôi chưa từng trải qua
mùa đông ở vùng Đông Bắc bao giờ, chỉ mới xem qua giới thiệu trên tivi
và sách báo. Nghe nói ở vùng này nếu ra ngoài mà không đeo bịt tai,
sơ xảy một chút thôi là hai tai sẽ đông cứng lại, rồi nứt toác ra,
rơi đánh bộp một cái xuống đất, nghe mà rợn cả người.

Nhưng may mà tôi đã
sớm chuẩn bị, liền đưa cho Tiểu Minh Viễn một cái bịt tai hình con
gấu nhỏ màu hồng xen lẫn xanh lam, rồi chọn cho mình một cái hình
con vịt màu vàng nhạt. Cô cháu tôi vừa mới đeo nó lên tai, người trong
thôn đều đã đến để xem chuyện lạ. Người lớn thì chỉ cười hà hà
chỉ trỏ, còn lũ trẻ con đứa nào đứa nấy đều nhìn chăm chăm vào cái
bịt tai của Tiểu Minh Viễn, tròng mắt như muốn rớt cả ra.

Lần này thì Tiểu
Minh Viễn rốt cuộc đã thể hiện ra thiên tính của trẻ con, ngực ưỡn
lên rõ cao, thỉnh thoảng còn đi đi lại lại trước mặt lũ nhóc với vẻ
oai vệ vô cùng. Tuy nó đã cố gắng hết sức để nhịn cười, nhưng sự
đắc chí kia thì lại truyền ra từ trong xương cốt, khiến tôi nhìn mà
cảm thấy tức cười vô cùng.

Lần này thì lũ trẻ
con không còn nghịch ngợm chút nào nữa, mà đi theo Tiểu Minh Viễn như
là đi theo vật lạ. Ốc Sên mấy lần lén đưa tay ra định sờ thử, nhưng
đều bị Đại Hà đánh vào lòng bàn tay, còn cất tiếng mắng lớn:
“Nhìn cái tay toàn bùn của mày kìa, đừng có làm bẩn thứ bảo bối
này như vậy chứ!” Sau đó lại cười hì hì quay sang nói với Tiểu Minh
Viễn: “Nhóc Ngưu này, anh có thể sờ một chút không?”

Tiểu Minh Viễn tỏ ra
rất rộng rãi, gỡ cái bịt tai ra đưa cho Đại Hà, rồi khẽ gật đầu

một cái. Đại Hà không khỏi ngẩn ra, không hiểu là nó có ý gì.

Tiểu Minh Viễn nói:
“Anh Đại Hà đeo thử đi!”

Đại Hà lập tức trở
nên kích động, bàn tay run rẩy đưa ra nhưng lại vội vàng rụt về, chùi
mạnh mấy cái lên vạt áo, sau đó mới hết sức cẩn thẩn đón lấy cái
bịt tai, rồi lại hết sức cẩn thận đeo lên tai mình. Rồi nó quay sang
nhìn lũ nhóc xung quanh mà lắc lư cái đầu v̉ đầy đắc chí, khiến
những đứa nhóc còn lại đều thèm thuồng vô cùng.

Tiểu Minh Viễn không
kìm được mím môi cười. Mấy đứa nhóc còn lại thấy nó dường như có
vẻ dễ nói chuyện, bèn chạy ào tới, ríu ra ríu rít muốn đeo thử
cái bịt tai. Tiểu Minh Viễn cũng không nhỏ mọn, lần lượt đồng ý.
Chẳng bao lâu sau, nó đã hòa thành một khối với lũ nhóc lớn hơn mình
mấy tuổi kia.

Bây giờ ngoài đồng
cũng chẳng còn việc gì cần làm cả, chính là thời điểm thanh nhàn
nhất trong năm. Các chị, các thím trong thôn thường ngồi tụm lại một
chỗ, cùng làm mấy việc nhẹ nhàng như khâu đế giày hoặc là đan áo
len.

Tôi ở trong thôn đã
được một thời gian rồi, cũng dần quen thân với mọi người, trước đây
mọi người vẫn còn khách sáo, bây giờ đều đã gọi thẳng tên tôi. Như
vậy cũng tốt, mỗi lần nghe, trái tim tôi đều cảm thấy ấm áp vô
cùng.

Tiểu Minh Viễn ngồi
ngay bên cạnh tôi, đôi mắt to tròn sáng long lanh không biết đang suy
nghĩ điều gì. Tôi bảo nó ra ngoài chơi với đám bạn nhưng nó không
chịu, tôi chỉ nghĩ là nó lại muốn bám lấy tôi, nên cũng chẳng để ý
lắm. Nhưng một lát sau, tôi mới phát hiện ra điều gì khác thường, hôm
nay thằng bé đột nhiên trở nên hết sức chăm chỉ, lúc thì giúp tôi
cái này, lúc thì giúp tôi cái kia, ân cần vồn vã đến lạ.

Rất nhanh sau đó tôi
hiểu ra vấn đề, đợi nó vào bếp lấy thêm một đĩa hạt dưa mới ra
giúp tôi, tôi liền khen nó với vẻ hết sức chân thành: “Tiểu Minh Viễn
hôm nay ngoan quá!”

Lần này thì thằng
bé rốt cuộc đã tỏ ra hài lòng, ngồi xuống bên cạnh tôi một lát
nữa, sau khi bị đám nhóc bên ngoài réo gọi rất nhiều lần mới chạy
ra ngoài chơi. Lúc ấy trong lòng tôi hạnh phúc đến lạ.

Tôi ăn trưa xong, chú
trưởng thôn và chú Ba lên thị trấn bán hồng đã quay về. Vốn chú

trưởng thôn bàn nhau nhờ chú Xa Lão Bả Thức đánh xe ngựa chở hồng lên
thị trấn, nhưng là chú ấy đã có hẹn với nhà khác rồi, nên cuối
cùng đành nhờ chú Ba dùng xe bò chở hồng đi. May mà thị trấn cách
đây không xa lắm, nên chưa đến nửa ngày hai chú đã quay về rồi.

Nhìn thấy chú trưởng
thôn và chú Ba đều mặt mày rạng rỡ, tôi biết ngay là công việc hôm nay
rất thuận lợi. Nhưng khi tôi vừa định hỏi họ xem hôm nay thu hoạch thế
nào, chợt thấy phía bên ngoài có hai người đi tới. Đi phía trước dẫn
đường là Đội trưởng Lưu, phía sau là một cậu trai chừng hai mươi tuổi
mà tôi chưa từng gặp.

Nếu không nhờ có Đội
trưởng Lưu giúp đỡ, chuyến hàng lần này chắc chắn không thể bán ra
dễ dàng như vậy, trong lòng tôi vẫn còn cảm kích anh ta rất nhiều.
Vừa nhìn thấy anh ta, tôi lập tức đứng dậy, đi ra ngoài đón. Tiểu
Minh Viễn cũng lon ton đứng dậy đi ra cùng với tôi, nhìn thấy Đội
trưởng Lưu, không cần tôi phải nhắc, nó đã ngoan ngoãn cất tiếng
chào: “Cháu chào chú Lưu.”

Đội trưởng Lưu hơi
ngẩn ra một chút, sau đó ngạc nhiên nói: “Đây là thằng bé nhà cô sao,
mới có mấy ngày không gặp, mặt nó đã tròn hơn rồi đấy, ừ, đúng là
béo hơn rồi.”

Nghe vậy, tôi lập tức
mừng ra mặt: “Vậy sao, tôi cũng cảm thấy nó mập hơn rồi. Anh nhìn
thử xem, nó có cao hơn chút nào không?”

Đội trưởng Lưu lập
tức tỏ ra khó xử, đưa tay gãi đầu một chút, rồi mới cẩn thận nói:
“Mới có hơn mười ngày không gặp, nếu nó có cao hơn, thì đúng là
chuyện lạ rồi.”

Mọi người nghe thế
đều không kìm được cười ầm cả lên, tôi cũng cảm thấy rất xấu hổ.

Vì Đội trưởng Lưu
cũng đang ở đây, nên chú trưởng thôn không nói đến chuyện bán hồng
với tôi nữa. Nhớ lại lần trước, khi Đội trưởng Lưu đến đây, chúng tôi
còn phải ăn cơm bên nhà thím Ba, lần này bất kể thế nào tôi cũng
phải mời anh ta một bữa mới được. Thế là tôi bèn lên tiếng mờim,
Đội trưởng Lưu cũng không từ chối, chú trưởng thôn ở bên cạnh thì
cười bảo: “Trong thôn này, cơm nhà Tuệ Tuệ là ngon nhất đấy, Đội
trưởng Lưu, hôm nay các cậu có lộc ăn rồi.”

Đội trưởng Lưu cũng
cười nói: “Vậy hôm nay cháu phải nếm thử tài nghệ của Tuệ Tuệ xem
sao.” Nói xong, anh ta xoay người lại gọi một tiếng, kéo cậu trai trẻ

tuổi phía sau ra trước mặt tôi, rồi giới thiệu: “Đây là em họ của
tôi, Lưu Giang.”

Tôi chợt nhớ lại
chuyện ở nhà Đội trưởng Lưu mấy hôm trước, không kìm được đưa mắt
quan sát kỹ người trẻ tuổi này. Cậu ta vẫn còn khá trẻ, vừa tốt
nghiệp đại học xong chắc cũng mới hai mươi mốt, hai mươi hai tuổi mà
thôi. Mái tóc cắt kiểu húi cua, trên người mặc chiếc áo lông vừa
vặn, chân đi một đôi giày da, trông rất sạch sẽ. Tướng mạo thì khác
khá nhiều với Đội trưởng Lưu, trông trắng trẻo thanh tú hơn nhiều,
vừa nhìn đã biết là người thành phố, hơn nữa còn là con cháu của
một gia đình có điều kiện kinh tế khá giả.

Lưu Giang hờ hững
chào hỏi tôi một tiếng, nhưng nụ cười trên mặt thì có vẻ gượng gạo
vô cùng. Đội trưởng Lưu thấy thế, lập tức nghiêm mặt lại, hiển nhiên
là rất không hài lòng về thái độ của cậu ta. Tôi chẳng cảm thấy
khó chịu chút nào, nếu đổi lại là tôi, bị người nhà kéo đến một
nơi hoang vu hẻo lánh thế này, chắc chắn cũng sẽ cảm thấy không
thoải mái, sắc mặt có khi còn tệ hơn cậu ta bây giờ.

Mấy chị, mấy thím
vốn đang ngồi trong nhà tôi nói chuyện phiếm thấy tôi có khách thì
lần lượt đứng dậy từ biệt ra về, trong nhà rất nhanh đã chỉ còn
lại mấy người chúng tôi, cùng vô số hạt vỏ dưa rơi vãi đầy trên mặt
đất.

Tiểu Minh Viễn rất
hiểu chuyện, lập tức lấy chổi ra quét nhà, còn tôi thì vội vàng
vào bếp để chuẩn bị bữa tối.

Thịt lợn trong nhà
vẫn còn nhiều, hôm qua thím Ba và chị Thiết Thuận lại mang sang cho
tôi một ít cải trắng và đậu phụ khô. Tôi suy nghĩ một chút, cuối
cùng quyết định làm món sườn xào, đậu phụ khô kho thịt, cải trắng
xào, làm thêm một bát canh trứng gà, mỗi món đều nấu nhiều một
chút, chắc cũng đủ cho bốn người ăn

Bởi vì thời gian hãy
còn khá sớm, nên sau khi chuẩn bị sơ qua một chút, tôi liền đi lên nhà
tiếp đãi khách khứa. Khi vào nhà, vừa khéo nghe thấy Tiểu Minh Viễn
đang nói chuyện với Lưu Giang.

Tôi khẽ cốc đầu Tiểu
Minh Viễn một cái, tỏ ý bảo nó đừng có nói bừa. Thằng bé lén thè
lưỡi với tôi, nhưng vừa xoay người lại quay về phía Lưu Giang, khuôn
mặt lập tức trầm hẳn xuống, nhưng cũng nghe lời không nói năng gì
thêm.

Tôi rót cho hai anh em
họ mỗi người một chén trà, vốn còn định pha cho Tiểu Minh Viễn một
cốc sữa bò nữa, nhưng nghĩ kỹ thì lại thôi. Thời buổi ngày nay đến
hộp sữa mạch nha cũng khó mà mua được, nếu tôi ngang nhiên lôi hộp
sữa bò ra, người ta không nghi ngờ gì mới là chuyện lạ.

Đội trưởng Lưu tán
gẫu với tôi vài câu rồi nói thẳng vào chuyện chính, đại ý là Lưu
Giang vừa tốt nghiệp đại học, còn chưa chính thức đi làm, mọi người
trong nhà muốn cho cậu ta về nông thôn học tập kiến thức thực tiễn

một thời gian. Nghe xong tôi không khỏi bật cười, chắc là ông cụ nhà
họ Lưu đã thật sự nổi trận lôi đình, bèn đuổi thằng cháu này đến
đây để chịu tội.

Tôi mỉm cười nhìn hai
anh em họ, vui vẻ nói: “Không có gì đâu, chẳng phải chỉ là thêm bát
thêm đũa thôi sao, chuyện nhỏ ấy mà.” Dù sao thì sau này cũng còn
rất nhiều chuyện cần nhờ đến Đội trưởng Lưu, tôi tất nhiên phải cố
gắng giúp đỡ anh ta rồi.

Suốt cả buổi chiều,
Đội trưởng Lưu không ngừng dặn dò Lưu Giang đủ thứ chuyện lặt vặt.
Lưu Giang tuy có chút tức tối, nhưng rốt cuộc vẫn nhẫn nhịn không cãi
lại. Cho đến lúc Đội trưởng Lưu ăn tối xong và rời đi, cậu ta mới
thở phào một hơi nhẹ nhõm, ngoảnh đầu hỏi tôi: “Sao chị lại quen
biết anh họ của tôi thế?”

Tôi cười đáp: “Đều do
duyên phận cả thôi, nếu không sao cậu có thể đến thôn chúng tôi được
chứ?”

Lưu Giang hậm hực
lườm tôi một cái, nói: “Tôi đâu có muốn đến đây, nếu không phải vì…”
Mới nói được một nửa cậu ta đã dừng lại, tôi thầm đoán chắc cậu ta
bị ông nội đuổi đến đây, trong lòng cũng xấu hổ vô cùng.

Thực ra tôi cũng có
lòng muốn hợp tác với cậu ta, vì ở một nơi nhỏ bé như Trần Gia
Trang này tuy tốt, nhưng tôi cũng cần suy tính cho tương lai. Vấn đề
lương thực thì tất nhiên không phải lo gì cả, vì tôi đã chuẩn bị đủ
cho mấy chục năm sau, nhưng con người sống trên đời đâu phải chỉ có ăn
uống. Mấy năm nữa, khi tiêu hết tiền mặt trong tay, tôi và Tiểu Minh
Viễn chắc sẽ phải lâm vào cảnh túng quẫn.

Bây giờ ông trời đã
đưa Lưu Giang đến tay tôi như vậy, không biết tận dụng thì thật là có
lỗi với bản thân. Thời buổi này người vừa có kiến thức vừa có chí
tiến thủ như cậu ta đâu có nhiều, quan trọng nhất là cậu ta không có
tiền vốn. Tôi đoán khi cậu ta bị ông nội đưa đến vùng nông thôn này,
tiền nong có lẽ đã bị lột sạch, chắc đến sổ hộ khẩu cũng bị giấu
đi mất. Mà thời buổi này nếu thiếu mất hai thứ đó, làm chuyện gì
cũng sẽ hết sức khó khăn.

Có điều chuyện này
thì tôi cũng không vội, một là nghe ý của Đội trưởng Lưu, chắc Lưu
Giang ít nhất cũng phải ở đây đến Tết rồi mới về, hai là cậu ta
rốt cuộc có bản lĩnh thật sự hay không, tôi còn phải kiểm tra mới
biết được. Lỡ như cậu ta chỉ biết ba hoa khoác lác, chẳng phải tôi
lỗ nặng hay sao.

Lưu Giang ăn cơm xong
liền đi đến nhà Trưởng thôn Trần, tôi ngồi dạy Tiểu Minh Viễn đọc
sách và kể chuyện cho nó nghe.

Sau mấy ngày dần
thích ứng, về cơ bản tôi đã không còn điếng người vì những câu nói
mang tầm vóc lớn của Tiểu Minh Viễn nữa. Trẻ con mà, lại đang trong
giai đoạn tìm tòi học hỏi, nảy sinh một số suy nghĩ kỳ quái cũng
là chuyện rất bình thường. Tôi thầm an ủi bản thân như vậy.