Tay súng cuối cùng

Điều đầu tiên Web để ý khi quay về ngôi nhà nghỉ là có một vết dầu xe còn mới trên ô đỗ xe mà anh vẫn sử dụng. Thực ra cũng không có gì bất thường, rất có thể một vị khách trọ khác đã tình cờ sử dụng ô đó, mặc dù nó ở ngay trước cửa phòng của anh. Trước khi mở cửa anh thận trọng kiểm tra kỹ tay nắm trong lúc giả vờ cúi xuống nhặt chiếc chìa khóa phòng anh vừa đánh rơi. Đáng tiếc, thậm chí Web còn không thể xác định được là ổ khóa đã bị động đến hay chưa nữa. Ổ khóa không có dấu hiệu bị phá, những kẻ nào đang theo dõi anh hoàn toàn có thế huých tung chiếc khóa mỏng manh này trong chớp mắt và bỏ đi không một dấu vết.
Web mở cửa, tay kia cầm sẵn trên báng súng. Phải mất mười giây anh mới có thể kết luận hoàn toàn không có ai trong căn phòng tồi tàn bé xíu của mình. Không có gì xáo trộn, kể cả chiếc hộp anh mang từ nhà mẹ về cũng còn nguyên, mỗi tờ giấy vẫn còn nguyên vị trí như cũ. Tuy nhiên Web vẫn còn có năm chiếc bẫy treo tí hon khác rải khắp nơi trong phòng và ba trong số đó đã bị vấp vào. Suốt bao năm qua, Web vẫn áp dụng hệ thống kiểm tra này mỗi khi anh phải ra khỏi nhà. Chà, kẻ nào lục soát phòng anh cũng không vừa, nhưng chưa phải là hoàn hảo. Kể ra cũng hay hay, giống như khi ta biết tên súc vật nặng tạ rưỡi mà ta sắp đương đầu lại có điểm yếu chí tử, và thỉnh thoảng lại còn tè dầm nữa.
Thật trớ trêu, trong lúc Web đang bận gặp Bates, có kẻ đã vào lục soát phòng anh đang trú tạm. Web chưa bao giờ ảo tưởng về cuộc sống vì anh đã tận mắt chứng kiến những điều tồi tệ nhất. Cả khi còn bé cũng như khi trưởng thành. Tuy nhiên có một điều mà anh vẫn nghĩ là anh có thể tin cậy ở Cục và tất cả những con người mang lại cuộc sống cho nó đằng sau cơ cấu tổ chức và súng đạn. Lần đầu tiên trong sự nghiệp của mình niềm tin đó đã không còn đứng vững. Anh thu dọn mớ đồ đạc ít ỏi của mình, năm phút sau đã ở trên đường. Anh đến một nhà hàng gần Old Town Alexandria, đậu xe ở nơi anh có thể nhìn thấy nó qua cửa sổ nhà hàng, vừa chậm rãi dùng bữa trưa vừa đọc qua những trang cuộc đời của Harry Sullivan.
Bates đã không nói đùa. Ông già Web đã từng là khách mời của nhiều nhà tù khét tiếng nhất nước Mỹ, chủ yếu là những nhà tù ở miền Nam, gì chứ ở đó thì Web biết là họ có những chuồng cọp nhốt người không chê vào đâu được. Tội của ông ta thì vô cùng đa dạng, nhưng vẫn là một chủ đề chung duy nhất: bao giờ cũng là những tội liên quan đến tài chính quy mô nhỏ, kinh doanh gian lận, biển thủ và lừa đảo. Web có thể thấy rằng vũ khí chính của ông già anh là một cái lưỡi dẻo quẹo và sự trơ tráo hiếm có trên đời.
Trong tập hồ sơ có kèm theo rất nhiều ảnh của bố anh. Chụp từ phía trước, từ bên trái, bên phải, và cả tấm bảng nhỏ gắn số tù bên dưới. Web đã xem qua không biết bao nhiêu bức ảnh lưu hồ sơ của những người bị bắt, tất cả đều giống hệt nhau: khổ sở, sợ hãi, sẵn sàng mở phanh cổ tay hoặc tự bắn vỡ sọ mình để tự sát cho nhanh. Nhưng trong tất cả những bức ảnh tù của mình, Harry Sullivan đều cười nhăn nhở. Lão già khốn kiếp đó cười ngoác miệng, như thể ông ta đang cười nhạo những tay cảnh sát chụp ảnh mình, cho dù chính ông ta mới là người sắp bị tống vào tù. Nhưng bố anh đã già sọm đi rất nhanh. Ông ta không còn là người đàn ông đẹp trai và phong độ như những bức ảnh anh tìm thấy trong gác xép. Những bức ảnh gần đây nhất là một ông già hom hem mặc dù ông ta vẫn đang nhếch mép cười cực kỳ trơ trẽn, với hai hàm răng đã ít nhiều móm mém. Web chẳng có lý do gì để quan tâm đến ông ta, nhưng anh vẫn cảm thấy thật khó khăn khi phải chứng kiến sự suy sụp của bố mình qua những bức ảnh Kodak lạnh lùng.
Web không nhịn được cười khi đọc lại những biên bản ghi lời khai trước tòa của bố mình. Từ những dòng đối thoại được ghi lại này hiện lên chân dung một tay lừa đảo già đời và tinh quái đang đương đầu với các công tố viên rắp tâm tống ông ta vào nhà đá.

“Ông Sullivan,” một ủy viên công tố quận hỏi. “Có đúng là trong đêm đó ông đang…”
“Cậu bảo gì cơ, cậu nhóc, đêm nào cơ nhỉ? Trí nhớ của ta không còn được như trước kia.”
Web có thể hình dung ra cảnh tay ủy viên công tố cau mặt trả lời. “Ngày hai mươi sáu, tháng Sáu, thưa ông.”
“À, đúng rồi. Tiếp đi, cậu nhóc, làm tốt lắm. Ta chắc là mẹ cậu tự hào về cậu lắm đấy.”
Trong biên bản, người thư ký tòa đã gõ trong ngoặc đơn, “Phá lên cười trước tòa.”
“Ông Sullivan, tôi không phải là cậu nhóc của ông.” Người luật sư trả lời .
“Ồ. Tha lỗi cho ta, con trai, vì ta không có nhiều kinh nghiệm lắm trong những chuyện như thế này, và thật ra ta cũng chẳng có ý gì đâu. Thật ra là ta chẳng biết xưng hô với anh thế nào cho phù hợp cả. Mặc dù trên đường từ nhà tù đến phòng xử án đẹp đẽ này ta được nghe những người khác gọi anh bằng những cái tên rất hay ho mà ta cũng không dám dùng cho kẻ thù ghê gớm nhất của mình. Đó là những từ ngữ rất bậy bạ mà một người kính Chúa như mẹ ta mà nghe thấy chắc cũng phải giật mình trong ngôi mộ Công giáo xinh xắn của bà cụ. Chúng dè bỉu lòng trung thực và tính liêm chính của anh đấy, làm sao anh có thể để yên như vậy nhỉ?”

“Tôi chẳng việc gì phải quan tâm đến chuyện những tên tội phạm nói gì về tôi, thưa ông.”
“Xin thứ lỗi, con trai, nhưng những lời tồi tệ nhất lại được nói ra từ miệng của các giám thị trong trại giam cơ mà.”
“Lại cười phá lên.” Người thư ký tòa đã viết như vậy. Chắc là phải cười sặc sụa và nghiêng ngả, Web đoán vậy vì căn cứ vào những dấu chấm than dài dằng dặc sau câu đó.
“Chúng ta tiếp tục được chưa, ông Sullivan?” Công tố viên hỏi.
“À, tôi thích cậu gọi tôi là Harry hơn. Đó là tên mọi người vẫn gọi từ lúc cái thằng Ireland là tôi đây được cha sinh mẹ đẻ ra đến giờ đấy.”
“Ông Sullivan!”
Đây là tiếng quát của vị chánh án, nhưng Web có cảm giác đằng sau hai từ này là một tiếng cười thích thú, nhưng có thể Web nhầm. Nhưng họ của vị chánh án này là O'Malley ([52]). Có lẽ cả ông ta và Harry Sullivan cùng chia sẻ lòng căm thù đối với người Anh cũng nên.

“Chắc chắn là tôi sẽ không gọi ông bằng cái tên Harry,” công tố viên nói và Web có thể hình dung rõ ràng thái độ phẫn nộ rất cao đạo trên mặt ông ta khi phải tham gia một cuộc cãi vã không đâu với một tên tội phạm quèn và rõ ràng là đang phải ê mặt.
“Ờ, được rồi, cậu nhóc, tôi biết công việc của cậu là phải tống lão già hom hem này vào một phòng giam lạnh lẽo và tối tăm nào đó, nơi con người đối xử với nhau chẳng có chút phẩm giá nào. Và rất có thể chút hiểu lầm nho nhỏ vừa rồi có thể khiến cậu có những thành kiến trong đánh giá, khiến tôi phải lãnh thêm vài năm tù giam oan cũng nên. Nhưng ngay cả như thế chăng nữa, cứ gọi tôi là Harry, vì mặc dù chúng ta đang phải trải qua những việc khó khăn này, cũng chẳng có lý do gì khiến cậu và ta không thể là bạn bè.”
Khi Web đọc tập hồ sơ ở đúng chương này trong cuộc đời của bố mình, không hiểu sao anh cảm thấy đôi chút hài lòng khi nhận thấy là bồi thẩm đoàn đã kết luận Harry hoàn toàn vô tội trước mọi cáo buộc và bên nguyên đưa ra.
Lần gần đây nhất bố anh bị tống vào tù với một bản án là hai mươi năm, bản án nặng nhất đối với ông ta từ trước nay. Như vậy ông ta đã ngồi tù được mười bốn năm trong một nhà tù ở Nam Carolina - Web biết nhà tù này: chỉ kém địa ngục có một bước chân. Và ông ta vẫn còn thêm sáu năm nữa, trừ trường hợp ông ta đã được đặc xá, hoặc nhiều khả năng đã chết trong tù.
Web nuốt miếng pastrami ([53]) cuối cùng trên đĩa và tu nốt chỗ bia Dominion Ale còn lại trong chai. Vẫn còn một tập hồ sơ mỏng nữa cần đọc nốt. Một lát sau, khi đã đọc xong. Web ngồi thừ người trên ghế vừa bàng hoàng, vừa bối rối.
Phải nói là FBI làm việc đâu ra đấy; không còn hòn đá nào mà họ không lật lên. Một khi họ đã muốn kiểm tra lý lịch của bạn, thì mẹ kiếp cam đoan là không có gì có thể qua mắt họ. Nếu bạn đang nộp đơn xin vào làm cho Cục, dù ở bất kỳ vị trí nào, họ cũng sẽ trực tiếp thẩm định qua tất cả những người mà bạn từng có bất kỳ có mối quan hệ nào trong đời. Từ giáo viên chủ nhiệm lớp một, người phát báo, thậm chí cả cô nàng xinh đẹp mà bạn đưa đi dự khiêu vũ mừng lễ tốt nghiệp và cùng lên giường sau đó. Và chắc chắn là họ cũng sẽ nói chuyện với bố cô ta để rồi bạn sẽ phải giải thích về hành động khốn nạn đó của mình một khi mọi chuyện vỡ lở mặc dù có thể chính cô con gái rượu ngây thơ của ông ta mới là người tụt quần bạn ra và cũng là người mang theo chiếc bao cao su trơn tuột. Rồi lại còn người trưởng nhóm Hướng đạo sinh của bạn, tất cả những em dâu, anh rể mà bạn có, người giám đốc ngân hàng đã cho bạn vay tiền mua chiếc xe đầu tiên, người phụ nữ cắt tóc cho bạn - tóm lại là không có gì - hoàn toàn không có gì bị bỏ qua, một khi Cục đã ra tay. Và mẹ kiếp, nếu họ không lần ra tung tích của Harry Sullivan mới là chuyện lạ.
Đó là khi ông ta vừa mới được đưa đến xà lim chật chội của mình trong một nhà tù ở Nam Carolina. Chính tại đó ông ta đã nói với hai đặc vụ đi xác minh lý lịch những nhận xét của mình về Web London con trai ông ta. “Con trai tôi.” Cụm từ mà Harry Sullivan đã dùng cả thảy ba mươi bốn lần trong cuộc gặp đó vì Web đã ngồi kỳ công đếm lại.
Harry Sullivan dành cho “con trai tôi” lời nhận xét tốt đẹp nhất mà bất kỳ ai có thể dành cho người khác, mặc dù ông ta mới chỉ được biết con trai tôi có sáu năm đầu đời ngắn ngủi. Nhưng theo lời Harry Sullivan, một người Ireland chân chính có thể biết ngay con trai tôi là người có những phẩm chất gì chỉ sau lần thay tã đầu tiên. Và con trai ông ta có đầy đủ những gì cần thiết để trở thành đặc vụ FBI giỏi giang nhất từng có trên đời, và họ có thể trích lại lời tiên đoán của ông ta là như thế. Và ngay khi họ muốn ông ta đến Washington để nói với những lãnh đạo chóp bu của Cục điều đó, thì ông ta cũng sẵn lòng, cho dù tay chân đều phải mang xiềng, thì ông ta vẫn sẽ đến đó với trái tim tràn ngập niềm tự hào vô bờ bến. Không có gì trên đời này là quá sức đối với “con trai tôi”.

Web đọc tiếp, đầu anh mỗi lúc một cúi xuống và cúi xuống thấp hơn, rồi cuối cùng gần như gục hẳn xuống mặt bàn khi đọc lời tuyên bố cuối cùng của Harry Sullivan được chép lại trong hồ sơ: “Và thưa hai ngài đặc vụ đáng kính, hai ngài đặc vụ quý hóa,” bố anh đã bắt đầu như vậy, rằng họ có vui lòng nhắn với con trai tôi là suốt bao năm qua, ngày nào bố nó cũng nghĩ về nó, chưa một lần nào hình ảnh của nó không ở trong trái tim ông, và rất có thể hai bố con không thể còn có ngày đoàn tụ thì Harry Sullivan vẫn muốn “con trai tôi” biết rằng ông yêu nó và luôn cầu mong cho nó những điều tốt đẹp nhất? Và xin nó đừng nghĩ xấu về cha mình vì đã để cơ sự xảy ra như vậy? Không biết các ngài đặc vụ quý hóa có vui lòng nhắn lại với “con trai tôi” rằng ông sẽ rất biết ơn họ nếu họ nhắn lại với nó như vậy. Và rằng ông sẽ sẵn sàng mời họ mỗi người một cốc bia nếu có dịp, mặc dù với triển vọng của ông thì không thể hứa hẹn được gì, nhưng cũng không biết thế nào mà nói trước.
Mẹ kiếp. Vậy mà họ chẳng bao giờ nói gì với Web. Web chưa bao giờ được đọc bản báo cáo cho đến tận giây phút này đây. Quỷ tha ma bắt Cục đi! Chẳng lẽ không còn chỗ nào cho sự linh động sao? Chẳng lẽ lúc nào cũng phải dập khuôn các quy định bất di bất dịch đó à? Nhưng thực ra Web vẫn có thể tìm ra thông tin này từ nhiều năm nay nếu anh thực sự muốn. Vấn đề là anh đã không muốn.
Ý nghĩ tiếp theo bỗng làm mặt Web tối sầm lại. Nếu như Cục đã gửi hồ sơ của Web cho Claire Daniels, thì liệu cô đã được tiếp cận với những thông tin liên quan đến Harry Sullivan hay chưa? Nếu rồi, thì tại sao cô không nói với anh điều đó?
Web đóng tập hồ sơ lại, thanh toán tiền và quay ra chiếc Vic. Anh lái thẳng xe tới một trong những bãi đỗ xe công vụ của Cục, đổi xe và lái một chiếc Grand Marquis đời cũ ra cổng khác không nằm trên con phố mà anh đã đi vào. Không phải lúc nào Cục cũng có sẵn xe công, nhưng chiếc Grand này vừa mới được chuyển đến trong tình trạng rất hoàn hảo, và Web đã phải thuyết phục người quản lý kho xe rằng anh xứng đáng có một chiếc xe tử tế hơn tay đặc vụ già khú ở Tổng hành dinh mà ban đầu chiếc Grand Marquis được phân cho ông ta sử dụng. Web đã phải nói thêm là nếu có gì trục trặc, cứ nói chuyện với Buck Winters, ông ta là bạn thân của tôi đấy.
-------------------
[52] Sullivan và O'Malley đều là họ của những người Mỹ gốc lreland.
[53] Thịt bò hun khói tẩm gia vị.