Tâm Lí Học Tổng Hợp

Biết lắng nghe là một trong những kĩ năng sống quan trọng, hết sức mê hoặc, ai cũng có thể sở hữu.

Ấy vậy mà rất ít người trong số chúng ta thực biết lắng nghe. Chẳng phải do ta xấu xa. Chẳng qua không ai dạy ta cách lắng nghe, và có lẽ cũng chẳng ai lắng nghe chúng ta cả.

Vì thế ta lướt đến đời này ra sao? Tham nói, "đói" gặp, nhưng miễn cưỡng nghe; Tình bạn thoái hóa thành một thứ xã giao ích kỉ. Giống như nhiều thứ khác, việc này là do giáo dục thôi.

Nền văn minh của chúng ta có đầy những cuốn sách tuyệt vời về cách ăn nói. Cuốn Orator của Cicero và Rhetoric của Aristotles là hai trong những cuốn sách vĩ đại của thế giới cổ đại. Đáng tiếc thay, chưa ai từng viết cuốn sách nào có tựa là ''Người lắng nghe''.

Người lắng nghe giỏi "xuất" rất nhiều chiêu, ngồi "phiêu" với họ thật tuyệt vời biết mấy.

--->>> Đầu tiên, họ khuyến khích chúng ta.


Biết rõ về tâm trí của chính mình thật khó. Ta luôn kề cận một thứ gì đó, có điều để mà tường tận thật khó: Cái gì thật gây phiền nhiễu? Cái gì làm ta mê say?

Chúng ta lời quá đi, khi nhận được sự khuyến khích. Rằng hãy chuẩn bị kĩ lưỡng, hãy đào sâu từng điểm nhỏ, hãy từ từ bước xa hơn.

Ta cần một người thế này. Thay vì chủ động "xả" một tràng, sẽ sẵn sàng nói 2 từ thần kì thôi: Tiếp đi...

Bạn nhắc đến người anh em của mình, họ thình lình muốn biết thêm. Chẳng hạn mối quan hê thuở thơ ấu ra sao, theo thời gian nó thay đổi thế nào? Họ hiếu kì mối lo lắng của ta từ đâu tới, sự phấn khích của ta ở đâu ra?

Họ muốn biết là: Tại sao thứ này lại đặc biệt làm phiền ta? Tại sao thứ kia lại là một điều lớn lao đến thế? Họ nắm chắc quá khứ của ta trong trí nhớ, họ có thể nhắc lại điều gì đó mà ta đã từng kể và chúng ta cảm thấy rằng họ đang xây dựng một nền tảng của sự gắn kết ngày càng bền chắc.

--->>> Thứ hai, họ thiết tha sự rõ ràng.

Nói những thứ mơ hồ thì dễ thôi. Ta thường chỉ nói chung chung rằng cái gì đó đáng yêu hay khủng khiếp, tốt hay gây khó chịu quá. Nhưng ta không thực sư tìm hiểu tại sao mình lại cảm thấy như vậy.

Người bạn biết lắng nghe thường hoài nghi đầy thiện chí về một số ý định ban đầu của chúng ta và hé lộ thái độ ẩn giấu đằng sau ta. Họ tiếp nhận những thứ ta nói như: "Tôi chán công việc của mình"; hay "Tôi với đồng nghiệp xung đột triền miên", để rồi họ sẽ giúp chúng ta tập trung vào thứ ta thật sự không thích ở công việc hay cuộc cãi vã đích thực là do đâu.

Họ lắng nghe, họ có tham vọng làm rõ vấn đề từ đâu ra. Họ không chỉ nhìn nhận giao tiếp như là sự lại qua của những câu thoại.


--->>> Thứ ba, họ không thuyết lí về đạo đức.

Người giỏi lắng nghe nhận thức sâu sắc về việc tất cả con người chúng ta đều điên rồ thế nào. Họ hiểu tâm trí của mình, hiểu đủ rõ để không ngạc nhiên,cũng chẳng khiếp sợ.

Họ thuần thục trong việc thỉnh thoảng tạo nên những âm thanh tích cực khe khẽ: 'Uhmm' là một dấu hiệu đồng cảm khéo léo mà không can thiêp vào những gì ta định nói.

Họ cho ta ấn tượng rằng họ nhận ra và chấp nhân sự điên rồ của ta. Họ làm cho ta yên tâm rằng họ sẽ không phán xét nhân phẩm của ta, một nỗi lo lắng to tổ chảng trong thế giới đầy đầy nhiễu nhương này, đặc biệt khi ta cảm thấy rằng mình chẳng thể thành thực về mức độ đau khổ của chính mình.

Chẳng hạn một người cảm thấy như thể thất bại có nghĩa là bị rớt, bị bỏ rơi. Người lắng nghe giỏi sẽ lập tức phát ra tín hiệu rõ ràng, họ chẳng màng việc chúng ta rơi vào tình trạng như vậy đâu. Họ sẽ chữa lành những tổn thương vụn vỡ, thay vì bỡ ngỡ kinh hoàng.

--->>> Cuối cùng, họ phân biệt rõ giữa bất đồng với sự chỉ trích.


Nhiều người cho rằng bất đồng ý kiến là một biểu hiện của thù địch. Tất nhiên điều này cũng có lúc đúng. Có điều là, một người lắng nghe giỏi "hai 5 rõ 10" trong việc có thể cùng lúc rất thích một người, đồng thời cho rằng rằng người đó sai.

Đơn giản việc họ thích bạn độc lập với những quan điểm đúng-sai, nó cũng không đến từ những đồng thuận tiếp nối. Họ biết rõ rằng có nhiều người đáng yêu thật đấy, nhưng nhiều lúc cũng có thể rơi vào hỗn mang, cũng đang cần gỡ rối.
***
Khi ta ở trong một tập thể gồm toàn người lắng nghe giỏi, ta sẽ thấy được nhiều Điều-Tuyệt-Vời-Lớn-Lao. Có điều chẳng biết tại sao, thường ta không thấy được rằng, những người trao tặng ta điều đó thật quá tử tế.

Bằng cách chủ ý tập trung vào những Điều-Tuyệt-Vời, ta có thể học cách nuôi lớn và trao tặng nó cho người khác. Khi được người chú ý, lắng nghe - và ta cũng đáp lại bằng một món quà tương tự.

Biết lắng nghe thực sự, hoàn toàn xứng đáng trở thành "chìa khóa"mở ra một cộng đồng vững mạnh. Cộng đồng ngay-trong-bạn và xung quanh bạn!