Tâm Lí Học Tổng Hợp

  Vui buồn là chuyện thường tình, ai cũng gặp hàng ngày. Nó giống như thời tiết vậy! Trời có ngày nắng và cũng có khi mưa. Trong cuộc sống, ai cũng mong muốn mình vui vẻ, hạnh phúc và dĩ nhiên là không ai mong đợi mình sẽ buồn. Nhưng cuộc sống có những chuyện không như ý muốn vẫn sẽ đến, đó là quy luật, khiến chúng ta buồn. Buồn là một cảm xúc phổ biến. Nó không đáng sợ. Tuy nhiên, nếu không thể làm chủ cảm xúc và để cảm xúc chi phối thì nó sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến mỗi người. Nếu nỗi buồn tích tụ quá lâu, và đè nén ở bên trong tâm hồn, giống như quả bom nổ chậm, đến khi nó bùng lên thì hết sức nguy hiểm. Cho nên, khi buồn thì không càng không thể chạy theo cảm xúc, mà hơn hết là nên dùng lý trí để tỉnh táo và vượt qua nỗi buồn.



  Khi buồn, hãy cứ xả cảm xúc

 Buồn là một cảm xúc tự nhiên. Cho nên, không thể gượng ép bắt bản thân phải lạc quan, phải tích cực ngay lúc mình đang buồn, nhất là khi đó là một chuyện nghiêm trọng, hoặc một cú sốc lớn. Não bộ khi đó rơi vào trạng thái gọi là khó kiểm soát hoặc không kiểm soát được (Tạm gọi là Uncontrol). Vì vậy, cách tốt nhất là hãy cứ xả cảm xúc. 


Có nhiều cách khác nhau để xả cảm xúc. 

Về mặt tâm lý, khi bạn được xả cảm xúc, cơ thể giải phóng ra các hóc môn thư giãn. Chẳng hạn khi buồn, nếu muốn khóc thì hãy cứ khóc. Sau khi bạn khóc xong, cơ thể sẽ tiết ra Endorphins – một hóc môn làm cho con người ta hưng phấn và hạnh phúc. Endorphins có tác dụng kích thích mạnh gấp 4 lần so với ma túy tổng hợp, nhưng lại là một hóc môn cực kì tốt cho cơ thể. Điều này cũng xảy ra tương tự khi bạn tập thể dục. Chẳng hạn khi buồn, thay vì nằm nhà nghĩ ngợi, hãy đi dạo. Ngoài ra, có thêm nhiều cách nữa như tìm một người bạn thân để tâm sự. Viết nhật ký để xả cảm xúc. Nghe một bản nhạc tích cực để lên tinh thần. Mỉm cười với người khác. Dành thời gian để đi tắm và thư giãn. 

Khi cảm xúc buồn được xả ra, thông qua những hoạt động thể chất như thế, thì gần như nỗi buồn đã được giải quyết đi một nửa. 

Tuy nhiên, thông thường khi buồn – nhất là khi cảm xúc mạnh, chúng ta khó làm chủ được bản thân, và thường hay xả nỗi buồn bằng nhiều hành động tiêu cực. Chẳng hạn, có người thì đập phá đồ đạc. Có người thì giải stress bằng việc ăn uống quá nhiều. Hoặc hút thuốc, đua xe, hoặc cãi vã, hoặc lên mạng post những dòng tiêu cực. Hoặc cực đoan là tuyệt thực, giam lỏng bản thân một mình, rồi suy nghĩ tiêu cực, chẳng hạn như ý định tự sát,.. Những hành động và suy nghĩ cực đoan lâu dần tích tụ và có thể dẫn đến nguy cơ mắc chứng trầm cảm. Cho nên, hãy biết cách xả cảm xúc bằng những hành động tích cực. 


  Giới hạn thời gian buồn (Time Tracking)

Thường khi buồn, con người rất dễ vô tình để rơi vào trạng thái vô thức, tức để mọi thứ cứ xảy ra như vậy và không làm chủ nó. Cho nên, nỗi buồn cứ kéo dài. Như vậy một chuyện buồn có thể phải kéo dài rất lâu. Và có khi chúng ta phải chờ một chuyện gì đó vui mới vực dậy tinh thần mình trở lại. Nhưng cuộc đời luôn nhiều biến động, chuyện nọ chuyện kia cứ ập đến. Hóa ra, chuyện này chưa hết buồn, ta lại buồn vì chuyện khác, cứ thế nó tạo thành một vòng luẩn quẩn. Đây là lúc mà bạn cần thay đổi cách cài đặt chương trình (Meta Programs) cho não bộ. 

Giới hạn thời gian buồn (Time Tracking) là một kỹ thuật tâm lý ứng dụng NLP (Lập trình ngôn ngữ tư duy). Khi buồn, bạn tự nhủ mình chỉ được buồn trong vòng 1 tiếng nữa, rồi sau đó sẽ vui vẻ trở lại. Hoặc nếu đó là chuyện lớn, cho phép bản thân chỉ được buồn trong vòng 12h hoặc 1 ngày. Và trong khoảng thời gian đó, bạn có quyền làm gì thì làm, kể cả việc suy nghĩ tiêu cực. Tuy nhiên, cách tốt hơn vẫn là nên áp dụng các cách xả cảm xúc tích cực. Quãng thời gian này là quãng thời gian để bạn làm một việc duy nhất, đó là BUỒN. Nhưng tâm lý con người rất kì lạ, khi cho phép mình buồn, thì lúc đó lý trí lại mách bảo: "Tại sao mình lại phải buồn?". Khi hết quãng thời gian bạn tự đặt ra cho mình được phép buồn, là lúc cần tích cực trở lại.

 Nguyên tắc con tàu – không để cảm xúc tiêu cực lây lan 


Khi buồn, nhất là cú sốc lớn, tâm lý chúng ta thường hay muốn buông xuôi. Là con người, ai cũng vậy. Cuộc sống mỗi người giống như một con tàu có nhiều khoang khác nhau, đó là công việc, tình cảm, mối quan hệ, sức khỏe, tài chính, gia đình,... Khi gặp chuyện buồn trong một phần nào đó của cuộc sống, giống như việc con tàu bị rò rỉ nước vào một khoang. Nếu nước rò rỉ vào một khoang, và rồi nó lan sang cả những khoang khác thì chẳng sớm thì muộn, con tàu ấy cũng bị đắm chìm xuống đáy. Đó là lý do lý giải vì sao có những người, vì một chuyện buồn gì đó dẫn đến biến cố, khiến họ bị suy sụp tinh thần, và sụp đổ hoàn toàn tất cả mọi thứ. 

Nhưng một con tàu tốt là con tàu mà các khoang được phân chia tách bạch rõ ràng. Và sự thật, nếu con tàu bị nước tràn vào một khoang, thì con tàu ấy vẫn đi. Con người chúng ta cũng vậy. Khi có một chuyện gì đó buồn, nếu bản thân mình không cho phép chuyện buồn đó ảnh hưởng đến những việc khác, thì nó sẽ không ảnh hưởng. Chẳng hạn, chúng ta buồn vì một ai đó đối xử tệ bạc với mình. Điều đó không có nghĩa là mình phải mất ngủ, bỏ ăn vì họ. Vì sức khỏe là một phần khác, nó không nên bị ảnh hưởng bởi mối quan hệ. Hoặc khi chúng ta buồn vì công việc căng thẳng, điều đó không có nghĩa là mình cần phải đi tiêu xài hoang phí chỉ để đơn giản là giải stress. Khi buồn vì một chuyện gì đó, cũng giống như có một khoang tàu bị nước rò rỉ; việc quan trọng nhất, đó là con tàu vẫn phải tiếp tục tiến về phía trước. 

Nguyên lý đồng hồ cát – từng bước một tiến về phía trước 

Cuối cùng, sau khi thực hiện xong các bước trên, đó là lúc mà chúng ta cần quay lại cuộc sống với những công việc trở lại như mọi khi. Nhưng cái khó là tâm lý lúc đó của mỗi người, ít nhiều đều có những sự xáo trộn vì chuyện buồn. Điều đó có thể ảnh hưởng đến phong độ làm việc của chúng ta, có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta làm từng việc một, từ việc nhỏ cho đến cả việc lớn. Bí quyết lúc này, không có gì cao siêu và thần thánh cả, mà chỉ đơn giản đó là giải quyết từng việc một. 


Tâm lý con người, đôi khi chúng ta hay vội vàng, nóng vội muốn giải quyết mọi thứ, và nhất là sau khi trải qua chuyện buồn thì có thể làm tâm lý rối bời, không biết phải bắt đầu từ đâu. Giống như mỗi người được tặng cho một chiếc đồng hồ cát, và đống cát trong đó chính là một tập hợp cả đống công việc cần giải quyết. Làm sao để cho cát có thể chảy từ bên này sang bên kia? Lắc nhanh, lắc mạnh, lắc liên tục? Tất cả đều không giúp ích được gì. Mà khi đó, bí quyết duy nhất đó là hãy để chiếc đồng hồ cát đứng yên, cát sẽ từ từ từ từ, chậm rãi đều đặn chảy từ trên xuống dưới. Và sau một khoảng thời gian nhất định, cuối cùng tất cả sẽ hoàn thành.

 Giống như vậy, khi chúng ta có một mớ hỗn độn trong đầu, một đống công việc cần giải quyết thì lúc này giải pháp không phải là cứ rối lên, không phải là những tiếng nói, cảm xúc tiêu cực bên trong mình phát ra khi mọi thứ chưa hoàn thành, không phải là chán nản, không phải là tự tạo áp lực ra bản thân. Giải pháp lúc này, đó là từ từ giải quyết từng việc một. Liệt kê ra từng việc cụ thể, và làm từng việc một, rồi bạn sẽ tiến về phía trước.


  Tổng hợp lại, khi cuộc sống làm cho chúng ta buồn, đó là một điều tự nhiên, bởi chẳng có ai sống một cuộc đời chỉ toàn niềm vui. Hãy chấp nhận nó như là một phần của cuộc sống. Sau đó, bước đầu tiên chính là xả cảm xúc. Sau khi xả cảm xúc, hãy giới hạn thời gian buồn. Khi hết thời gian mình cho phép bản thân mình buồn, là lúc tiến về phía trước. Để tiến về phía trước, thì bạn buộc phải ngăn không cho các cảm xúc tiêu cực ảnh hưởng đến những phần còn lại của cuộc sống. Và cuối cùng, là giải quyết từng việc một. Để một mai thức dậy, nếu lỡ có chuyện làm bạn buồn thì bạn cũng biết cách giải quyết, chứ không như Xuân Diệu từng viết:

Xem chi tiết tại: https://tamly.blog/lam-the-nao-de-het-buon/