Lili Marleen

Tố Tố nhanh chóng chạy đến nhà nguyện trong học viện, khi mất điện bọn họ thường tổ chức các lớp học trong đây, ánh sáng nơi đây rất tuyệt vời, sau giờ học có thể tham gia hoạt động ca hát, còn được nhận bánh mì miễn phí, mặc dù cô không thiếu tiền, nhưng các hoạt động ở nhà nguyện luôn khiến những con người tha hương cảm thấy ấm áp.

Cửa nhà nguyện bị đóng chặt, cô cố hết sức đẩy cửa ra, nhưng trọng tâm không vững, suýt thì bị ngã, may mắn thay cô đã được vị linh mục đến mở cửa đỡ lại. Vị linh mục vẫn hiền từ và điềm tĩnh như trước, ông đỡ lấy cánh tay Tố Tố, mỉm cười nhìn cô nói: “Có chuyện gì đã xảy ra với con mà khiến con vội vã như thế.”

“Thưa cha…… Xin hỏi cha có từng…… Có từng gặp…………” Cô ngập ngừng không biết nên nói ra hay không.

“Con đang nói Anna sao?”

“Đúng vậy, cha có gặp cậu ấy không?”

Vị linh mục nhìn quanh một lượt, đóng cửa khóa chốt lại lần nữa.

“Cô bé, đi theo ta.” Ông dẫn Tố Tố đi qua hành lang và cùng xưng tội về phía phòng sinh hoạt hằng ngày.

Phần lớn nguồn năng lượng đều phải cung ứng cho nhu cầu của quân đội Đức, vì vậy mà dãy hành lang chỉ có một màu tối om, cho đến khi Tố Tố được dẫn đến một căn phòng nhỏ, vị linh mục bậc lửa thắp sáng ngọn nến trên giá, lúc này cô mới nhìn thấy rõ cô gái đang run bần bật trong góc.

Anna ôm lấy cô, khóc lóc đầy thảm thiết, “Tớ từ trường trở về nhà, từ xa đã nhìn thấy quân Đức bao vây khu cư trú tạm thời, chúng bắt giữ hết người này đến người khác…… Tớ không dám về, Isabelle, tớ thậm chí còn không biết mẹ tớ và Albert đang như thế nào……”

Tố Tố ôm lấy lưng cô, trầm giọng an ủi: “Viola đã đi tìm Victor, có tin tức cậu ấy sẽ báo cho chúng ta biết. Nhất định sẽ không có chuyện gì xảy ra, Anna, hãy tin tớ, tớ và Viola sẽ dốc hết sức lực giúp đỡ cậu.”

“Tớ không muốn tạo thêm rắc rối cho các cậu……”

“Đừng nói như thế, chúng ta là bạn, cậu quên rồi sao?”

“Không…… Tớ chỉ là chủng tộc Do Thái thấp hèn đáng chết, tớ không xứng……” Anna che mặt, lắc đầu quầy quậy bật khóc nức nở.


“Đừng làm tổn thương bản thân, cũng như đừng làm tổn thương bạn bè của con như thế, Anna.” Vị linh mục đỡ lấy vai Anna và nói, “Chúng ta hãy ăn chút gì đó đi nào, mặc dù trong bếp của ta chỉ còn lại hai củ khoai tây, nhưng hãy để ta chiêu đãi hai con, hai quý cô đáng kính.”

Anna nhìn vị linh mục với vẻ khó tin, “Người chắc chắn muốn giúp con sao? Hiện tại cả Paris đang truy lùng người Do Thái, người sẽ dính phải phiền phức mất.”

“Tại sao lại không? Ít nhất tối nay chúng ta còn có hai củ khoai tây nữa mà.”

“Nhưng con không phải người theo đạo Thiên Chúa……”

“Nghe này cô bé, Chúa phù hộ cho toàn nhân loại, dù con có là người Do Thái hay người Hồi giáo hay là tín đồ của những tôn giáo bí ẩn khác. Ngoài ra, trong khoảnh khắc sinh tử, chẳng lẽ con cũng không sẵn lòng gạt bỏ sự khác biệt về chủng tộc và tôn giáo đi sao?"

Anna run rẩy ôm lấy vị linh mục, trong lòng cô có ngàn lời muốn nói, nhưng cuối cùng chỉ nói ra một câu, “Cảm ơn…… Cảm ơn vì lòng lương thiện và sự dũng cảm của người……”

Khi Viola đến nơi, Anna, Tố Tố và vị linh mục đang thưởng thức bữa tối trên bàn —— mặc dù chỉ có khoai tây nướng kèm với sốt đậu đỏ.

Viola thở hổn hển, đôi gò má đầy đặn bị ửng đỏ bởi gió thu, cô ngồi vào bàn nhấp một ngụm trà nóng rồi mới nói: “Xin lỗi Anna, lúc tớ vào khu cư trú tạm thời, ông Rosenberg đã bị đưa lên xe tải, Albert nhìn thấy tớ, anh ấy có nhờ tớ nói lại với cậu, Anna, Albert dặn cậu hãy bảo trọng, đừng quay lại khu cư trú tạm thời, cũng đừng lên ý định đi tìm bọn họ. Đợi sau khi chiến tranh kết thúc, anh ấy sẽ cùng vợ chồng Rosenberg quay trở lại tiệm may một lần nữa, bọn họ sẽ đợi cậu bên bờ sông Seine.”

Trên bàn ăn bất chợt lặng đi, như thể mọi người đều đã ngừng hô hấp, bên tai chỉ còn sót lại âm thanh làn gió thu lay động lá cây xào xạc.

Trước mắt, trong một khoảnh khắc dường như lại ngập tràn hy vọng, nhưng dường như cũng đầy tuyệt vọng, bọn họ đang cùng nhau hô hấp trong bầu không khí tối tăm và bẩn thỉu, truy cầu một tia sự sống trong khi đấu tranh với vận mệnh và thời gian.

Bạn không thể sa vào, cũng không thể cự tuyệt, tựa như trận hồng thủy trước lúc bình minh, hay sự lặng im của con tàu Titanic, bạn chỉ có thể trơ mắt nhìn nó bị hủy diệt, và tái sinh.

“Anna ——” Tố Tố cuối cùng cũng khổ sở tìm lại giọng nói của mình, “Có lẽ cậu nên suy xét việc rời khỏi Châu Âu, ở đây, ngoài Anh Quốc ra thì không còn một ngóc ngách nào an toàn cả.”


“Rời đi?” Anna nhìn cô, cặp mắt màu nâu tràn đầy vẻ bối rối và bất an, “Tớ có thể đi đâu sau khi rời khỏi đây? Bọn tớ đã sinh sống ở Pháp qua nhiều thế hệ, tớ là người Pháp, cớ gì tổ quốc và nhân dân của tớ lại đột nhiên vứt bỏ tớ, lên án tớ? Tớ đã làm gì sai? Albert đã làm gì sai?”

Vị linh mục xòe tay ra, đưa chiếc khăn tay cho Anna, “Điều này khiến ta không nói nên lời. Tội ác luôn dễ nảy sinh hơn lòng tốt, cừu hận luôn dễ lây nhiễm hơn lòng khoan dung, khi chúng ta không thể chống lại, điều duy nhất chúng ta có thể làm là bảo vệ chính bản thân mình.”

Nhưng Tố Tố lại đề nghị, “Hãy đến Thượng Hải, tớ sẽ tìm cách xin được visa từ đại sứ quán.”

Viola cũng tỏ vẻ đồng ý, “Đây là một biện pháp tốt, đến Hoa Kỳ thông qua Thượng Hải, đợi sau khi chiến tranh kết thúc có thể đón Albert và ông bà Rosenberg sang Hoa Kỳ, tốt quá rồi, nghe bảo ở đó có rất nhiều người Do Thái, không có Đức Quốc xã, và cũng không ai căm ghét họ cả.”

“Thật vậy sao? Thực sự có thể sao? Nhưng Trung Quốc ở rất xa……” Đúng vậy, vượt qua hơn nửa địa cầu, buộc phải đi đến phương Đông xa xôi, cùng các rào cản ngôn ngữ và phong tục khác nhau, Anna vừa trải qua sinh nhật tuổi 22 bỗng xuất hiện vẻ bất lực và bàng hoàng.

Cũng may Viola là một người lạc quan, “Đừng sợ, khi đến Trung Quốc cậu chỉ cần nói cậu quen biết cô Thịnh, như vậy sẽ không ai dám làm tổn hại cậu.”

“Đừng phóng đại như thế chứ Viola.” Tố Tố ngăn cản Viola nói hươu nói vượn, cô trịnh trọng nói với Anna, “Tạm thời tớ chỉ có thể nghĩ ra cách này, trước khi xuất hiện lựa chọn tốt hơn, tớ sẽ đến đại sứ quán Trung Quốc để phối hợp, đợi sau khi có được visa, cậu có thể quyết định ở lại hay rời đi. Tớ biết điều này rất khó khăn, nhưng đừng vì tớ mà sinh ra căng thẳng, cậu phải biết rằng, mọi thứ đều có khả năng.”

Vị linh mục cũng nói: “Ta thấy Isabelle nói rất đúng, nhân tiện, Trung Quốc cũng là một nơi tốt, ta đã nghe qua rất nhiều truyền thuyết về Trung Quốc, tất cả đều rất hay, tuy nhiên ở đó có rồng phun lửa đấy, con phải cẩn thận với mái tóc của mình, Anna.”

“Đúng vậy, còn có cả dũng sĩ diệt rồng, cậu phải giữ vững trái tim mình đấy nhé, Anna.” Tố Tố cũng nghiêm túc nói.

Cuối tháng 10, thời tiết ở Paris đã bắt đầu chuyển lạnh, Tố Tố mặc áo khoác, cúi đầu bước đi trên đại lộ Saint-Germain hiu quạnh u ám.

Nhà nguyện ở cách đó không xa, Anna đã trốn ở đó được hai tuần, mặc dù cô và Viola rất thường hay mang thức ăn đến nhà nguyện, nhưng vẫn luôn không có đủ thức ăn.

Anna sụt cân nhanh chóng, nhưng so với những người thân và bạn bè bị đưa đến trại tập trung, cô đã ở trên thiên đường rồi.


Đúng lúc Viola cũng đang ở đấy, cả ba người cùng chào nhau, Tố Tố vô thức dậm chân nhằm xua tan cái lạnh. Sau đó cô lấy ra từ trong lồng ngực một tờ giấy chấp thuận nhập cảnh do đại sứ quán Trung Quốc ký phát, “Những chuyện tiếp theo sẽ được quyết định bởi cậu, Anna.”

Anna rơi nước mắt, nói không thành lời. Cô đọc đi đọc lại tấm visa, trên giấy vẫn có một số từ tiếng Trung cô không hiểu, nhưng điều đó không quan trọng, cô đã thay đổi ý định giữa trầm mặc và khốn đốn, một niềm hy vọng vô danh, vẫn tốt hơn nhiều so với địa ngục hiện có. “Tớ sẽ đến Trung Quốc!” Anna ôm lấy Tố Tố, không ngừng hôn lên mặt cô, “Cảm ơn vì tất cả những gì cậu đã làm cho tớ, người bạn thân yêu nhất của tớ, Isabelle tựa như thiên thần.”

“Đến cảng Marseille thôi!” Viola đứng lên, cất cao giọng, “Tớ sẽ bảo anh tớ đưa cậu đi, anh ấy quen biết các đảng viên ngầm, họ có cách làm của riêng họ.”

“Cảm ơn…… Cảm ơn……” Dường như không còn gì khác để tô điểm tình bạn của các cô ngoài nước mắt và lòng biết ơn.

Tố Tố nói: “Tớ vẫn còn một ít đô la Mỹ, lần sau sẽ mang đến cho cậu, cậu đừng lặp lại lời từ chối nữa đấy, tớ không thể đi cùng cậu, nhưng ít nhất hãy để tớ cố gắng thêm một chút.”

“Đương nhiên còn có tớ nữa.” Viola hào hứng tuyên bố.

Vị linh mục ở một bên mỉm cười, “Cảm tạ Chúa đã cho con được chứng kiến những xúc cảm tốt đẹp nhất trần đời giữa mùa thu khủng khiếp này.”

Vào ngày trước khi lên đường, Tố Tố đã đến điểm xuất phát để tiễn đưa. Anna đội khăn trùm đầu bằng vải thô, trông rất giống một người phụ nữ nông thôn, may là những nét đặc trưng Do Thái của Anna cũng không hiện quá rõ, không có chiếc mũi to thẳng, cũng không có hốc mắt trũng sâu hay phần xương trán nhô ra, nếu đi theo con đường nhỏ ra khỏi thành phố, khả năng bị Gestapo* bắt là rất thấp.

*Gestapo là tên gọi tắt của Geheime Staatspolizei, là Lực lượng Cảnh sát Bí mật (hoặc Mật vụ) của tổ chức SS do Đức Quốc xã lập ra và ở châu Âu do Đức Quốc Xã chiếm đóng

“Buổi sáng tốt lành, các quý cô.” Anh trai Charles của Viola cởi mũ hành lễ chào các cô, “Ôi ôi, tàu sắp phải khởi hành rồi, các quý cô khẩn trương lên nào.”

Tố Tố đưa cho Anna một phong bì, “Bên trong là 200 đô la Mỹ, cùng với một ít vàng, còn có một số tiền riêng của Viola, cậu nhớ bỏ vào ngăn đựng đồ lót……”

“Không, cái này đắt quá, tớ không thể nhận được……”

“Nghe tớ nói xong đã, Anna.” Tố Tố nắm chặt tay cô, nghiêm túc dặn dò, “Bên trong còn có một lá thư, sau khi cậu đến Thượng Hải hãy đến địa chỉ trên thư tìm gặp chú của tớ, sau khi nhìn thấy lá thư bọn họ sẽ cố hết sức giúp đỡ cậu, tình thế hiện tại, vé tàu còn đắt hơn cả vàng, chú tớ…… Tóm lại, chú ấy sẽ tìm ra cách.”

“Tớ thực sự không biết phải nói gì……”

“Vậy thì hãy hứa với tớ, dù tiếp theo có khó khăn đến mấy, cậu cũng nhất định phải sống thật tốt.”


“Được, tớ hứa với cậu, Isabelle, bọn mình nhất định sẽ gặp lại nhau, ở Mỹ, ở Canada, và bất cứ nơi nào không có chiến tranh.”

Các cô ôm nhau thật chặt, dù mây mù chiến tranh có khốc liệt đến đâu, những con người dũng cảm và ngoan cường cũng sẽ không bao giờ từ bỏ hy vọng.

“Tớ yêu cậu.”

“Tớ cũng yêu cậu, yêu mọi thứ thuộc về cậu.” Các cô cùng đồng thanh.

“Tạm biệt……”

“Tạm biệt!”

“Tạm biệt.”

Bọn họ vẫy tay chào tạm biệt nhau, Charles buông lời vui đùa: “Các quý cô đừng quá đau buồn, biết đâu giáng sinh năm nay các em sẽ được đoàn tụ thì sao, ở Paris hoặc ở Marseille, có vấn đề gì đâu chứ?”

“Đúng vậy, bọn em sẽ gặp lại nhau, bọn em đã hẹn nhau rồi.” Tố Tố mỉm cười, chia tay Anna, người đang phải cô đơn lẻ loi đi trên một hành trình dài, Anna Rosenberg, một người Pháp gốc Do Thái, sinh ra vào một ngày hè đầy nắng năm 1919.

Tạm biệt, người bạn của tôi.

Tạm biệt.

Tháng 10 năm 1941, người Do Thái ở Paris bị chuyển đến trại tập trung Drancy mới mở.

Bọn họ bị biến thành xà phòng, thảm, chụp đèn và áo khoác lông.

Tro cốt của họ trôi dạt khắp bầu trời Ba Lan, như một lớp tuyết xám xịt.