Kiêu Hãnh Và Định Kiến

Anh Collins là một người không nhạy cảm, và nền giáo dục hay sự giao tiếp không giúp gì trong việc bù đắp khiếm khuyết này. Phần lớn cuộc đi anh trải qua dưới sự giáo huấn của một người cha thất học và bủn xỉn. Mặc dù anh đã học qua đại học, nhưng anh chỉ học vừa đủ, và không tạo được mối quan hệ hữu ích nào. Sự khuất phục – mà cha anh đã áp đặt lên cho anh – thoạt đầu tạo cho anh bộ dạng nhún nhường, bây giờ bị trung hòa bởi tính tự phụ của một đầu óc kém cỏi, đời sống cô lập, công thêm cảm giác tự đắc về sự thành đạt sớm sủa và bất ngờ. Một cơ may đã tiến cử anh với Phu nhân Catherine De Bourgh khi có một vị trí giảng đạo bị khuyết. Niềm kính trọng của anh về tước vị của bà và lòng tôn sùng mà anh dành cho bà như là người đỡ đầu, cộng với sự đánh giá rất cao về bản thân, về uy tín của một giáo sĩ, cũng như quyền lợi của vị mục sư cai quản giáo xứ, tất cả đã tạo cho anh một sự pha trộn giữa tính kiêu hãnh và xun xoe, giữa tự tôn và nhún nhường.

Giờ đâ với một ngôi tư dinh khang trang và lợi tức đầy đủ, anh có ý định cưới vợ. Khi anh có ý định giảng hoà với gia đình tại Longbourn, anh nhắm đến việc sẽ lấy một trong các cô làm vợ, nếu như các cô quả thật xinh đẹp và dễ thương như anh nghe nói. Đấy là kế hoạch làm lành – một cách chuộc lỗi – để thừa kế gia tài của ông Bennet. Anh nghĩ đây là một kế hoạch tuyệt diệu, anh có đủ tư cách và xứng đôi vừa lứa, công thêm sự độ lượng vô bờ, và không vụ lợi về phần mình.

Sau khi gặp các cô, kế hoạch của anh vẫn không thay đổi. Gương mặt xinh đẹp của Jane, đã xác minh lời đồn của mọi người, và phù hợp với những quan điểm khắt khe nhất về vai vế của anh. Trong buổi sáng đầu tiên, Jane là sự lựa chọn của anh. Tuy nhiên, vào sáng hôm sau đã có sự điều chỉnh. Trong khi ngồi nói chuyện với bà Bennet trong bữa sáng, câu chuyện bắt đầu từ tư dinh cha xứ, và một cách tự nhiên dẫn tới thú nhận về những ước vọng của anh, rằng tại Longbourn anh có thể tìm thấy một người, có thể làm bà chủ cho tòa dinh thự của anh. Giữa những nụ cười ân cần và lời khích lệ là những lời bóng gió về Jane, người mà anh đang để tâm đến. Nhung bà Bennet buộc phải đề cập đến việc có thể chẳng bao lâu nữa cô sẽ được hứa hôn.


Anh Collins chỉ việc thay đổi từ Jane sang Elizabeth, và việc này đã diễn ra chóng vánh, trong khi bà Bennet còn bận gợi ý về Elizabeth gần ngang bằng vời Jane vể tuổi tác và sắc đẹp.

Bà Bennet rất lưu tâm đến lời ngụ ý này, và tin rằng chẳng bao lâu hai cô con gái của bà sẽ đính hôn. Anh chàng mà bà không thể chịu đựng nổi mỗi khi nói đến hai ngày trước giờ được bà trọng đãi như khách quý.

Lydia không quên ý định đi Meryton, các cô chị ngoại trừ Mary đều đồng ý đi cùng với cô, và anh Collins sẽ đi theo cùng các cô để săn sóc họ theo lời yêu cầu của ông Bennet. Ông chỉ muốn tống khứ anh chàng để có thể yên ổn đọc sách, vì sau bữa ăn sáng anh Collins đã bám theo ông đi đây đó, bề ngoài ra vẻ xem xét những tập sách lớn trong bộ sưu tập, nhưng miệng lại huyên thuyên với ông về ngôi nhà và khu vườn của mình tại Huntsford. Thái độ này khiến cho ông Bennet cảm thấy vô cùng khó chịu. Trong phòng đọc sách ông luôn được đảm bảo yên tĩnh. Như ông đã nói với Elizabeth, mặc dù phải đối đầu với sự điên rồ và tự phụ ở những nơi khác nhưng trong phòng đọc sách ông thường được giải phóng khỏi những điều khó chịu. Vì thế ông lịch sự mời anh Collins đi tháp tùng các cô con gái. Anh Collin cũng cảm thấy thích việc đi cùng với các cô hơn là đọc sách, tỏ ra rất vui mừng được gấp cuốn sách dày cộm lại đi với các cô.


Với những phô trương vụn vặt, và những lời tán dương lịch sự, anh đi cùng các cô lên Meryton. Lúc này các cô gái không còn để ý đến anh nữa. Đôi mắt của các cô đảo vòng trên đường phố tìm kiếm bóng dáng của những sĩ quan, và chỉ có những chiếc mũ thật sang hay hàng musơlin mới khiến các cô phân tâm.

Nhưng một chàng trai trẻ xuất hiện và làm các cô chú ý. Anh có bề ngoài thật phong nhã, đi ngược chiều lại với một sĩ quan. Viên sĩ quan chính là Danny, người về từ London mà Lydia nói đến. Anh cúi đầu chào họ khi mọi người đi qua. Tất cả các cô đều có ấn tượng về phong thái của anh, và tự hỏi anh là ai. Kitty và Lydia quyết định tìm hiểu xem anh là ai. Hai cô dẫn đầu, băng qua đường, với lý do tìm mua món hàng gì đấy trong của hiệu đối diện, và may mắn vừa đến bên vệ đường khi hai anh chàng quay trở lại đi đến cùng một nơi. Danny chào hỏi họ, và xin phép được giới thiệu người bạn với các cô, Mr Wickham, người đã từ thành phố trở về cùng với anh và cũng tham gia vào cùng đơn vị. Chỉ cần bộ quân phục là chàng trai trẻ trở nên hoàn toàn lôi cuốn. Mọi vẻ bề ngoài của anh đều tuyệt diệu, anh có gương mặt thanh tú, thể hình hoàn hảo, thêm vào đó là cách nói chuyện rất cuốn hút. Ngay sau lời giới thiệu là cuộc trò chuyện vui vẻ, và lưu loát một cách tự nhiên và rất đúng mực. Tất cả đang đứng trò chuyện thì họ nghe tiếng ngựa chạy gần đến, họ nhìn thấy Darcy và Bingley đang phi đến. Khi trông thấy các cô, hai anh tiến đến và bắt đầu những lời lẽ lịch sự thông thường. Bingley là đối tượng nói chính, và Jane người nghe chính. Anh nói rằng đang đi đến Longbourn để hỏi thăm về tình trạng của cô. Darcy xác nậhn lời nói của bạn mình bằng cách khẽ cúi đầu, và khi anh bắt đầu cả quyết không dán mắt vào Elizabeth, thì anh nhìn thấy chàng trai trẻ lạ mặt. Elizabeth kịp nhìn thấy vẻ mặt của hai người khi họ nhìn nhau, rất ngạc nhiên về ảnh hưởng của cuộc gặp gỡ. Cả hai đều đổi sắc mặt, một thành trắng, một thành đỏ. Sau ít khoảnh khắc, Wickham chạm tay vào mũ để chào, và Darcy chỉ gượng đáp lại. Thế là thế nào? Không thể nào nghĩ ra, không thể không muốn biết?

Trong lúc đó, Bingley có vẻ như không biết chuyện gì đã xảy ra, từ giã và phi ngựa đi với bạn anh.


Mr Danny và Wickham đi cùng các cô đến nhà ông Phillips, rồi cúi đầu từ giã, mặc cho Lydia năn nỉ mời hai người vào nhà. Bà Phillips vui mừng được gặp lại các cô cháu gái. Riêng hai cô lớn, sau thời gian vắng mặt được đón tiếp đặc biệt. Bà ngạc nhiên về việc hai cô thình lình trở về nhà. Vì hai cô không dùng cỗ xe ngựa, đáng lẽ bà đã không biết họ đã về nhà nếu như bà không tình cờ gặp người bán hàng cho ông Jones cho hay tin. Jane giới thiệu Mr Collins với bà, và bà đón tiếp anh một cách vô cùng lịch sự. Anh đáp lại một cách kiểu cách, xin lỗi vì đã đến làm phiền khi trong khi chưa được quen biết nhau trước mà chỉ qua sự giới thiệu của các cô gái. Bà Phillips có vẻ lo ngại khi đón tiếp người có thái độ lịch sự quá thể như vậy. Nhưng việc chào đón anh bị gián đoạn bởi những câu hỏi dò về anh chàng lạ mặt, và về người này bà cũng chỉ biết những gì mà các cô đã được biết. Và bà hứa là sẽ nhờ chồng bà đến thăm viếng anh và sẽ mời anh đến dùng bữa, nếu gia đình Bennet cùng đến vào buổi tối. Mọi người đều đồng ý, và tất cả ra về trong tinh thần phấn khỏi vì nghĩ đến những thú vui sắp tới. Anh Collins lặp lại lời xin lỗi, nhưng bà trấn an anh rằng như thế thật không cần thiết.

Trên đường về Elizabeth kể cho Jane nghe về thái độ kì lạ của Darcy. Mặc dù Jane có thể biện hộ cho hai người nếu họ có lỗi gì đấy, nhưng Jane cũng không thể giải thích gì cho cô em về thái độ của hai người.

Anh Collins làm bà Bennet rất đỗi cảm kích khi anh khen gợi thái độ và cử chỉ lịch sự của bà Phillips. Anh cả quyết ngoại trừ Phu nhân Catherine và tiểu thư con gái bà, anh chưa từng gặp người phụ nữ nào thanh lịch hơn, vì bà không những đón tiếp anh với phép lịch sự cao nhất mà còn có nhã ý mời anh đến thăm dự buổi tối ngày sau, mặc dù anh chưa quen biết bà trước. Anh có thể đoán là do mối quan hệ của anh với gia đình Bennet, tuy thế anh vẫn rất vui vì cả đời anh chưa từng được chú ý đến như thế.


Jane Austen

Kiêu hãnh và định kiến

Diệp Minh Tâm dịch