Hồi ký của Văn Lãm

Khi Lãm đi sang nhà chính, trước sân nhà đã bày sẵn sáu mươi chiếc chiếu. Trên chiếu là bàn thấp và khay trà, gối trái dựa, tráp dầu. Trên bàn có sẵn bút mực giấy trắng. Tiểu đồng lần lượt xếp chỗ cho mọi người. Lãm được đưa đến chiếc chiếu cuối cùng ở hàng đầu tiên. Sau lưng chàng là một chậu mai. Hoa mai vàng ươm rụng lên chiếu, khiến nan chiếu dường như cũng thấm chút sắc hương thanh mát.

Lãm ngồi ngay ngắn trên chiếu, tay khoanh trên bàn, những ngón tay đan vào nhau. Tiểu đồng sắp xếp chỗ ngồi xong thì mang đề thi đến. Lãm nhận đề thi và chăm chú đọc lướt. Xung quanh chàng, vẻ mặt của các công chức còn lại đều đồng loạt sững sờ.

Đề thi mà Mai Lang Vương đưa ra quả thật rất khó. Nó khó theo một kiểu rất đặc biệt. Khác với đề thi chi chít các câu hỏi nghiêng về kiến thức nền hay kĩ năng nghiệp vụ mà mọi người lo ngại, đề thi mà Mai Lang Vương đưa ra lại là một câu hỏi mở. Trên đề chỉ có một câu hỏi thôi. Nhưng để trả lời nó, e rằng phải vận dụng sở học của cả một đời.


Câu hỏi mà Mai Lang Vương đưa ra là: Suy nghĩ của các vị về hệ thống hành chính ở thần giới.

Đây là một câu hỏi lớn, đòi hỏi người trả lời phải am hiểu sâu rộng về sự vận hành của hệ thống hành chính và phải có tầm nhìn xa để đánh giá, nhận xét. Hơn nữa, cách nhìn nhận đó sẽ thể hiện tài năng và khí phách của người viết. Chúng sẽ giúp giám khảo đánh giá được kiến thức và tính cách của thí sinh. Đề thi này không những khảo thí về sở học mà còn khảo thí về con người.

Lãm đọc đề thi xong, xếp nó lên bàn rồi mở hộp lấy bút. Ngòi bút sắt sáng loáng nhúng vào lọ mực, nhuộm chút sắc đen óng ánh. Chàng giở giấy ra và nghiêm trang đưa bút, tiếng loạt soạt do ngòi bút ma sát với giấy không ngừng ngân vang. Những vị công chức khác, bao gồm cả Lê Tuân, đều đã qua phút giây kinh ngạc ban đầu. Họ cũng đang bắt tay vào làm bài.

Khi các công chức làm bài thi, các tiểu đồng sẽ nghiêm chỉnh dạo quanh hàng chiếu này đến hàng chiếu khác, giám sát chặt chẽ. Vì đề thi mở, vấn đề được bàn đến lại rất rộng nên kì thi sẽ kéo dài khá lâu, tầm ba canh giờ. Trong lúc làm bài, khi mệt, mọi người có thể dừng tay một chút và tựa người lên gối nghỉ ngơi, uống trà hoặc dùng trầu. Chuyện giám sát buổi khảo thí này đều do các tiểu đồng lo liệu, Mai Lang Vương không hề xuất hiện lấy một lần. Hôm nay cũng không thấy vị thần nào đến tìm ngài bàn việc. Hẳn là Vương đã hoãn công việc lại để tổ chức buổi thi.

Lãm làm bài thi một mạch suốt hai canh giờ liền. Chàng không hề nghỉ ngơi, cũng chẳng động tay vào trà hay trầu, cứ ngồi đó viết và viết không ngừng. Khi tiểu đồng thông báo rằng hai phần ba thời gian đã trôi qua, Lãm lập tức giơ tay lên. Tiểu đồng ngạc nhiên đi về phía chàng, nó cứ tưởng chàng cần thứ gì, nào ngờ Lãm lại đưa bài thi bằng hai tay cho nó và tỏ ý muốn nộp bài.


Tiểu đồng sửng sốt, không thể tin rằng chàng lại nộp bài sớm như vậy. Các công chức khác thì bày tỏ nhiều thái độ khác nhau. Người nể phục, người lại khó chịu ra mặt. Riêng Lê Tuân, chàng ta chỉ hơi dừng bút một chút, trán sa sầm. Tiểu đồng sau một phút kinh ngạc cũng đã bình tĩnh trở lại. Nó nhận lấy bài thi của Lãm và cười niềm nở thông báo rằng chàng có thể quay về nghỉ ngơi.

Lãm gật đầu rời khỏi chiếu, đi sang nhà phải. Khi chàng vừa rời khỏi sân nhà chính, một vài hộ vệ đã xuất hiện và để mắt đến chàng. Lãm không khó chịu vì chàng hiểu, đó là một trong các quy tắc của trường thi. Những thí sinh nộp bài sớm hơn bình thường sẽ được giám sát, tránh trường hợp họ lợi dụng sự tự do của mình để trao đổi với các thí sinh khác. Gây ảnh hưởng đến trật tự trường thi.

Lãm trở vào nhà, tắm rửa và nghỉ ngơi ngay sau đó. Kì thi cuối cùng cũng kết thúc và mọi người hồi hộp đợi chờ kết quả. Buổi sáng, khi Lãm gặp Lê Tuân ở giường tre, chàng ta tỏ ra xa cách. Lãm đành chịu, chàng cũng không trách Lê Tuân, chỉ im lặng ngồi đó dùng trà.


Lãm dùng được hai chén trà thì người thanh niên được gọi là Sử Quân hôm trước xuất hiện. Chàng ta nghiêm trang đi đầu, theo sau còn có hai tiểu đồng. Các công chức vừa nhác thấy người của vương phủ sang, biết ngay là kết quả sắp được công bố. Ai cũng căng thẳng. Có người còn quệt tay qua trán, thấm bớt mồ hôi.

Sử Quân và hai tiểu đồng đứng thành một hàng ba người ở trung tâm sân nhà. Sử Quân đứng giữa còn tiểu đồng đứng hai bên. Tiểu đồng bên trái có nhiệm vụ công bố điểm số bài thi. Tiểu đồng bên phải có nhiệm vụ công bố kết quả.

Sở dĩ "điểm số bài thi" và "kết quả" được công bố trên hai bảng khác nhau như vậy là vì kết quả không phải chỉ phụ thuộc vào điểm số bài thi. Nghe tiểu đồng phổ biến, kết quả cuối cùng được quyết định dựa trên nhiều yếu tố khác. Điểm số chỉ là một trong các yếu tố dùng để xét kết quả thôi. Khi tiểu đồng nói đến đây thì sắc mặt các vị công chức bắt đầu trở nên lắng lo. Họ hoang mang không biết "yếu tố khác" mà tiểu đồng nhắc đến là gì.