Gatsby vĩ đại

Myrtle Wilson đã thay quần áo. Bây giờ bà ta mặc một kiểu áo rất cầu kì may bằng một thứ sa màu kem kêu sột soạt mỗi khi bà ta lướt thướt chiếc áo đi lại trong phòng. Chịu ảnh hưởng của chiếc áo, cá tính Myrtle cũng đã thay đổi. Sức sống hừng hực lồ lộ lúc ở hiệu sửa chữa ôtô đã chuyển thành một vẻ kênh kiệu rõ rệt. Giọng cười, cử chỉ, lời ăn tiếng nói của Myrtle mỗi lúc một vênh váo hơn và con người bà ta càng nở to ra thì gian phòng càng co nhỏ lại xung quanh bà ta cho đến khi dường như bà ta quay xung quanh một cái trục kêu kẽo kẹt om sòm trong bầu không khí mù mịt khói.
Myrtle Wilson kể với cô em gái, giọng the thé, kiểu cách:
- Cô này, bọn chúng nó hầu như đứa nào cũng chỉ muốn lừa bịp mình. Chúng nó chỉ nghĩ đến tiền. Tuần trước, tôi có nhờ một con mẹ đến đây xem cái chân của tôi, khi nó đưa giấy tính tiền, tưởng đâu nó đã cắt ruột thừa cho tôi không bằng.
Bà McKee hỏi:
- Con mẹ ấy tên là gì?
- Tên nó là Eberhardt. Nó đi các nhà khám chân cho mọi người.
- Tôi thích cái áo của chị lắm, – bà McKee nhận xét. – Trông nó đẹp ghê.
Myrtle Wilson khinh khỉnh rướn hai hàng lông mày, bác bỏ lời khen:
- Cũ rích rồi. Chỉ khi nào không thiết để ý đến xống áo, tôi mới mặc đến nó.
- Nhưng chị mặc trông có dáng lắm, tôi nói thực đấy. Chester mà vớ được chị trong chiếc áo này, tôi chắc anh ấy sẽ sáng tác được một cái gì đó ra trò.
Tất cả chúng tôi yên lặng nhìn bà Wilson. Bà ta vén một món tóc rủ xuống mắt, ngoái cổ lại đằng sau nhìn chúng tôi với một nụ cười rực rỡ. Ông McKee ngoẹo đầu sang một bên chằm chằm nhìn bà ta rồi chầm chậm đưa đi đưa lại bàn tay trước mặt mình một lúc:
- Tôi phải đổi ánh sáng. Tôi muốn làm nổi hình khối của nét mặt và sẽ cố ghi lại tất cả mái tóc phía sau.
McKee vợ vội kêu lên:
- Ấy chớ! Đừng đụng đến ánh sáng. Tôi thấy…
McKee chồng “suỵt” một cái và tất cả chúng tôi lại nhìn vào nhân vật. Vừa vặn lúc đó, Tom ngáp to thành tiếng, đứng dậy bảo:
- Ông bà McKee uống một chút gì chứ? Myrtle, em cho đem thêm đá lên, cả nước suối nữa, kẻo mọi người díp mắt cả bây giờ.
- Em đã bảo thằng nhỏ đi lấy đá rồi đấy, – Myrtle lại rướn hai hàng lông mày, tỏ ra bực tức với thói lười nhác của hạng người hèn hạ, – Bọn này cứ phải ốp chúng suốt mới được việc.
Bà ta nhìn tôi và cười vô cớ. Rồi bà ta sà xuống ôm con chó, say sưa hôn hít nó, đoạn lượt thượt kéo lê chiếc áo vào gian bếp như thể trong đó có một chục đầu bếp đang đứng chờ lệnh.

Ông McKee khoe:
- Tôi đã đem về được vài bức kha khá ở Long Island đấy.
Tom ngây người nhìn ông ta.
- Có hai bức chúng tôi đã đóng khung ở dưới nhà.
- Hai bức gì? – Tom hỏi.
- À, hai bức ảnh khảo cứu ấy mà. Một bức tôi đặt tên là “Mũi Montauk – Chim hải âu”. Bức kia tôi đặt tên là “Mũi Montauk – Biển”.
Cô Catherine ngồi xuống cạnh tôi trên chiếc đi-văng, hỏi chuyện:
- Ông cũng ở Long Island à?
- Tôi ở West Egg.
- West Egg à? Tôi đã đến đấy dự dạ hội cách đây một tháng. Tại nhà một người tên là Gatsby. Ông có biết ông ấy không?
- Tôi ở ngay cạnh nhà ông ấy.
- Này ông, nghe đâu người ta bảo rằng ông ấy là cháu hay anh em họ gì đó của Hoàng đế Áo Wilhelm. Tiền của ông ta ở đó mà ra cả.
- Thực à?
Cô ta gật đầu:
- Tôi đâm sợ ông ấy. Chẳng dám để ông ấy dính dáng gì đến mình.
Những lời mách bảo lí thú này về người láng giềng của tôi bị gián đoạn vì McKee vợ bất thần chỉ tay vào Catherine.
- Chester ơi, tôi thấy mình có thể sáng tác được một cái gì đó với cô ấy. – Bà ta the thé, nhưng McKee chồng chỉ gật đầu cho qua chuyện rồi lại quay sang Tom:

- Tôi mong được ai giới thiệu để có dịp sáng tác thêm nữa ở Long Island. Chỉ cần có ai giúp tôi buổi đầu thôi.
- Nhờ Myrtle ấy, – Tom cười phì một tiếng khi bà vợ Wilson bê khay vào. – Cô ấy sẽ viết cho ông một cái thư giới thiệu, phải không Myrtle?
- Cái gì? – Bà ta ngơ ngác.
- Em viết thư giới thiệu McKee với ông chồng em để ông ta chụp vài bức ảnh khảo cứu về chồng em. – Môi Tom mấy máy trong khi anh tìm chữ. – “George Wilson tại trạm bơm xăng” hay một cái gì đại loại như thế.
Catherine ngả người sát tôi, thì thầm vào tai tôi:
- Cả hai người đều không chịu nổi kẻ mà họ đã lấy làm vợ làm chồng.
- Thật không?
- Không chịu đựng được nhau mà, – cô nhìn Myrtle rồi nhìn sang Tom. – Tôi thì tôi cho rằng việc gì phải sống với nhau khi đã không chịu đựng được nhau? Ở vào địa vị họ thì tôi xin li dị quách cho xong, rồi hai bên lấy nhau.
- Thế bà chị cô cũng không ưa chồng à?
Câu trả lời thật bất ngờ. Nghe lỏm được câu hỏi, Myrtle đáp lại bằng những lời thô bạo và tục tĩu.
- Ông thấy chưa, – Catherine đắc thắng reo lên. Sau cô lại hạ giọng. – Thực ra, chính bà vợ đằng anh ấy làm cách trở hai bên. Bà ấy theo đạo Thiên chúa mà người Thiên chúa giáo thì không được phép li dị.
Daisy không phải là người Thiên chúa giáo. Tôi hơi khó chịu trước lối bịa đặt dựng đứng ấy. Catherine nói tiếp:
- Khi nào hai người lấy được nhau, họ sẽ về sống ở miền Tây cho đến khi chuyện này qua đi.
- Sang châu u thì kín đáo hơn.
- Ôi chao ông thích châu u hả, – cô ta reo lên kinh ngạc. – Tôi vừa mới ở Monte Carlo về.
- Thế à.

- Vừa mới về năm ngoái. Tôi đi cùng với một cô bạn sang đó.
- Cô ở đấy có lâu không?
- Không, chỉ đến Monte Carlo rồi về ngay. Bọn tôi đi qua đường Marseille. Khi đi, chúng tôi đem theo hơn một nghìn hai trăm đôla, nhưng chúng tôi bị moi hết sạch tại các phòng riêng. Phải nói với ông là chúng tôi bị một mẻ lao đao mới về được. Lạy Chúa, sao mà tôi ghét cái thành phố ấy đến thế.
Bầu trời lúc ráng chiều hoe lên giây lát qua khung cửa sổ như màu mật ong biêng biếc xanh của Địa Trung Hải, rồi giọng nói của McKee vợ kéo tôi trở lại gian phòng.
- Suýt nữa thì tôi cũng phạm sai lầm, – giọng bà ta sôi nổi. – Tẹo tèo teo nữa thì tôi phải lấy một đứa không ra gì, hắn cứ theo đuổi tôi suốt bao nhiêu năm trời. Tôi biết hắn là kẻ hèn kém so với tôi. Mọi người không ngớt lời bảo tôi: “Lucille, gã ấy không xứng với cô đâu”. Nhưng nếu tôi không gặp Chester thì thế nào hắn cũng chiếm được tôi.
- Đúng rồi, nhưng tôi bảo này, – Myrtle Wilson gật gù. – Ít ra chị đã không lấy hắn.
- Thì đã hẳn.
- Còn tôi, tôi đã lấy hắn, – Myrtle nói, giọng mập mờ. – Và đó là chỗ khác nhau giữa trường hợp tôi và trường hợp chị.
Catherine hỏi:
- Chị Myrtle, vì cớ gì mà chị lấy? Có ai bắt chị lấy đâu?
Myrtle suy nghĩ một lúc, sau cùng nói:
- Tôi lấy hắn vì tưởng hắn là người lịch sự. Tôi tưởng hắn cũng thuộc loại con nhà này nọ, chứ biết đâu hắn liếm gót giày tôi không đáng.
- Chả có một thời chị yêu hắn như điên là gì. – Catherine nói.
- Yêu hắn như điên! – Myrtle kêu lên, vẻ không tin. – Ai bảo là tôi yêu hắn như điên. Đối với hắn, tôi chẳng bao giờ yêu hơn yêu… cái người này.
Bà ta bỗng nhiên trỏ vào tôi và mọi người nhìn tôi với con mắt chê trách. Tôi cố thể hiện qua nét mặt là tôi không mong chờ một tình cảm nào cả ở bà ta.
- Điên gì? Tôi chỉ có điên lúc tôi lấy hắn thôi. Lấy xong tôi biết ngay là mình nhầm. Hắn đã mượn ở đâu một bộ đồ kẻng để mặc hôm cưới, thế mà hắn chẳng bảo tôi lấy một câu. Người chủ bộ đồ đến đòi đúng vào hôm hắn vắng nhà. Tôi nói: “Ô, thế bộ quần áo là của ông sao? Tôi chưa được nghe nói bao giờ cả”. Nhưng tôi trả nó cho ông ta rồi lăn ra giường khóc hết nước mắt suốt buổi chiều.
Catherine lại quay sang nói với tôi:
- Đúng là chị ấy phải chia tay với hắn thôi. Họ đã sống trên nóc cái gara ấy suốt mười một năm trời, và anh Tom là người tình đầu tiên của chị ấy từ trước đến nay.
Chai whisky – chai thứ hai – bây giờ liên tục chuyển từ tay người nọ sang tay người kia, chỉ trừ có Catherine. Cô này bảo rằng “chẳng cần gì cũng vui rồi”. Tom bấm chuông gọi người gác cổng lên sai đi mua bánh mì kẹp thịt, loại bánh được quảng cáo rất nhiều, tự nó cũng đủ thay cho một bữa ăn đầy đủ. Tôi muốn bỏ ra về để có thể dạo bước về mạn công viên ở phía đông trong ánh hoàng hôn êm dịu, nhưng mỗi lần tôi định đi thì lại bị mắc vào một vấn đề tranh cãi gay gắt, nó như những sợi dây kéo giật tôi trở lại chiếc ghế đang ngồi. Tuy nhiên, dãy cửa sổ với ánh đèn vàng của mấy gian buồng chúng tôi ở trên cao hẳn cũng chứa đựng một phần bí mật của nhân loại đối với con mắt của người khách tình cờ đi qua dưới đường phố đang tối dần. Tôi thấy được cả người khách đó đang ngước mắt nhìn lên dò hỏi. Tôi như vừa ở bên trong vừa ở bên ngoài, vừa ngỡ ngàng sung sướng, vừa ngán ngẩm trước vẻ đa dạng không cùng của cuộc sống.
Myrtle kéo ghế lại sát cạnh tôi và đột nhiên hơi thở nóng hổi của bà ta phả sang tôi câu chuyện về cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa bà ta với Tom.

- Trên tàu, những chỗ trống cuối cùng bao giờ cũng là hai chỗ ngồi đối diện nhau. Hôm ấy tôi đi New York thăm em gái tôi, định ngủ lại đêm với nó. Anh ấy mặc com-lê, đi giày da bóng. Tôi không bứt nổi con mắt khỏi anh ấy, nhưng mỗi lần anh ấy nhìn tôi thì tôi lại giả vờ nhìn tờ quảng cáo ở phía trên đầu anh ấy. Khi xuống ga, anh ấy đi cạnh tôi, ngực áo sơ mi trắng của anh ấy ép sát vào cánh tay tôi. Thấy thế tôi doạ gọi cảnh sát nhưng anh ấy biết là tôi không dám. Tôi bối rối đến nỗi khi bước lên taxi cùng với anh ấy, tôi hầu như không nhận ra là không phải mình lên xe điện ngầm. Lúc nào tôi cũng chỉ nghĩ: ”Đời người là mấy, đời người là mấy”.
Myrtle quay sang bà McKee và gian phòng vang đầy tiếng cười giả tạo của bà ta.
- Chị McKee thân mến, tôi sẽ biếu chị chiếc áo này khi tôi không dùng đến nó nữa. Ngày mai, tôi phải mua một chiếc khác. Tôi phải kê thành một bản những thứ cần phải mua. Một máy xoa bóp này, một máy uốn tóc này, một cái vòng cổ cho con chó, một đĩa gạt tàn nho nhỏ xinh xinh có nút bấm bật lò xo và một vòng hoa có dải băng đen để đặt lên mộ mẹ tôi suốt mùa hè. Tôi phải kê ra thành một bảng để khỏi quên tất cả những gì cần mua.
Đã chín giờ tối – hầu như ngay sau đó tôi xem đồng hồ và thấy đã mười giờ rồi. Ông McKee đã ngủ thiếp trong một chiếc ghế bành, hai bàn tay nắm chặt đặt trên bụng y như bức ảnh chụp một con người năng động. Tôi rút mùi soa lau vết bọt xà phòng trên má ông, nó đã làm tôi bứt rứt suốt cả buổi chiều.
Con chó nhỏ ngồi trên mặt bàn, đôi mắt nhắm tịt nhìn qua làn khói, thỉnh thoảng rên rỉ yếu ớt. Những bóng người biến đi rồi lại hiện ra, bàn bạc với nhau đi đâu đó rồi lạc mất nhau, tìm kiếm nhau và gặp lại nhau cách đó vài ba bước. Khoảng gần nửa đêm, Tom Buchanan và bà Wilson đứng đối diện với nhau, tranh cãi gay gắt xem bà Wilson có quyền gọi tên Daisy không.
- Daisy! Daisy! Daisy! – Myrtle Wilson hét lên – Tôi mà đã muốn nói thì tôi cứ nói! Daisy! Dai…
Bằng một động tác gọn và chính xác, Tom Buchanan xoè tay đánh chảy máu mũi người tình của mình.
Sau đó là những chiếc khăn mặt thấm mấu vứt trên sàn buồng tắm, những tiếng phụ nữ rầy la, và vượt lên trên những âm thanh hỗn độn là một tiếng kêu rên đau đớn dài, đứt quãng. Ông McKee đang ngủ gà ngủ gật giật mình tỉnh dậy, quáng mắt bước về phía cửa. Đi được nửa chừng, ông ngoái cổ lại nhìn cảnh tượng: vợ ông và Catherine, tay cầm đồ cứu thương, hết va chỗ này lại vấp chỗ kia giữa những đồ đạc ngổn ngang, miệng vừa rầy la vừa an ủi, và hình người tuyệt vọng nằm trên đi văng, máu chảy ròng ròng, đang cố rải một tờ báo “Chuyện đô thành” lên những cảnh vườn Versailles trên tấm thảm. Với lấy chiếc mũ móc trên đế đèn treo, tôi bước theo ông ta.
Trong buồng thang máy đang cọt kẹt hạ xuống, ông ta bảo tôi:
- Hôm nào mời ông đến ăn trưa.
- Đến đâu?
- Đâu cũng được.
- Nhấc tay ra khỏi cần máy, ông kia. – Người coi thang máy quát.
- Xin lỗi, – ông McKee đàng hoàng đáp lại. – Tôi không để ý là tay tôi sờ phải nó.
- Được thôi, – tôi nhận lời. – Tôi sẵn lòng.
…Tôi đứng cạnh giường ông ta, còn ông ta thì đang ngồi giữa đống khăn trải giường, người mặc quần áo lót, tay cầm một cái cặp giấy to tướng.
- “Người đẹp và Con thú”… “Cô đơn”… “Con ngựa kéo già”… "Cầu Brooklyn”…
Sau đó tôi nằm thiu thiu ngủ ở tầng dưới lạnh giá của nhà ga Pennsylvania, nhìn chằm chằm vào tờ Tribune buổi sáng, chờ chuyến tàu bốn giờ.
Chú thích:
(1) Nhà đại tư bản Mỹ, vua dầu lửa.