Em ở đâu

= 0 = 
Vào dịp Noel, cô bé nhận được món quà là một hộp đồ vẽ gồm nhiều bút chì màu, chì than, cọ và tuýp bột màu. Ngay lập tức, trên một tấm giấy lớn ghim lên tường trong phòng ngủ của mình, cô bé bắt đầu vẽ một bức tranh khổng lồ.
Bức tranh chứng tỏ em có những khả năng nghệ thuật đặc biệt, nó thể hiện quang cảnh ngôi làng của em. Trong đó, em đã vẽ quảng trường trung tâm nơi có nhà thờ nhỏ vươn cao, con đường nhỏ dẫn đến trường học, cái nhà kho lớn với hai cánh cửa em để ngỏ, chiếc xe Jeep đậu ngay phía trước. Ở lớp cảnh thứ nhất em vẻ Manuel, Seňora Cazalès và con lừa của em ở phía trước ngôi nhà nằm bên vách núi nơi em sống trước đây. “Đây là ngôi làng trên núi của bọn cháu. Mẹ đang ở trong nhà”, em nói thêm.
Mary miễn cưỡng chiêm ngưỡng “tác phẩm” và đáp trả ngay lập tức, dưới ánh mắt giận dữ của Philip: “Hay lắm, nếu may mắn một chút thì hai mươi năm nữa, cô sẽ được có mặt trong bức tranh này, sẽ khó khăn hơn đấy vì cô sẽ có thêm nếp nhăn trên mặt, nhưng cháu cũng sẽ có nhiều kinh nghiệm hơn với cây cọ vẽ. Cô tin chắc rằng khi nào cháu muốn, cháu sẽ làm được… Chúng ta còn nhiều thời gian.” 
= 0 = 
Ngày 16 tháng Giêng năm 1991, 19 giờ 14 phút, trái tim của châu Mỹ bắt đầu đập theo nhịp những đợt đạn súng cối dội xuống Bagdad. Sau khi tối hậu thư được đưa ra hết hạn vào nửa đêm hôm trước, quân đội Mỹ cùng các lực lượng đồng minh châu Âu chủ chốt bắt đầu tiến hành chiến tranh với Iraq để giải phóng Koweit. Hai ngày sau, hãng Eastern Airlines đóng cửa, công ty hàng không này sẽ không còn chuyên chở hành khách đến Miami hay đến bất cứ nơi nào khác. Một trăm giờ đồng hồ sau khi chiến tranh xảy ra, các lực lượng đồng minh tạm đình chiến. Một trăm bốn mươi mốt lính Mỹ, mười tám lính Anh, mười lính Ai Cập, tám lính Tiều vương quốc các nước Arập thống nhất và hai lính Pháp đã bị thiệt mạng, cuộc chiến tranh công nghệ cũng đã giết chết một trăm ngàn binh lính và dân thường Iraq. Cuối tháng Tư, Lisa cắt một mẩu báo trong tờ New York Times mà em đọc gần như thuộc lòng và dán nó vào một cuốn album lớn. Trong mẩu báo đó, người ta có thể đọc được tin một cơn bão đã đổ bộ xuống vùng bờ biển Bangladesh, giết chết hai mươi lăm ngàn người. Cuối mùa xuân, một lần Lisa bị một xe cảnh sát thành phố áp giải về nhà, sau khi bị phát hiện đang vẽ một lá cờ trên một thân cây phía sau nhà ga. Dựa vào một cuốn từ điển, Philip đã chứng minh được với cảnh sát rằng màu sắc trên lá cờ là màu của Honduras chứ không phải cờ Iraq, nhờ thế mà tránh được, không để sự việc trình lên thẩm phán tòa án. Cô bé bị phạt ở trong phòng suốt cả hai ngày cuối tuần và bị Mary tịch thu bộ màu vẽ trong vòng một tháng.
Năm 1991 kiêu hãnh với niềm hi vọng dân chủ ra đời: ngày 17 tháng Sáu, tại Nam Phi, luật về phân biệt màu da của chủ nghĩa A-pác-thai bị xóa bỏ, ngày 15 tháng Sáu, Boris Eltsine được bầu làm Tổng thống của Liên bang Nga, gióng lên hồi chuông báo hiệu sự kết thúc của Liên bang Xô viết. Tháng Mười một, những cuộc chiến đầu tiên nổi ra với sự tham gia của bảy trăm chiếc xe thiết giáp của Nam Tư bao vây các thành phố Vukovar, Osijek và Vinkovci báo hiệu sự khởi đầu của cuộc chiến tranh khác, một cuộc chiến mà chẳng bao lâu sau đó sẽ gây ra bao nỗi thống khổ cho khu vực trung tâm của lục địa châu Âu già cỗi.
= 0 = 
Năm 1992 chào đời trong một mùa đông giá lạnh. Vài tuần nữa, Lisa sẽ kỷ niệm sinh nhật lần thứ mười ba của mình. Từ trên đỉnh của những ngọn đồi ở Montclair, người ta có thể nhìn thấy thành phố New York bị bao phủ bởi một tấm áo choàng màu xám và trắng. Philip tắt đèn trong phòng làm việc và đến bên người vợ đang nằm ngủ trên giường. Anh nằm xuống sát bên vợ, rụt rè đưa tay xoa nhẹ lên lưng cô trước khi xoay người lại.
 
- Lâu rồi anh không nhìn em, cô nói trong bóng tối. (Cô dừng lại một lúc rồi quyết định nói ra hết tâm sự của mình trong buổi đêm tháng Giêng này). Em thấy rõ ánh mắt anh rạng ngời lên như thế nào khi anh nhìn Lisa. Giá như em có thể nhận được từ anh dù chỉ một phần tư cái ánh sáng ấy. Từ khi biết tin về cái chết của Susan, ánh mắt anh dành cho em đã tắt hẳn, trong con người anh có cái gì đó đã chết, và em không thể làm cho nó sống lại được.
- Không, em nhầm rồi, anh đã cố gắng hết sức, nhưng không phải bao giờ cũng dễ dàng, anh không phải là con người hoàn hảo.
 
- Em không thể giúp anh được, Philip ạ, bởi vì cánh cửa đã đóng kín. Quá khứ đối với anh quan trọng hơn hiện tại và tương lai đến nhường ấy sao? Thật là dễ dàng khi từ bỏ mọi thứ bằng cách vùi mình trong sự tiếc nuối, một nỗi đau thụ động mới tuyệt vời làm sao, một cái chết từ từ mới đáng ngưỡng mộ làm sao, nhưng dù sao đó vẫn là một cái chết. Những ngày đầu tiên khi chúng ta gặp nhau, anh kể cho em nghe về những ước mơ, những đam mê của anh, em đã tưởng rằng anh gọi em, em đã đến, và anh, anh, để mình bị cầm tù trong cái thế giới tưởng tượng của anh, còn em, em đã có cảm giác bị đuổi ra khỏi cuộc sống của chính em. Em không cướp mất anh của ai hết, Philip, khi em gặp anh, anh chỉ có một mình, anh nhớ không?

- Tại sao em nói những điều này?
 
- Bởi vì anh đang từ bỏ mọi thứ, và em không phải là nguyên nhân.
 
- Tại sao em từ chối không muốn gần gũi Lisa?
- Bởi vì điều đó phải đến từ hai phía, và bởi vì con bé cũng không mong muốn. Đối với anh, mọi việc quá dễ dàng, vị trí của người cha đang còn trống.
- Nhưng trong trái tim con bé còn chỗ dành cho cả thế giới.
- Anh mà nói lời đó ư? Anh, người mà dù bằng cả tình yêu của em cũng không làm nổi điều đó trong trái tim anh!
- Anh làm cho em đau khổ đến mức đó sao?
- Còn tệ hơn nhiều, Philip. Chẳng có nỗi cô đơn nào tệ hơn nỗi cô đơn người ta cảm nhận ngay cả khi sống hai người. Em đã muốn ra đi trong khi em lại yêu anh, thật trớ trêu, thật là một điều tủi hổ cho cuộc sống. Nhưng bởi vì em yêu anh, em chỉ nhìn thấy mình anh, nỗi đau của anh, sự hồ nghi của anh, những điều không chắc chắn của anh. Và anh không còn phải là một con người đáng yêu nữa, vậy mà em vẫn yêu anh.
- Em đã muốn rời bỏ anh sao?
- Em nghĩ đến điều đó mỗi buổi sáng khi em dậy khỏi giường, vào những giờ khắc đầu tiên của mỗi ngày, khi em nhìn thấy anh uống vội ly cà phê trong sự im lặng nơi anh tìm chỗ ẩn náu, khi em nhìn anh khoác lên mình nỗi cô đơn, khi anh cố rửa cho sạch làn hương của da thịt em dưới dòng nước đã chảy quá lâu, khi em biết rằng anh đang ở rất xa chúng ta khi đắm mình dưới chiếc vòi sen, khi anh chạy vội đến bên chiếc điện thoại đang reo như thể anh vừa thấy ở đó một cánh cửa sổ giúp anh có thể thoát khỏi thực tại thêm chút nữa. Còn em, em vẫn ở đó, đôi tay nặng trĩu cả một đại dương hạnh phúc, ươc mơ đôi ta có thể tắm mình trong đó.
- Anh chỉ cảm giác lạc lõng một chút thôi, anh nhẹ nhàng bào chữa.
- Anh chẳng học được một bài học nào hết, Philip ạ, em đã quan sát anh khi anh mỗi ngày một già đi, khi anh vuốt những nếp nhăn đang hình thành trên gương mặt anh. Ngay ngày đầu tiên em đã yêu hình ảnh ông già trong anh, chính như thế mà em đã biết rằng em muốn được gây dựng cuộc đời mình cùng với anh, bởi vì ý nghĩ về một tuổi tác không giới hạn ở bên anh làm cho em cảm thấy hạnh phúc, bởi vì lần đầu tiên trong đời em không còn cảm thấy sợ sự vĩnh cửu nữa, cũng chẳng thấy sợ sự cợt nhạo của thời gian, bởi vì khi anh đi vào trong em, em cảm thấy sức mạnh cũng như sự yếu đuối của anh, và em yêu sự hòa trộn dịu dàng của cả hai điều đó. Nhưng em không thể một mình tạo ra cuộc sống của chúng ta, chẳng ai có thể làm được điều đó. Người ta không tạo ra cuộc sống của mình, anh yêu ạ, người ta chỉ cần sự dũng cảm để dám sống cuộc sống ấy. Em sẽ đi xa vài ngày. Cứ buông xuôi theo anh như thế này, cuối cùng em sẽ đánh mất chính mình.

Philip cầm lấy đôi bàn tay của Mary và hôn lên tay cô.
- Tuổi thơ của anh đã chết đi cùng với cô ấy, và anh không thể nào chấp nhận được điều đó.
- Susan chỉ là một cái cớ, tuổi thơ của anh cũng vậy. Anh có thể kéo dài mãi mãi phần đời này của anh, ai cũng có thể làm được điều đó. Ta mơ về một lý tưởng, ta cầu xin nó, nài gọi nó, trông đợi nó, và rồi cái ngày mà nó xuất hiện, ta khám phá nỗi sợ hãi khi sống với cái lý tưởng đó, sợ không xứng đáng với những giấc mơ của chính mình, sợ phải gắn kết nó với một thực tế mà ta phải chịu trách nhiệm với nó. Thật quá dễ dàng khi chối từ không muốn trở thành người lớn, quá dễ dàng để quên đi những lỗi lầm của mình, khi đổ hết sai lầm cho cái gọi là định mệnh vốn vẫn che giấu sự lười biếng của chúng ta. Giá như anh có thể biết được bỗng nhiên em cảm thấy mệt mỏi đến chừng nào. Em đã từng có được sự dũng cảm đó, Philip ạ, sự dũng cảm để yêu anh với cuộc sống của anh, một cuộc sống thật phức tạp, như anh nói từ lúc đầu. Phức tạp bởi lẽ gì? Bởi những day dứt, bởi những dự định chưa hoàn thành của anh? Bởi anh tưởng rằng anh đã nắm cái độc quyền đó ư?
- Em mệt mỏi vì anh?
- Suốt khoảng thời gian vừa qua, em đã lắng nghe anh, trong khi anh chỉ nghe chính mình, những ý nghĩ làm cho anh hạnh phúc đã khiến cho em cảm thấy ngập tràn sung sướng, và em chẳng thèm để ý đến những điều không mong đợi xảy ra trong cuộc sống hàng ngày. Em chẳng hề sợ sẽ thấy bàn chải đánh răng trong ly của em, hay những tiếng động anh tạo ra buổi đêm trong khi ngủ, hay gương mặt nhàu nát của anh vào buổi sáng, ước mơ của em đã giúp em vượt qua tất cả những điều đó. Em cũng vậy, em đã phải học để chống đỡ lại những giờ khắc cô đơn, những giây phút bàng hoàng. Anh có biết điều đó không? Em đã cố tìm đủ mọi lý lẽ trên đời này để biện minh cho anh, để cố gắng chấp nhận rằng địa cầu của anh đôi khi quay ngược, nhưng dù anh có muốn hay không, nó cũng chỉ quay theo một hướng, và dù anh có muốn hay không, nó cũng mang anh trên nó, và anh cũng quay theo nó.
- Nhưng chuyện gì đã xảy ra để em nói với anh tất cả những lời này?
- Chẳng có gì cả, thế đấy. Em chỉ cần thấy cơ thể của anh mỗi đêm lại cách xa em thêm một chút, mở mắt ra nhìn thấy lưng của anh trong khi trước đây em thấy gương mặt anh đang ngủ, cảm thấy bàn tay anh lướt qua da em một cách hèn nhát, Chúa ơi, em ghét cái câu “cảm ơn em” của anh khi em hôn vào cổ anh đến thế. Tại sao tối nay anh không làm việc khuya hơn? Em vẫn muốn tiếp tục im lặng thêm một thời gian nữa và không nói gì với anh hết.
- Nhưng, em đang cố gắng nói với anh rằng em không còn yêu anh nữa đấy.
Mary rời khỏi giường và quay người lại để nhìn anh khi bước ra khỏi phòng. Anh nhìn thấy dáng những đường cong của cơ thể cô biến mất trong bóng tối của hành lang. Anh chờ vài phút rồi đi đến bên cô. Cô đang ngồi ở đầu cầu thang, nhìn chằm chằm vào cánh cửa ra vào ở phía dưới. Anh quỳ xuống phía sau cô và vụng về quàng tay ôm lấy cô.
- Em đang cố gắng nói với anh điều ngược lại, cô nói. Cô bước xuống các bậc thang, đi vào phòng khách và khép cửa lại. 
= 0 = 
Qua một đêm, khi mà những điều người ta có thể đoán được nhưng lại không muốn nghe thấy được nói ra, thật khó khăn khi phải đối diện với buổi sáng hôm sau. Thu mình trong chiếc áo khoác bằng da, Mary đứng trên bậc cửa, chống chọi với cái lạnh tê cóng của buổi sáng. Tiếng bọn trẻ con vọng từ hành lang đang tiến gần, cô hét to rằng cô sẽ đợi chúng trong xe hơi, chúng phải nhanh lên nếu không muốn bị trễ lần nữa, Philip đến bên cô, anh đặt bàn tay lên gáy cô và vuốt ve nhè nhẹ.
- Có thể là anh không bày tỏ cho em thấy theo cách mà em muốn, nhưng anh thực sự yêu em, Mary.

- Thôi nào anh, không phải bây giờ, không phải ngay cạnh bọn trẻ, còn quá sớm để thay đổi ý kiến mà…
Anh đặt một nụ hôn lên đôi môi cô. Từ trên đầu cầu thang, Thomas bắt đầu hát vang lên nghe đinh tai nhức óc: “Đôi tình nhân, đôi tình nhân, đôi tình nhân!”, Lisa lấy vai hích nó một cái, và một giọng cương quyết pha lẫn kiêu hãnh, nó nói: “Em yên tâm đi, Thomas, rồi một ngày em cũng sẽ bước qua cái ngưỡng bảy tuổi, em sẽ không cứ như thế này mãi suốt đời đâu!” Không chờ câu trả lời, cô bé bước xuống các bậc thang. Khi đi qua cửa, em thó lấy chùm chìa khóa trong tay Mary và khi ra đến giữa lối đi, em hét lên: “Cháu sẽ đợi mọi người trong xe hơi”, và hạ thấp giọng, nhăn mặt nói thêm: “Đôi tình nhân!”
Mary bước xuống đi dọc lối đi, xếp chiếc vali nhỏ của cô vào thùng sau của chiếc xe hai cầu màu trắng, và ngồi vào sau tay lái.
- Mẹ đi du lịch à? Thomas hỏi.
- Mẹ sẽ đến ở với dì vài ngày ở Los Angeles, bố sẽ lo cho các con.
= 0 = 
Mary đậu xe ngoài bãi và băng qua chiếc cầu vượt dẫn đến nhà ga sân bay. Công trình nâng cấp nhà ga vừa hoàn tất, màu sơn vẫn còn sáng bóng. Phải ba giờ nữa chuyến bay của cô mới khởi hành, thủ tục máy bay vẫn chưa bắt đầu. Cô bước vào quán bar và chọn một chiếc ghế ngay tại quầy. Ngồi tại đây, cô có thể ngắm nhìn các đường băng. Anh phục vụ quầy bar nói tiếng Mỹ pha giọng Tây Ban Nha mang cho cô một ly cà phê sữa. Trong sự tĩnh lặng của căn phòng vắng, cô để cho những bức tranh của quá khứ lần lượt trôi qua trước mắt: giây phút ngẫu nhiên của lần đầu gặp gỡ trong bóng tối của một phòng chiếu phim, những lời đầu tiên hoàn toàn bất ngờ thốt lên trên phố, sự vi diệu của giây phút bối rối khiến cô ngây ngất, cảm xúc lẫn lộn khi mỗi người đi tiếp đường của mình sau khi trao đổi số điện thoại với nhau. Sự chờ đợi khiêu khích niềm hi vọng, những chi tiết khiến người ta phải nhớ đến một người còn chưa quen biết, cảm xúc của cuộc gọi đầu tiên khiến cho ngày hôm sau trở nên thật khác lạ, rồi lại tiếp tục một khoảng im lặng chờ đợi, rồi thời gian như kéo dài mãi khi những ý nghĩ mà người ta không muốn định rõ là điều gì cứ thỉnh thoảng lại đến. Giữa dòng chảy hỗn độn đó, một ánh mắt đặc biệt tại Quảng trường Thời Đại tối đêm Giáng sinh, một cánh cửa chung cư mở ra vào một buổi sớm mai buốt giá trên con phố vắng vẻ tại khu SoHo, rồi lại một sự chờ đợi. Sự thân mật nảy sinh trong những buổi tối kết thúc sau khung cửa kính tại quán Fanelli’s, một chiếc cầu thang cũ kỹ bằng gỗ mỗi bậc lại như cao hơn khi bóng anh đã biến mất sau góc phố, hàng giờ ngồi theo dõi chiếc điện thoại. Ở chính giữa dòng chảy là kỷ niệm của những lần đầu tiên: một bó hoa hồng đỏ bị bỏ quên ngoài cầu thang trước cửa nhà cô, sự ngượng nghịu của những cái ôm xiết làm cho những cử chỉ vụng về trở nên trang trọng, một buổi đêm mong manh khi mà người ta không ngừng giật mình tỉnh giấc vì sợ làm người kia thức giấc, và cái cơ thể không tìm lại được tư thế nào thuận tiện để ngủ nữa, hay cánh tay này mà ta chẳng biết phải đặt ở đâu.
Và khi người ta hiểu rằng tình cảm với người kia sẽ chiếm một vị trí không hề ngờ tới trong cuộc đời mình, những nỗi sợ đầu tiên ập tới: sợ người kia bỏ đi vào buổi sáng khi thức dậy, rằng người ấy không gọi lại, sợ phải đơn giản tự thú nhận với mình rằng bắt đầu yêu có nghĩa là đã trở nên phụ thuộc, ngay cả với những kẻ đứng đầu nhất. Những giây khắc đã trở thành những khoảng thời gian đầu tiên của một đôi tình nhân: những bữa ăn trưa thú vị nối tiếp nhau, những ngày cuối tuần đầu tiên, những buổi tối Chủ nhật mà người kia cũng chịu ở lại, chấp nhận thay đổi những thói quen cố hữu của cuộc đời độc thân, những cuộc nói chuyện bay bổng trên trời khi mà người ta vừa nói đến các dự định của tương lai, vừa thăm dò ánh mắt của người kia, rình một nụ cười hay một sự im lặng. Một cuộc sống chung của hai người được bắt đầu, như một sự giải thoát được chờ đợi bấy lâu nay. Cô thấy lại hình ảnh anh đứng ở cuối gian chính nhà thờ trong bộ lễ phục sang trọng tương ứng cho thời khắc đặc biệt này, tại sao họ không tổ chức lễ cưới trong bộ trang phục giản dị, thoải mái, chính họ cũng đã thề rằng sẽ đến với nhau như vậy cơ mà? Họ đã như thế khi anh dẫn cô đến Montclair thăm ngôi nhà mà hiện nay họ đang ở. Nơi đó, trong sự kín đáo của một căn phòng tắm, một thanh giấy mỏng đã đổi màu, và như thế nó cũng đã thay đổi cả màu sắc cuộc sống của họ, ánh sáng và mùi vị từ một buổi chiều dành để sơn căn phòng ngủ sắp sửa dành ột mắt anh thỉnh thoảng lại đi lạc vào một vùng ký ức vẫn hoàn toàn đóng kín đối với cô, tình yêu mà cô muốn dành cho anh để mang anh trở về với cô. Cô giật nẩy mình khi anh phục vụ kéo cô ra khỏi dòng hồi tưởng.
- Bà có muốn một ly cà phê nữa không, thưa bà? Xin bà thứ lỗi, tôi không định làm bà sợ.
- Không, cảm ơn anh, cô trả lời, tôi chuẩn bị lên máy bay.
Cô trả tiền và rời khỏi phòng. Phía trước các quầy tiếp tân của hãng hàng không TWA, co nhìn thấy một dãy cabin điện thoại, cô bỏ một đồng hai mươi lăm xu vào khe và bấm số điện thoại của Philip. Anh nhấc máy ngay sau tiếng chuông reo đầu tiên.
- Em đang ở đâu?
- Ở sân bay.
- Chuyến bay của em khởi hành lúc mấy giờ?
Anh hỏi bằng một giọng buồn và nhẹ, cô đợi vài giây trước khi trả lời anh.
- Anh có rảnh tối nay để đi ăn tối không? Anh gọi một người trông trẻ đi và đặt cho chúng ta một bàn ăn ở quán Fanelli’s, em sẽ đánh đổi một tuần dưới ánh nắng mặt trời lấy một ngày đi mua sắm quần áo. Anh hãy mặc một chiếc quần Jean với chiếc áo Pull cổ tròn của anh, chiếc màu xanh da trời ấy, em thấy trong bộ quần áo đó, nhìn anh hấp dẫn nhất. Em sẽ đợi anh lúc 20 giờ, ở góc đường Mercer và Prince. 

Cô đặt máy xuống. Cô băng qua chiếc cầu vượt dẫn ra khu vực đậu xe, vừa đi vừa mỉm cười.
 
Cô dành cả ngày để chăm sóc ình. Làm tóc, làm móng tay, móng chân, chăm sóc da mặt, tất cả. Cô lấy từ trong túi ra tấm vé máy bay mà cô sẽ trả để nhận lại tiền, kiểm tra giá vé và tự hứa với mình rằng sẽ không tiêu vượt quá số tiền ghi trên góc trái của tấm vé. Cô tự tặng ình một chiếc áo khoác, một chiếc jupe và một chiếc áo sơ mi bằng vải côt-tông và mua một chiếc áo pull cho Thomas. 
Tại quán Fanelli’s, cô nhất định yêu cầu được bố trí bàn tại gian phòng ngoài. Philip chăm chú lắng nghe cô trong suốt bữa ăn. Đối mặt với những cơn gió lạnh buốt, họ thả bộ trên những con phố lát đá trong khu phố trước đây của họ và hoàn toàn không có chủ ý trước, bước chân dẫn họ đến ngay dưới chân khu chung cư nơi họ từng sống. Đứng dưới cổng chung cư, anh ôm lấy cô trong vòng tay và hôn cô.
- Chúng ta phải về thôi, cô nói, đã trễ giờ của cô giữ trẻ lắm rồi.
- Anh đã thuê cô ấy hết đêm, ngày mai cô ấy sẽ đưa bọn trẻ đến trường, còn em, anh sẽ chở em đến khách sạn, anh đã đặt cho chúng ta một phòng.
Trong sự êm dịu của tấm ga trải giường nhăn nhúm và trước khi chìm vào giấc ngủ, cô cuộn mình nép sát vào Philip và vòng hai cánh tay ôm lấy anh.
- Em rất vui vì đã không đi Los Angeles.
- Anh cũng vậy, anh rất vui, anh trả lời. Mary, anh đã nghe hết những gì em nói với anh hôm qua, và anh cũng vậy, có một điều anh muốn nói với em. Anh mong em có thể cố gắng hơn nữa với Lisa.
= 0 = 
Năm mùa đã trôi qua và Mary vẫn đang cố gắng. Buổi sáng, Philip đưa bọn trẻ đến trường, buổi chiều Mary đến đón chúng. Thomas hết lòng tận tụy với chị gái của mình và không chịu rời cô chị nửa bước. Mỗi thứ Tư, nó dành cả buổi chiều đến thư viện Montclair để tìm kiếm tất cả những gì liên quan đến Honduras mang về cho chị. Nó photo lại các bài báo tìm được và đưa cho cô chị dán vào cuốn sổ lớn. Xen giữa các trang báo, cô bé vẽ các bức tranh, lúc thì bằng than chì, lúc thì bằng bút chì đen. Lisa cũng đến dự các trận bóng chày của Thomas, cô bé ngồi trên khán đài và khi đến lượt Thomas cầm chày, tất cả mọi người đều phải ngạc nhiên khi nghe cô bé hò la cổ vũ to đến thế. Tháng Tám, họ cùng đi nghỉ tại một trại hè. Philip và Mary thuê một villa nhỏ bên bờ biển, trong vùng Hamptons. Một đợt nghỉ cuối tuần dài vào mùa đông, họ gửi bọn trẻ tham gia vào một lớp học tổ chức các trò chơi tuyết, còn hai người thì đến tận hưởng những ngày nghỉ ngọt ngào trong một căn nhà gỗ bên bờ một cái hồ đóng băng trong vùng Adirodacks. Hai cặp đôi ban đầu dãn dần ra để rồi theo thời gian, hai cặp mới được hình thành: cặp của bố mẹ và cặp của hai đứa trẻ. Lisa cũng thay đổi, cơ thể của bé gái năm xưa biến mất, thay vào đó, mỗi tuần trôi qua, nó dần dần mang dáng dấp thực sự của một thiếu nữ.     
* * * 
Cô bé kỷ niệm sinh nhật lần thứ mười bốn của mình vào cuối tháng Giêng năm nay, năm 1993. Tám người bạn thân trong lớp đến dự sinh nhật của em. Làn da của em ngày càng rõ màu ngăm ngăm của một đứa con lai, đôi con ngươi đen láy của em ngày càng rạng rỡ, toát lên vẻ độc lập và cá tính. Đôi khi Mary cảm thấy khó chịu vì vẻ đẹp ngày càng được bộc lộ của Lisa, nhất là khi cả hai cùng bước đi trên phố. Những ánh mắt thèm muốn của bọn thanh niên và của cả những đứa nhỏ tuổi hơn nhắc cô nhớ rằng thời của cô đã qua, và một cảm giác ghen tị len lỏi vào lòng cô mặc dù cô không chịu thừa nhận. Tính xấc xược và những lời đáp trả không kiêng nể của Lisa trở thành cái cớ cho các trận cãi vã, thế là cô bé đóng cửa nhốt mình trong căn phòng nơi chỉ có cậu em trai được quyền ở lại, và vùi đầu trong cuốn sổ bí mật mà em giấu dưới nệm. Lisa rất ít chú ý đến việc học hành ở trường, cô bé luôn luôn chỉ cố gắng ở mức tối thiểu vừa đủ để đạt điểm trung bình. Philip hết sức bối rối vì cô bé không bao giờ mua ình đĩa nhạc, truyện tranh hay đồ trang điểm, và cũng chẳng bao giờ đi xem phim. Cô bé tiết kiệm tất cả số tiền quà của mình và gửi vào chú thỏ bông màu xanh mà cô bé dùng làm hộp đựng tiền tiết kiệm, nhờ nó có một dây kéo bí mật ở sau lưng. Có vẻ như Lisa chẳng bao giờ cảm thấy buồn chán, ngay cả khi cô bé ngồi hàng tiếng đồng hồ nhìn vào khoảng không. Em sống trong thế giới riêng của mình, chỉ thỉnh thoảng, trong những khoảng thời gian nhất định, em muốn gia nhập vào cuộc sống với những người xung quanh. Và càng ngày, thế giới của em càng trở nên xa cách.
Mùa hè đến báo hiệu năm học sắp kết thúc. Một tháng Sáu thật đẹp sắp trôi qua, ngày mai sẽ là một ngày hội đặc biệt: ngày cắm trại của trường. Suốt từ ba ngày nay, Philip, Mary và Thomas bận rộn chuẩn bị cho sự kiện này.