Đế Trường Trạch

Tìm đồng bọn đi quậy Sài Gòn.

Tình hình là từ chiều tối ngày 7/4 (chắc là sau 6h) mình sẽ có thời gian nhàn rỗi ở Sài Gòn chơi. Khách sạn mình ở là quận Phú Nhuận gần khu vực sân bay, không biết có bạn nào ở Sài gòn rảnh rỗi ra chơi với mình hay không? Mình ở Sài gòn không có xe, cũng không có người quen, lịch trình từ tối 7/4 đến trưa 8/4 mà mình định ra chỉ là ăn với chơi, thay đổi linh hoạt tùy đối tác. Có bạn nào hứng thú thì liên hệ với mình qua facebook nhé.

Chuyển biến tốt đẹp

Đêm dài quá nửa.

Trong phòng ánh nến leo lét chiếu thẳng vào gương mặt trắng bệch của Khương Trạch, vừa lúc phủ lên một lớp màu sắc ấm áp.

Khương Tố đứng ở trước giường, lẳng lặng ngưng mắt nhìn người đang nằm trên giường không chút sinh cơ kia.

Hắn biết rõ A Trạch là người cực kỳ hoạt bát hiếu động, mỗi lúc trước khi đi ngủ đều cần hắn phải phí hết công phu dỗ dành mới ngoan ngoãn nằm yên. Thế nhưng lúc này đối phương cư nhiên lại yên tĩnh nhắm mắt như vậy, thậm chí ngay cả tư thế cũng không có bất luận sai lầm gì.

Thoạt nhìn mong manh như vậy —— mong manh đến mức Khương Tố có loại lỗi giác chỉ cần chạm nhẹ, người trước mặt liền tiêu tan thành mây khói.

Khương Tố dừng lại thật lâu mới dốc hết dũng khí cầm lấy đôi tay lạnh như băng của đối phương, sau đó hai lòng bàn tay tiếp giáp, mười ngón đang xen.

Tất cả đều như ngày hôm qua, tựa như chưa từng cải biến.

Chỉ là thiếu đi một phần lực đạo thuộc về người còn lại mà thôi.

Lúc trời bắt dầu chuyển sáng thì Khương Trạch vẫn không có động tĩnh gì.

Khương Tố vẫn duy trì tư thế lúc đầu, không hề chớp mắt ngưng đọng ánh nhìn lên người y. Lúc Trương Di mang điểm tâm và chậu rửa mặt bước vào, nhìn thấy bộ dạng này của Khương Tố cũng đặc biệt khó chịu, do dự một lát, cuối cùng cũng đem cả đống lớn lời an ủi nuốt xuống bụng, chỉ nhẹ nhàng nhắc nhở người nọ đã đến lúc lâm triều.

Khương Tố tùy ý ăn vài miếng điểm tâm, sau khi rửa mặt lấy lại một chút tinh thần rồi cẩn thận đút cho Khương Trạch chén thuốc do Lý ngự y đặc chế, lại lệnh cho Lý ngự y ở bên cạnh đối phương trông chừng, sau đó mới vội vội vàng vàng lâm triều.

Mặc kệ thế nào, Khương Trạch vẫn chưa có tỉnh lại, hắn không thể ngã xuống.

Nhưng cho dù tâm niệm kiên quyết đến thế nào, lúc này trong đầu Khương Tố cũng loạn thành một đoàn, vô pháp xử lý chính sự. Hắn thẳng thắng dùng lý do ‘Bệ hạ ngẫu nhiên cảm nhiễm phong hàn, Tịnh Kiên Vương quyết định tự mình chiếu cố’ lệnh cho tả hữu Thừa tướng cùng các Ngự sử đại phu tạm nhậm quốc sự ba ngày, tự mình rời đi.

Mặc dù đã có chuẩn bị, thế nhưng tin tức Khương Trạch bỗng nhiên ‘cảm nhiễm phong hàn’ vẫn đưa đến một hồi sóng to gió lớn trong triều đình. Nhất là vây cánh Tả tướng trước giờ vẫn thân cận với Khương Trạch hơn, luôn luôn âm thầm phản đối Khương Tố, bọn họ một mực cho rằng phong hàn nằm liệt trên giường là vô lý, thậm chí còn là lời từ một phía của Khương Tố, chân tướng đến tột cùng là gì ai cũng không biết, liền muốn cầu kiến hoàng đế.

Kết quả đương nhiên chính là, Đình úy vì để bảo đảm thủ hộ hoàng cung không lọt tiếng gió, lạnh lùng cự tuyệt.

Nhưng mặc kệ mạch nước ngầm trong triều bắt đầu dao động như thế nào, có đám người Hữu tướng ở đó trấn giữ, thế cục trong chốc lát vẫn không thể loạn được..

Tròn ba ngày hai đêm sau đó, Khương Tố đều một mực canh giữ bên người Khương Trạch, cẩn tuân dặn dò của Lý ngự y thận trọng chiếu cố đối phương. Hắn bắt đầu trò chuyện với Khương Trạch, bắt đầu từ ấn tượng không mấy tốt đẹp của mình với hài tử bướng bỉnh như y, từng chút một thay đổi, cuối cùng hoàn toàn lật ngược lại, thậm chí còn yêu mến.

Hắn vốn là người ít lời, nhưng trải qua một ngày đêm cùng Khương Trạch hồi tưởng lại từng ly từng tý những việc đã qua, hắn phát hiện tất cả kỷ niệm của bọn họ hóa ra lại phong phú như vậy, cho dù nói liên tục ba ngày hai đêm vẫn chưa nói hết.


Hắn hôn lên gò má tái nhợt của Khương Trạch, giống như sợ quấy rầy đến đối phương mà nhẹ giọng thì thầm: “A Trạch, trước ngày mai nếu đệ nguyện ý tỉnh lại ta liền nói cho đệ biết một chuyện.”

“Một chuyện ta vẫn chưa từng nói ra.”

Hắn biết, Khương Trạch có thể nghe được.

Hắn tuyệt đối không sợ Khương Trạch có lẽ đã không nghe được nữa —— hắn vẫn kiên định tin tưởng Khương Trạch chỉ là quá mệt mỏi, muốn nghỉ ngơi một chốc, đợi y nghỉ ngơi xong rồi tất nhiên sẽ tỉnh lại.

…………..

Lúc này, Khương Trạch thấy mình đang bị bóng tối bao phủ.

Y cũng không biết mình đang ở nơi nào —— chỉ biết trước khi mình ngủ đã nhìn thấy Văn Nhân Diễm, mà hắn còn biết một vài việc hoàn toàn ngược lại với những gì đã từng nhận biết, mà mấy thứ này cũng hoàn toàn lật đổ thế giới quan của y.

Y vốn không phải hài tử của Khương Phong, lại cưu chiếm thước sào, thậm chí còn phẫn nộ chỉ trích lý do Khương Tố mưu phản? Cho dù đã nói yêu thương, thế nhưng ngay cả ngăn cách cơ bản nhất của bọn họ cũng không biết rõ được?

Thế này lại có bao nhiêu buồn cười đâu?

Thế nhưng lúc này Khương Trạch căn bản chính là không thể cười nổi, y chậm rãi ngồi xuống mặt đất tối tăm phủ đầy đá sỏi, cũng không hề có chút ánh sáng mặt trời này, bắt đầu tĩnh tọa thật lâu.

Xung quanh một mảnh hư vô, tĩnh mịch đến đáng sợ.

Thế nhưng Khương Trạch đối với tình cảnh này cũng không sợ hãi —— trên thực tế, từ sớm suốt ba mươi năm ở kiếp trước, sau khi Khương Tố qua đời, nhân sinh của chính là trôi qua như thế, không có một chút tình cảm mãnh liệt nào, cũng không hề có ước mơ, hy vọng, ngày qua ngày đều là sinh hoạt tĩnh mịch như mộ hoang.

Cũng có thể nói, y vốn đang sống trong một mảnh hư vô tĩnh mịch, mà Khương Tố cũng thật sự đã ra đi từ lâu, tất cả những gì tốt đẹp mà y đã sở hữu chỉ bất quá là một giấc mộng của y mà thôi.

Bất quá là Trang Chu mộng điệp hay là điệp mộng Trang Chu.1

Phàm khi tỉnh mộng, tất cả đều tức thời tan biến.

Nghĩ đến điểm này, Khương Trạch nhất thời có chút mờ mịt, y cảm thấy mình hình như đã bỏ quên thứ gì đó, nhưng đến tột cùng vẫn nghĩ không ra là thiếu mất thứ gì. Y chỉ cảm thấy mệt mỏi muốn chết, vì vậy liền thẳng thắng không thèm nghĩ nữa, lẳng lặng nghỉ ngơi trong chốc lát.

Chỉ là chốc lát mà thôi.

Y cuộn tròn thân thể, giống như một con rùa đen nhỏ, vụng trộm rút vào trong mai của mình.

Thế nhưng, y rốt cục cũng không phải rùa.

Cũng không có một ai nguyện ý ôm lấy cái mai của y vào trong lòng ủ ấm. Khương Trạch liền chỉ có thể ôm chặt chính mình hơn nữa, ủy khuất hít mũi một cái.


Y cũng không biết đã qua bao lâu.

Chỉ là đột nhiên lòng bàn tay y có thể một luồn nóng rực, y chậm rãi ngẩng gương mặt lên mờ mịt nhìn vào bàn tay của mình..

Đây là… nước mưa sao?

Nơi này đất cằn sỏi đá, cũng không có gió mây trăng sao, căn bản không thể xuất hiện nước mưa… Như vậy, đây là… nước mắt của Khương Tố?

Khương Trạch bật người đứng dậy, y cảm nhận được lòng mình mãnh liệt rung động, liền hướng về một phía nhanh chóng chạy tới, nhưng vô luận y có chạy như thế nào, trước mắt cũng chỉ là một màn hắc ám, vô cùng vô tận!

Khương Trạch ngừng lại, hồng hộc thở dốc.

Y rốt cục bắt đầu cảm thấy sợ hãi: Lẽ nào y sẽ bị giam mãi ở chỗ này, không thể thoát ra được nữa?

Nhưng ngay vào lúc này, trước mặt Khương Trạch bỗng nhiên xuất hiện một tiểu hài tử, Khương Trạch vẫn đang kỳ quái không hiểu tại sao ở nơi này lại có hài tử đã cảm thấy tay phải bị kéo đi, dẫn về phía trước.

Khương Trạch không nhìn rõ bộ dạng của hài tử này là như thế nào, chỉ có thể cảm nhận được sự mềm mại và ấm áp trong lòng bàn tay. Y chỉ bước theo hài tử trong chốc lát, rất nhanh liền thấy một vùng sáng, chính là lối ra.

Khương Trạch hơi liếc nhìn lối ra, sau đó lại cúi đầu muốn nhìn hài tử bên cạnh, nhưng ngoài dự liệu của y chính là, tiểu hài tử đã không còn bóng dáng, phảng phất chưa từng xuất hiện.

Khương Trạch cảm thấy đây thật sự là một hài tử kỳ quái, sau đó y liền bước thẳng về phía ánh sáng.

………

Khương Trạch chậm rãi mở mắt ra.

Có lẽ do mất máu quá nhiều, trước mắt y phảng phất bị một lớp màng tái nhợt bao phủ, hoàn toàn không có chút cảm giác chân thật nào, bên tai cũng chỉ có thể mơ hồ nghe được có người đang nói gì đó, thế nhưng lại không hiểu được nội dung… Điều duy nhất có thể cảm giác được chính là, lòng bàn tay cực kỳ ấm áp chưa từng tách khỏi bàn tay y.

Khương Trạch nhẹ nhàng kéo kéo khóe môi, muốn nói cho Khương Tố biết mình đã không có việc gì, không cần lo lắng. Thế nhưng cho dù y đã dốc hết sức lực cũng căn bản không thể phát ra âm thanh gì, y còn muốn thử nghe xem người bên cạnh đang nói gì lại chỉ có thể lần nửa lâm vào giấc ngủ sâu.

Lúc này đây, trong giấc mơ của y đã không còn là bóng đen trập trùng, thay vào đó chính là sự ôn nhu của Khương Tố.

Còn có hài tử kỳ quái kia.

Như Lý ngự y đã nói, trước ngày thứ ba Khương Trạch đã tỉnh lại.

Tuy rằng chỉ được một chốc, sau đó lại kiệt sức mà chìm vào ngủ sâu, thế nhưng tóm lại cũng đã khiến cho mọi người thấy được hy vọng. Khương Tố nghe vậy, tự nhiên càng không quan tâm gì hết, chỉ dốc lòng đích thân chiếu cố Khương Trạch.


Chỉ là nếu còn tiếp tục như vậy nữa, ngay cả Khương Tố cũng phải ngã xuống, Trương Di liền cắn răng phạm thượng một lần, một chiêu đem Khương Tố đánh ngất đi, rồi đưa hắn lên một chiếc giường nhỏ đã chuẩn bị sẵn trong phòng. Lý ngự y cũng tiến đến thay hắn châm cứu một chút, bảo chứng hắn có thể ngon giấc ngủ say.

Đợi đến khi Khương Tố tỉnh lại đã là việc của bốn canh giờ sau.

Lúc này, tuy rằng Khương Trạch vẫn bất tỉnh như trước, nhưng Lý ngự y đã khẳng định chỉ cần những bước trị liệu tiếp theo không xảy ra sai lầm, ngày mai Khương Trạch đã có thể tỉnh lại, không quá mười ngày thì vết thương trên bụng y cũng đã có thể cắt đi phần chỉ dùng để khâu lại vết thương!

Đây thật sự là một tin tức cự kỳ tốt! Khương Tố từ trước đến nay vẫn luôn trầm ổn cũng không khắc chế nổi vui sướng trong lòng, dùng sức vỗ vai Lý ngự y tỏ vẻ khen ngợi —— tuy rằng hắn lại vô ý làm trật khớp vai đối phương.

Cũng liền ngay sau đó, có người báo lại, tình huống của Văn Nhân Diễm tựa hồ không được tốt lắm.

Lần trước, bởi vì Văn Nhân Diễm làm hại khiến Khương Trạch té trên mặt đất, lâm vào nguy hiểm, thậm chí còn có ý đồ khiến việc Khương Trạch mang thai bị lộ ra ngoài, sau khi bị Khương Trạch một chưởng đánh ngất, lúc tỉnh lại cũng chỉ uống được một chén thuốc do Trương Di mang đến. Trên thực tế, lục phủ ngũ tạng của gã đều đã bị tổn thương, thọ mệnh không dài.

Lúc Khương Tố biết được tin tức này cũng không để ngự y đến xem, mà là dự định đích thân tiễn gã một đoạn đường.

Đợi đến khi nhìn thấy Văn Nhân Diễm còn đang kéo dài hơi tàn, Khương Tố liền hỏi vấn đề thứ nhất: “Phụ thân thật sự của A Trạch đang ở đâu?”

“Đã chết, ta từ sớm đã giết chết tên xúc sinh kia!” Văn Nhân Diễm gian nan ngẩng đầu lên, hồng hộc thở dốc, cười nhạt phun ra từng lời, “Thật không nghĩ ra, ta vốn còn cho rằng đã dàn xếp tất cả đến thiên y vô phùng, không ngờ lại tính thiếu nhi tử của Khương Phong, cùng hắn một dạng không giống người thường!”

Đây là một câu nói mang theo hàm ý châm chọc, gã đang giễu cợt Khương Phong hơn hai mươi năm trước vì muốn đoạt được đế vị mới cưới muội muội của gã, sau khi tôn nàng làm hoàng hậu lại tiếp tục nâng đỡ vợ trước của mình làm Như phu nhân. Mà hôm nay thủ đoạn của Khương Tố cũng là siêu tuyệt, không chỉ khiến tên nghiệt chủng kia hoài thai hài tử của hắn, còn có thể giống như Thiên tử thao túng triều cương!

Quả thật là phụ tử, ngay cả loại vô liêm sỉ này cũng không chút sai biệt!

Văn Nhân Diễm hung hăng trừng mắt nhìn Khương Tố, ha hả cười to: “Thế nào, quái vật kia có phải đùa bỡn rất tốt hay không? Rõ ràng là nam nhân lại có thể sinh con như nữ nhân? Ha ha ha! Có phải so với mẫu thân y đã biết rõ phải thành hôn với nam nhân khác, vẫn một lòng hoài thai tên quái vật kia, càng thêm phóng đãng vô sỉ?”

Sắc mặt Khương Tố càng thêm lạnh lùng, hắn bước đến bên cạnh Văn Nhân Diễm, vươn tay bóp cổ của gã, từ từ nâng lên áp vào trên tường.

Võ công của hắn có thể thua kém Khương Trạch, thế nhưng muốn giết chết loại văn sĩ chỉ biết một chút công phu da lông như Văn Nhân Diễm chính là cực kỳ dễ dàng.

Văn Nhân Diễm mở to mắt gắt gao trừng Khương Tố, tay chân điên cuồng quơ quào muốn đấm vào đối phương, thế nhưng chỉ càng khiến cho bàn tay đang nắm cổ gã càng lúc càng xiết chặt. Đến khi gã cào cho tay phải của Khương Tố chảy đầy máu tươi, thì khí lực trên tay đối phương cũng càng lúc càng mạnh.

Cho đến khi cả người của Văn Nhân Diễm không còn sức để run rẩy, hai mắt cũng vô ý thức trở nên trắng dã Khương Tố mới buông tay ra, nhìn người nọ nằm dài trên mặt đất, ho đến lạc giọng.

“Đưa ra chứng cớ giả nói ta không phải con ruột của phụ hoàng, đem A Trạch đưa lên ngôi vị hoàng đế. Mục đích của ngươi chỉ là muốn A Trạch giúp Văn Nhân gia khôi phục vinh quang, tôn ngươi làm Hữu tướng? “

Văn Nhân Diễm quỳ rạp trên mặt đất, không ngừng vuốt vuốt cổ họng cháy bỏng của mình, ***g ngực chỉ phập phồng kịch liệt lại không lên tiếng.

Mà Khương Tố cũng không thèm để ý đến câu trả lời của gã.

Lúc đầu hắn còn không rõ đến tột cùng Khương Trạch đang nghĩ gì, nên không dám hành động thiếu suy nghĩ. Sau này lại biết được tâm ý của đối phương, lại nhớ đến dụng tâm lương khổ năm đó của Văn Nhân Mẫn, phẫn nộ của hắn cũng nương theo thời gian mà phai nhạt không ít, vì vậy mới nhịn xuống sát tâm, chỉ đem Văn Nhân Diễm nhốt lại.

Dù sao cũng đã là chuyện cũ hơn hai mươi năm trước, hơn nữa lại là lời nói dối hư ảo, rốt cục Văn Nhân Diễm có được chứng cớ chắc chắn gì để chứng minh hắn không phải nhi tử của Khương Phong đâu?

Hiển nhiên cũng chỉ là một ít thư từ ngụy tạo, nếu không phải là một vài vật dụng thiếp thân của mẫu thân hắn cũng chính là mấy người bị mua chuộc khai man nói dối… Tất cả mọi thứ đều không thể chống được một lần cân nhắc cặn kẻ, thế nhưng bởi vì Khương Phong bệnh tình nguy kịch, ngay cả phải trái cũng phân không rõ, trái lại cho rằng đó chính là chân tướng tuyệt đối.

Bất luận Văn Nhân Diễm là dùng loại âm mưu quỷ kế nào, người không tin tưởng sự thuần khiết của Như phu nhân rốt cục cũng là Khương Phong.


—— dù cho cả thiên hạ đều hoài nghi mẫu thân của hắn, nhưng người kia vốn không thể hoài nghi.

Chỉ là ý niệm của một người, chung quy lại tạo thành đại họa hôm nay.

Khương Tố nhìn Văn Nhân Diễm, hoàn toàn không nhìn thấy một chút hối hận tự trách nào trong mắt đối phương.

“Văn Nhân lão tiên sinh năm đó tự thấy hổ thẹn, vì vậy ở lúc phụ hoàng động thủ mới không muốn phản kháng, thuận theo lui lại, ngươi vẫn cứ như cũ khăng khăng một mực. Đây chính là đang dùng sinh mệnh hoàn trả lại sự thua thiệt của mình đối với người nọ sao “

Năm đó, khi hắn vẫn còn chưa hiểu chuyện, mẫu phi của hắn đã từng nói, tiên hoàng hậu vốn là kỳ nữ thế gian hiếm có, nếu nàng là một nam nhân, có lẽ sẽ trở thành Văn Nhân Mẫn thứ hai, vì vậy hắn đối với nữ tử nọ vô cùng hiếu kỳ. Chỉ là không hiểu tại sao, tiên hoàng hậu thủy chung vẫn tư thủ tại tẩm cung, so với mẫu phi của hắn còn lãnh dạm hơn, khiêm tốn hơn mấy lần, nếu không phải do Khương Trạch thường xuyên làm xằng làm bậy, chỉ sợ người trong cung cũng đã sớm đem nữ tử này quên lãng.

Khương Tố cũng đã từng không hiểu được.

Bây giờ nghĩ lại, có lẽ trước đây tiên hoàng hậu đã từng có người hứa hẹn một đời, cũng có thể bởi vì Văn Nhân Mẫn biết được sự huyền diệu trong huyết mạch của người nọ, lo lắng đến tương lai của hậu đại sau này, dứt khoát cự tuyệt hai người kết hợp, vội vàng gả nữ nhi vào cung. Sau đó Văn Nhân Diễm lại giết đi người nọ, xóa mất toàn bộ vết tích của đối phương, mà tiên hoàng hậu sau khi sinh được hài tử cũng dần dần héo mòn, không lâu liền mất sớm.

Chỉ là, vô luận Văn Nhân Mẫn cũng được, Văn Nhân Diễm cũng được, bọn họ đều mỗi ngày không ngừng hối hận hành động sai lầm của mình năm đó.

Khương Tố đối với tình cảnh của bọn họ cũng cảm động, lại nhớ đến tình nghĩ trước kia của Văn Nhân Mẫn, khi chọn lựa buông tha việc tạo phản cũng dự định che giấu hết thảy, chỉ cần Khương Trạch có thể làm một hoàng đế hợp cách là đủ. Hắn lại không thể lường được, cho dù hắn đã nhốt Văn Nhân Diễm lại cũng để Khương Trạch tìm ra.

Việc này nên xử lý như thế nào đây?

Vẫn là tiểu hài tử nhà hắn thông minh lợi hại, hay là nói đây hoàn toàn chính là thiên mệnh? A Trạch sớm không biết muộn không biết, hết lần này đến lần khác lại trước khi sinh nở biết chuyện, khiến cho việc hắn vốn đã nắm chắc trong tay, hiện giờ lại khó thể giải quyết gọn gàng?

Khương Tố nhắm mắt.

Hắn đã từ một ít đầu mối rải rác biểu hiện trên người Văn Nhân Diễm mà đoán ra tất cả, cũng không muốn lại nhân từ nữa.

Hắn mở mắt ra, nhìn thấy gương mặt nổi đầy gân xanh của Văn Nhân Diễm, ánh mắt dữ tợn, giống như một người đã lâm vào cuồng loạn dùng chất giọng chói tai rống lớn: “Thối tha! Nếu không phải năm đó phụ thân ta cổ hủ, ngươi đã sớm phải chết rồi! Khương Tố! Ngươi là kẻ không bằng heo chó! Đi tìm chết đi —— ngươi và tên quái vật Khương Trạch kia đều đi tìm chết đi!”

“Ta phải chiếu cáo thiên hạ, khiến cả thiên hạ đều biết được chuyện của các ngươi —— “

Gã đột nhiên im bặt.

Khương Tố nắm tay, một quyền đánh nát trái tim của gã: “A Trạch của ta là người hoàn mỹ nhất thiên hạ, y không phải quái vật, ngươi mới phải.”

—— một người có thể vì quyền thế mà bất trung bất nghĩa, bất thành bất hiếu, đến mức cuồng loạn. Người như vậy mới là quái vật đáng sợ nhất trên đời này.

—————————-

1/ Trang Chu mộng điệp: Đây là một điển cố rất quen thuộc, Mộng hồ điệp hay Trang Chu mộng điệp là tên người ta đặt cho một đoạn văn trong sách Trang tử của Trung Quốc. Đoạn văn này rất nổi tiếng, nó đã trở thành một điển tích thường dùng trong văn chương xưa ở Trung Quốc và Việt Nam.

Nguyên văn: 昔者莊周夢為胡蝶，栩栩然胡蝶也。【自喻適志與！】不知周也。俄然覺，則蘧蘧然周也。不知周之夢為胡蝶與？胡蝶之夢為周與？【周與胡蝶則必有分矣。】此之謂物化。

Hán Việt: Tích giả Trang Chu mộng vi hồ điệp, hủ hủ nhiên hồ điệp dã. [Tự dụ thích chí dư!] bất tri Chu dã. Nga nhiên giác, tắc cừ cừ nhiên Chu dã. Bất tri Chu chi mộng vi hồ điệp dư? hồ điệp chi mộng vi Chu dư? [Chu dữ hồ điệp tắc tất hữu phân hĩ.] Thử chi vị vật hóa.

Bản dịch của Nguyễn Hiến Lê: Có lần Trang Chu nằm mộng thấy mình hóa bướm vui vẻ bay lượn, mà không biết mình là Chu nữa, rồi bỗng tỉnh dậy, ngạc nhiên thấy mình là Chu. Không biết phải mình là Chu nằm mộng thấy hóa bướm hay là bướm mộng thấy hóa Chu. Trang Chu với bướm tất có chỗ khác nhau. Cái đó gọi là “vật hoá”.