Chuyến du hành kỳ lạ của ngài Daldry

Daldry khum tay ho húng hắng.
- Không phải thế, tôi không tới Istanbul để làm ăn. Vả lại tôi còn chẳng biết gì về buôn bán nữa kìa, tôi là hoạ sĩ.
- Anh là nghệ sĩ sao? Can hào hứng hỏi.
- Có lẽ tôi vẫn chưa phải là nghệ sĩ, nhưng tôi nghĩ mình vẽ cũng khá.
- Thế anh vẽ cái gì?
- Các ngã tư.
Và trước vẻ bối rối của Can, Daldry ngay lập tức giải thích thêm:
- Các điểm giao cắt, nếu anh thích nói thế hơn.
- Không, tôi không thích thế. Nhưng nếu anh muốn, tôi có thể chỉ cho anh những ngã tư khác thường của chúng tôi ở Istanbul này, tôi biết ở trên chúng có những người đi bộ, xe bò, xe điện, xe hơi, dolmus[2] và xe buýt, tuỳ anh chọn thôi.
[2] Taxi tập thể. (Chú thích của tác giả)
- Ai mà biết được. Nếu gặp dịp thì… Nhưng cũng không phải vì thế mà tôi tới đây.
- Thế thì sao? Can thì thầm, bị trí tò mò thôi thúc.
- Thì là như tôi đã nói với anh, đó là một câu chuyện dài. Thế còn anh, anh làm nghề gì?
- Tôi là hướng dẫn viên kiêm phiên dịch. Xuất sắc nhất thành phố. Ngay khi tôi quay lưng đi, tay nhân viên quầy bar sẽ nói với anh điều ngược lại, nhưng chỉ bởi đó là mánh làm ăn, anh biết mà. Các tay hướng dẫn viên khác lén chia phần trăm cho anh ta. Với tôi thì không có chuyện tiền diêm thuốc đâu, tôi có đạo đức mà. Với một du khách hoặc nếu anh tới để làm ăn thì khó mà xoay chuyển nổi ở đây nếu không có một hướng dẫn viên và một phiên dịch đầy ưu tú. Và như tôi đã nói với anh rồi đấy, tôi…
- Xuất sắc nhất Istanbul, Daldry chen ngang.
- Danh tiếng của tôi đã được gửi đến tận anh rồi sao? Can hỏi, vẻ đầy kiêu ngạo.
- Rất có thể là tôi sẽ cần đến sự giúp đỡ của anh.
- Tốt hơn là nên thấy anh suy nghĩ. Chọn hướng dẫn viên là một việc rất quan trọng tại Istanbul và tôi không muốn anh phải lăn tăn hối tiếc, khách hàng của tôi chỉ có vừa lòng mà thôi.
- Sao anh lại nghĩ tôi sẽ thay đổi ý kiến?
- Bởi vì khi nãy tay nhân viên quầy bar đáng ghét hẳn đã nói với anh những sự gian dối về tôi và biết đâu anh lại chẳng muốn tin lời hắn. Vả lại anh vẫn chưa nói cho tôi biết những tìm kiếm gì.
Daldry nhận thấy Alice vừa ra khỏi thang máy và đang băng qua đại sảnh.
- Chúng ta sẽ nói tiếp chuyện này vào ngày mai, Daldry vừa nói vừa vội vàng đứng dậy. Anh có lý, màn đêm sẽ cho ta lời khuyên. Hẹn gặp lại anh ở đây vào sáng mai nhé, khoảng tám giờ nếu được. Không, tám giờ hơi sớm; nếu không lệch múi giờ thì khi ấy vẫn là nửa đêm đối với tôi; để chín giờ đi. Và nếu không phiền anh thì tôi thích chúng ta đi đâu đó hơn, đến một quán cà phê chẳng hạn.
Alice càng tiến lại gần Daldry lại càng nói nhanh hơn, Can nở nụ cười tinh ranh với anh.

- Trước kia tôi cũng từng có vài khách hàng kỳ lạ, anh chàng hướng dẫn viên nói. Có một phòng trà phục vụ cả bánh ngọt rất vui ở 461 phố Istiklal, hãy nói tài xế taxi đưa anh tới tiệm Lebon, không lẫn được đâu, ai cũng biết chỗ đó. Tôi đợi anh ở đấy.
- Tuyệt, giờ thì tôi phải đi đây, hẹn ngày mai gặp lại, Daldry vừa nói vừa lao đến chỗ Alice.
Can ngồi lại trên ghế đẩu, quan sát Daldry dẫn Alice về phía phòng ăn của khách sạn.
* * *
- Tôi thiết nghĩ hẳn cô sẽ thích dùng bữa tối ở đây hơn, tôi thấy cô có vẻ mệt sau chuyến đi dài, Daldry nói lúc ngồi vào bàn.
- Không, một chút thôi, Alice đáp. Tôi đã ngủ trên máy bay, vả lại ở đây sớm hơn Luân Đôn hai tiếng. Tôi vẫn chưa thể tin được là đã tối rồi.
- Khi không có thói quen đi du lịch thì chuyện lệch múi giờ sẽ khiến người ta mất phương hướng. Ngày mai hẳn cô cần phải ngủ nướng. Tôi nghĩ chúng ta nên gặp nhau vào buổi trưa.
- Anh quả là biết lo xa khi đã nghĩ tới chuyện ngày mai, trong khi buổi tối vẫn còn chưa bắt đầu mà anh Daldry.
Người phụ trách phòng ăn mang thực đơn tới cho họ, trong đó có các món từ chim dẻ gà và nhiều loại cá Bosphore. Alice không khoái món chim cho lắm nên cô đang lưỡng lự chọn món lüfer[3] do người phụ trách gợi ý thì Daldry gọi luôn tôm hùm. Món tôm của vùng này rất tuyệt hảo.
[3] Cá ở eo biển Bosphore. (Chú thích của tác giả)
- Ban nãy anh nói chuyện với ai thế? Alice hỏi.
- Với người phụ trách phòng ăn, Daldry đáp, chúi mũi vào thực đơn rượu.
- Lúc tôi đến quầy bar, có vẻ như anh đang say sưa chuyện trò với một người đàn ông.
- À, anh ta hả?
- Tôi đoán “anh ta” ám chỉ người khi nãy tôi thấy ba hoa cùng anh.
- Đó là một tay hướng dẫn viên kiêm phiên dịch, chuyên chèo kéo khách hàng bằng cách lang thang ở quầy bar. Anh ta tự nhận mình là xuất sắc nhất thành phố… nhưng tiếng Anh của anh ta thật kinh khủng.
- Chúng ta cần đến một hướng dẫn viên sao?
- Có lẽ chỉ vài ngày thôi, cũng không phải là ngu ngốc khi nghĩ đến chuyện đó, nó có thể giúp ta tiết kiệm thời gian. Một hướng dẫn viên giỏi sẽ biết cách giúp cô tìm ra những loài cây cô muốn, và anh ta hoàn toàn có thể đưa chúng ta tới những vùng hoang sơ hơn nơi mà thiên nhiên biết đâu chẳng dành cho cô nhiều ngạc nhiên thú vị.
- Anh đã thuê anh ta rồi à?
- Chưa, chúng tôi mới chỉ trao đổi qua thôi.
- Daldry, buồng thang máy lắp kính trong suốt, tôi đã nhìn thấy hai người trước cả khi xuống đến tầng trệt và có vẻ như bọn anh đang bàn luận rất sôi nổi.
- Anh ta đang cố mời chào tôi và tôi lắng nghe thôi. Nhưng nếu cô không thích anh ta thì tôi có thể nhờ người gác cổng tìm cho chúng ta người khác.
- Không, tôi không muốn anh phải tiêu tiền vô ích. Tôi chắc là với chút phương pháp, chúng ta có thể tự xoay xở được. Tốt hơn là nên mua một cuốn cẩm nang du lịch, ít nhất thì ta cũng không phải nói với nó.

Món tôm hùm thật đúng như lời hứa hẹn của người phụ trách phòng ăn.
Daldry còn bị mê mẩn với một món tráng miệng.
- Nếu Carol mà nhìn thấy tôi trong căn phòng ăn lộng lẫy này, Alice vừa nói vừa nếm ngụm cà phê Thổ Nhĩ Kỳ đầu tiên, cô ấy sẽ phát điên lên vì ghen tị cho xem. Nói theo cách nào đấy thì đúng là tôi nợ cô ấy chuyến đi này. Nếu cô ấy không nài nỉ tôi tới gặp bà thầy bói ở Brighton thì tất cả những chuyện này sẽ chẳng xảy ra.
- Vậy thì chúng ta phải nâng cốc vì cô bạn Carol của cô.
Daldry yêu cầu người phục vụ rượu rót thêm cho họ.
- Vì Carol, anh nói rồi chạm ly với Alice.
- Vì Carol, Alice nhắc lại.
- Và vì cả người đàn ông của cuộc đời cô mà chúng ta sẽ tìm thấy ở đây, Daldry vừa thốt lên vừa nâng ly lần nữa.
- Vì loại nước hoa sẽ giúp anh giàu có, Alice đáp trả trước khi nhấp một ngụm rượu.
Daldry liếc mắt sang cặp đôi đang ăn tối ở bàn bên cạnh. Người phụ nữ mặc một chiếc váy đen dài thanh lịch trông rất quyến rũ, Daldry thấy ở cô ta vẻ gì đó giống với Alice.
- Biết đâu cô chẳng có người họ hàng xa sống tại vùng này thì sao.
- Anh nói về chuyện gì thế?
- Theo tôi biết thì là về bà thầy bói ấy. Chẳng phải bà ta đã bảo với cô rằng cô có gốc gác Thổ Nhĩ Kỳ sao?
- Daldry, hãy thôi nghĩ về mấy chuyện bói toán ấy đi, tôi nói lần cuối cùng đấy. Lời của bà thầy bói ấy chẳng nghĩa lý gì hết. Bố mẹ tôi đều là người Anh và cả ông bà tôi cũng vậy.
- Cô có tin là tôi lại có một ông chú người Hy Lạp cùng một bà chị họ xa người Venice không. Ấy thế mà cả nhà tôi đều sinh ra tại Kent đấy. Quan hệ họ hàng luôn dành cho ta nhiều điều bất ngờ khi ta nghiên cứu cây phả hệ nhà mình.
- Vậy thì cây phả hệ nhà tôi không có gì Anh hơn thế và tôi cũng chưa bao giờ nghe nói đến một cụ tổ từng sống cách đất nước chúng ta quá một trăm dặm cả. Người họ hàng xa nhất của tôi xét về khía cạnh địa lý, bà cô Daisy, sống trên đảo Wight.
- Nhưng lúc mới tới Istanbul cô đã chẳng bảo rằng cô cảm thấy nơi này thật thân thuộc đấy thôi.
- Trí tưởng tượng đôi khi cũng đánh lừa tôi. Từ lúc anh nói với tôi về chuyến đi này, tôi không ngừng tự hỏi Istanbul sẽ thế nào nhỉ, tôi giở đi giở lại tờ quảng cáo du lịch nhiều đến mức hẳn đã vô thức ghi nhớ các hình ảnh trong đó.
- Tôi cũng xem tới xem lui cái tờ rơi ấy, và hai bức bình duy nhất trong đó là bức chụp quang cảnh Sainte-Sophie ở trang bìa và bức chụp Bosphore in trang giữa, chẳng có gì liên quan đến những vùng ngoại ô mà chúng ta đã đi qua khi từ sân bay tới đây.
- Anh thấy tôi có vẻ giống người Thổ Nhĩ Kỳ à? Alice hỏi rồi cười phá lên.
- Nước da của cô hơi xỉn so với da một cô gái Anh.
- Anh nói thế là bởi vì da anh trắng như bóc. Vả lại có lẽ anh cần đi nghỉ đi thôi, trông anh không được khoẻ lắm.

- Được lắm! Hãy cứ nói về nước da nhợt nhạt của một kẻ mắc bệnh tưởng hết thuốc chữa là tôi đi, tôi sẽ khiến cô phải khóc ở ngay giữa nhà hàng này.
- Vậy thì chúng ta ra ngoài đi thôi. Một cuộc dạo bộ sẽ giúp anh tiêu hoá thức ăn, anh đã ăn như hùm còn gì.
- Cô nói gì vậy? Tôi mới chỉ dùng có một món tráng miệng thôi mà…
Daldry cùng Alice bước xuống đại lộ. Màn đêm buông xuống thành phố dường như đã phủ lấy mọi thứ, những bóng đèn đường lờ mờ sáng, không đủ soi tỏ mặt đường. Khi một chiếc xe điện chạy tới, đèn pha của nó trông như mắt con vật độc nhãn đang rạch ngang màn đêm đen đặc.
- Ngày mai tôi sẽ tiến hành các bước cần thiết để đặt lịch hẹn cho chúng ta với lãnh sự quán, Daldry nói.
- Để làm gì?
- Để tìm hiểu xem cô có người họ hàng nào ở Thổ Nhĩ Kỳ hay không, hoặc bố mẹ cô từng tới đây chưa.
- Tôi nghĩ nếu có hẳn mẹ đã nói với tôi, Alice đáp, bà lúc nào cũng phàn nàn là rất hiếm khi được đi đây đi đó trong đời mình. Bà luôn nói với tôi bà hối tiếc đến mức nào. Tôi tin đó là một niềm luyến tiếc thực sự. Mẹ tôi hẳn rất thích được đi vòng quanh thế giới, nhưng tôi biết bà chưa bao giờ đi đâu xa quá Nice. Đấy là trước khi tôi chào đời, bố đưa mẹ tới đó nhân một chuyến đi lãng mạn. Bà đã lưu giữ những kỷ niệm không thể nào quên và kể tôi nghe về những lần đi dạo dọc bờ biển xanh thăm thẳm, cứ như thể đó là chuyến du lịch tuyệt nhất trên đời.
- Như thế vẫn chưa giải quyết được cuộc tìm kiếm của chúng ta.
- Daldry, tôi đảm bảo là anh sẽ uổng phí thời gian thôi, nếu có người thân ở đây, ngay cả khi đó là người họ hàng rất xa, thì hẳn tôi đã biết rồi.
Họ rẽ vào một con phố phụ, còn tối tăm hơn cả trục phố chính. Alice ngẩng đầu nhìn mặt tiền một toà nhà bằng gỗ mà phần xây nhô ra lỏng lẻo bấp bênh như sắp sập đến nơi.
- Thật tiếc làm sao khi nơi này không được duy tu cẩn thận! Daldry đau đớn nói. Xưa kia toà nhà này hẳn phải rất tuyệt, anh thở dài. Giờ thì chỉ còn là bóng ma của quá khứ huy hoàng.
Và trong làn hơi lạnh ban đêm Daldry nhận thấy khuôn mặt thất thần của Alice đang chăm chú nhìn mặt tiền tối đen của toà nhà.
- Cô sao thế, trông cô cứ như vừa gặp được đức Mẹ Đồng trinh ấy?
- Tôi đã từng thấy ngôi nhà này, tôi biết nơi này, Alice thì thầm.
- Cô chắc chứ? Daldry ngạc nhiên hỏi.
- Có lẽ không phải ngôi nhà này, nhưng một ngôi nhà khác giống y hệt. Nó xuất hiện trong mỗi cơn ác mộng của tôi và nằm trên một con phố nhỏ mà cuối phố có một cầu thang lớn dẫn xuống phía dưới thành phố.
- Tôi rất muốn tiếp tục cuộc đi dạo của chúng ta để xem có chính xác không, nhưng có lẽ tốt hơn nên đợi ngày mai. Con phố nhỏ này mất hút vào màn đêm đen không lấy gì làm hứa hẹn cho lắm, một chốn vắng vẻ đầy hiểm nguy đúng nghĩa.
- Có tiếng bước chân, Alice tiếp tục, đắm chìm trong dòng suy tưởng, có đám người truy đuổi chúng tôi.
- Chúng tôi? Cô đi cùng với ai?
- Tôi không biết, tôi chỉ thấy một bàn tay, nó dẫn tôi tới một lối ra khủng khiếp. Đi khỏi đây thôi, Daldry, tôi thấy không được khoẻ.
Daldry nắm lấy tay Alice rồi nhanh chóng dẫn cô ra tận đại lộ. Một chiếc xe điện trờ tới, Daldry ra hiệu và người tài xế cho xe chạy chậm lại. Anh giúp Alice trèo lên toa phía sau rồi để cô ngồi xuống băng ghế. Sau khi yên vị trong toa xe Alice mới hoàn hồn trở lại. Mấy hành khách đang chuyện trò, một ông già mặc bộ đồ tối màu ngồi đọc báo, ba thanh niên lầm rầm hát đồng thanh. Người lái xe bẻ tay quay và chiếc xe điện bắt đầu chuyển động. Nó chạy về hướng khách sạn. Alice lặng im, mắt dán chặt vào lưng người tài xế ngồi cách biệt với hành khách sau tấm kính màu chàm.
Khách sạn Pera Palas hiện ra trước mắt, Daldry đặt tay lên vai Alice, cô giật nảy người.
- Chúng ta tới nơi rồi, anh nói, xuống thôi.
Alice theo sau Daldry. Họ băng qua đại lộ vào khách sạn.
Daldry đưa Alice tới tận cửa phòng cô. Cô cảm ơn anh vì bữa tối tuyệt vời và xin lỗi về lối cư xử của mình, trong khi chính bản thân cô cũng không biết giải thích thế nào về điều vừa xảy đến với mình.

- Cảm giác như đang trải qua một cơn ác mộng giữa lúc tỉnh táo khiến ta bị xáo trộn đôi chút, Daldry nói vẻ rầu rĩ. Dù cô có khăng khăng thế nào thì sáng mai tôi vẫn sẽ thử tìm kiếm vài thông tin ở chỗ lãnh sự quán.
Anh chúc cô ngủ ngon rồi về phòng mình.
* * *
Alice ngồi trên thành giường rồi ngả người nằm ngửa ra sau, hai chân buông thõng. Cô quan sát trần nhà một lúc lâu rồi đột ngột đứng dậy tới bên cửa sổ. Những người dân Istanbul cuối cùng đang vội vã trở về nhà, họ như kéo theo cả màn đêm sau bước chân mình. Một màn mưa lạnh đã thay thế làn mưa bụi hồi tối, làm mặt phố Isklital sáng ánh lên. Alice kéo rèm cửa rồi ngồi vào chiếc bàn làm việc nhỏ, bắt đầu viết thư.
Anton,
Hôm qua ở Vienne em đã viết cho Carol, nhưng chính anh là người mà em nghĩ tới trong lúc viết thư nên rốt cuộc em đã đốt thư đi. Em không chắc sẽ gửi thư này cho anh, nhưng có hề chi, quan trọng là em cần nói chuyện với anh. Giờ em đang ở Istanbul, trong một khách sạn sang trọng tới mức mà cả anh lẫn em đều chưa bao giờ biết tới. Anh sẽ thích đến phát điên cái bàn nhỏ bằng gỗ gụ chỗ em đang ngồi viết thư à xem. Anh còn nhớ thuở niên thiếu không, anh với em vẫn chạy qua chỗ những người gác cổng mặc chế phục của các khách sạn lớn và anh ôm ngang eo em như thể chúng ta là hoàng tử công chúa đang trong chuyến công du nước ngoài? Lẽ ra em phải cảm thấy thoả mãn với chuyến đi ngoài sức tưởng tượng này, nhưng em nhớ Luân Đôn, và anh trong Luân Đôn ấy, em cũng nhớ cả anh nữa. Từ lâu lắm rồi, từ khi mà em còn nhớ được, anh đã là người bạn tốt nhất của em, ngay cả khi đôi lúc em vẫn tự hỏi về bản chất tình bạn giữa chúng ta.
Anton ạ, em không biết mình đang làm gì ở đây, cũng không thực sự biết tại sao mình lại đi. Lúc ở Vienne em đã lưỡng lự khi bước lên chiếc máy bay đã đưa em rời xa thêm nữa cuộc sống của chính mình.
Vậy mà ngay khi tới nơi, em lại có một cảm giác thật kỳ lạ, một cảm giác cứ bám riết lấy em. Cảm giác đã từng thăm những con phố này, từng biết đến những ồn ào của thành phố này và xáo trộn hơn nữa là ký ức về mùi gỗ đánh véc ni trên chuyến xe điện em vừa đi khi nãy. Giá như anh ở trên chuyến xe đó, em có thể thổ lộ tất cả với anh, và điều ấy hẳn sẽ khiến em vững tâm hơn. Nhưng anh lại thật xa. Đâu đó sâu thẳm trong lòng em, em vui sướng khi nghĩ rằng từ giờ Carol sẽ có anh cho riêng mình. Cô ấy phát điên vì anh, còn anh, anh bạn ngốc nghếch ạ, anh chẳng nhận thấy gì hết. Hãy mở to mắt ra mà xem, đó là một cô gái tuyệt vời, em phải nói vậy cho dù em chắc chắn rằng thấy hai người bên nhau sẽ khiến em ghen tị phát điên. Em biết anh sẽ nghĩ gì, rằng em lẩm cẩm mất rồi, nhưng anh muốn thế nào nữa chứ Anton, em vốn như thế mà. Em nhớ bố mẹ, phải làm trẻ mồ côi là một vực thẳm đơn côi em không tài nào vượt qua được. Mai em sẽ viết tiếp cho anh, hoặc có lẽ là cuối tuần. Em sẽ kể anh nghe hành trình của em và biết đâu khi cuối cùng em cũng gửi cho anh một trong những lá thư này, anh sẽ trả lời em.
Em gửi tới anh những tình cảm thắm thiết nhất từ khung cửa sổ nhô cao trên bờ eo biển Bosphore nơi em sẽ tới thăm thú vào ngày mai trong ánh ngày rực sáng.
Anh bảo trọng nhé.
Alice
Alice gấp lá thư làm ba phần bằng nhau rồi xếp vào ngăn kéo bàn viết. Sau đó cô tắt đèn, cởi quần áo rồi chui vào trong chăn, chờ giấc ngủ tới.
* * *
Một bàn tay rắn chắc đỡ cô đứng dậy. Cô nhận ra mùi hương hoa nhài thoảng trong lớp váy áo chỗ khuôn mặt cô vùi vào. Nước mắt cứ lăn dài trên má mà cô không tài nào kìm lại được. Cô những muốn ngăn tiếng nức nở của mình xiết bao nhưng nỗi sợ hãi quá mạnh.
 
Đèn pha của một chuyến xe điện xuyên thủng màn đêm. Người ta kéo cô núp dưới mái một cổng xe vào. Nấp trong bóng tối, cô thấy chiếc xe điện đèn đuốc sáng rực phóng về phía một khu phố khác. Tiếng bánh xe nghiến kèn kẹt nhỏ dần rồi con phố yên lặng trở lại.
- Đi nào, đừng ở lại đây, giọng nói bảo cô.
Tiếng bước chân cô vội vàng lướt đi, thỉnh thoảng lại vấp ngã trên mặt đường gồ ghề, nhưng ngay khi cô loạng choạng, bàn tay kia lại giữ lấy cô.
- Chạy đi Alice, ta xin con đấy, can đảm lên. Đừng quay đầu lại.
Cô thích dừng lại thở hơn. Phía xa, cô nhận thấy người ta đang áp giải một hàng dài toàn đàn ông và phụ nữ.
- Không phải hướng đó, cần phải tìm ra một lối khác, giọng nói lại cất lên.
Cô quay ngược trở lại, đếm từng bước chân đã tốn của họ bao công sức. Phía cuối phố một con sông lớn xuôi chảy, ánh trăng phản chiếu lấp lánh trên những con sóng nhấp nhô.
- Đừng lại gần bờ, con có thể ngã đấy. Chúng ta gần tới nơi rồi, cố thêm chút nữa là chúng ta có thể được nghỉ ngơi.
Alice đi dọc bờ sông, cô vòng tránh một ngôi nhà mà phần chân tường ăn sâu xuống dòng nước đen. Đột nhiên chân trời tối sầm lại, cô ngẩng đầu lên, một trận mưa nặng hạt đổ ập xuống người cô.
Alice hét lên rồi tỉnh giấc, một tiếng kêu gần như bản năng, tiếng kêu của một bé gái bị giày vò bởi nỗi kinh sợ khủng khiếp nhất. Cô hốt hoảng ngồi dậy bật đèn lên.
Phải mất một lúc lâu nhịp tim cô mới trở lại bình thường. Cô khoác chiếc áo choàng ngủ vào người rồi tiến về phía cửa sổ. Một cơn giông đang gầm thét, trút dòng thác nước xuống những mái nhà Istanbul. Chuyến xe điện cuối cùng đã xuôi xuống đại lộ Tepebaşi. Alice kéo rèm cửa lại, quyết định ngày mai sẽ báo với Daldry rằng cô muốn trở về Luân Đôn.