Bản Thảo Bằng Đá

Rojas, hãy nói tại sao ngươi lại tìm chúng ta? Tại sao lại truy lùng chúng ta?

Một giọng nói đến với Rojas như qua nhiều lớp mạng nhện hay những màn khói sương mù dày đặc. Anh đau đầu kinh khủng, đến nỗi không thể tập trung suy nghĩ và cũng không biết mình đang ở đâu. Anh cố mở mắt, nhưng cảm thấy nặng trĩu như thể mí mắt gắn chặt lại với nhau. Anh sờ tay sang xung quanh mới biết mình đang nằm trên một chiếc cáng nhỏ.

- Chúng ta đã làm gì ngươi? Hãy nói đi, chúng ta hại ngươi điều gì? - giọng nói ấy trở lại khoan vào đầu anh tựa như cái nêm bị cây chuỳ đập vào.

Rojas cố cất tiếng nói, nhưng không thể làm được. Anh có cảm giác như mồm mình ngậm đầy cát. Sau đó, anh gắng gượng làm lại, nhưng cũng không thể. Mỗi một cử động nhỏ khiến anh như bị người ta dùng dao đâm vào các khớp xương của mình và anh không thể chịu nổi giọng nói khăng khăng đòi tính sổ.

- Các người là ai? - Rojas hỏi với giọng mơ hồ, sợ hãi.

- Chúng ta giống như ngươi, ngươi không biết chúng ta à? - một giọng nói trong hang trả lời. - Ngươi đang trong một phiên toà Do Thái.

Ngạc nhiên, Rojas hướng về phía phát ra giọng nói. Nhờ ánh sáng phát ra từ một số lưỡi rìu đặt trên những bức tường của hang, anh nhìn thấy vài cụ già đang ngồi dưới sàn, cách không xa cái cáng anh đang nằm. Anh không thể phân biệt được dáng dấp họ, nhưng nét mặt đoán chắc là cau có và nghiêm nghị.

- Các vị đùa đấy à? Tôi không phải là người Do Thái! - anh phản đối.

- Ngươi chính là Do Thái, mặc dù ngươi không muốn tin điều ấy, - một ông già đáp với giọng khô khốc - Cha ngươi, ông Hernando de Rojas, là một người Do thái, những người ấy trong ngôn ngữ chúng ta gọi là anusim, những người bị ép buộc, và trong đáy lòng mình, ngươi cũng là như vậy.

- Tôi chắc rằng các vị nói dối, - Rojas gào lên - giẫy giụa trên cáng. Cha tôi là một người cải đạo, ông bà tôi cũng thế và bây giờ chúng tôi cũng vậy.

Những người già dường như kinh hãi trước những lời nói của Rojas. Trong vài phút, họ thì thầm với nhau. Cuối cùng, một người lên tiếng:

- Thế ngươi không cảm thấy mình đã giả vờ trong cả thời gian đó sao? Ngươi đã làm điều đó để giữ mạng sống và tránh mọi rắc rối. Ngươi chắc đã biết điều mà người ta nói về những người Do Thái thực sự: chúng ta giống như kim loại nóng chảy, thích nghi với mọi khuôn mẫu, nhưng vẫn duy trì bản chất không thay đổi của chúng ta.

- Tại sao các vị muốn làm tôi hiểu lầm? - Rojas thất vọng hỏi.

- Chúng ta à? - một ông dáng vẻ có quyền hành hơn, ngạc nhiên kêu lên - Ngươi là kẻ đến đây, tới nơi ẩn náu của chúng ta, để xem chúng ta có ý đồ đen tối gì không. Chúng ta bắt gặp ngươi bị lạc và đang hấp hối ở một trong những đường hầm. Ngươi bị một cú đánh vào đầu và đã mất ý thức. Chúng ta đã đưa ngươi trở lại với cuộc sống.

- Nếu như vậy, tôi phải có nghĩa vụ rất cám ơn các vị, - Rojas nói bình tĩnh hơn. Hãy cho biết tôi có thể làm gì cho các vị?

- Chúng ta chỉ yêu cầu ngươi một việc, - ông ta giải thích, hãy cải đạo lại - Chúng ta muốn trả lại cho ngươi niềm tin chân chính, niềm tin của cha ngươi và các bậc tiền bối của ngươi.


- Điều các vị yêu cầu tôi là không thể được, - Rojas đáp, - cố giữ vẻ bình tĩnh. Không ai là chủ niềm tin của họ. Đấy là một vấn đề ý thức.

- Đối với chúng ta cũng như thế. Chúng ta không thể để cho ngươi lại một lần nữa đi theo vết của Jesus. Giờ đây, chúng ta đã bắt gặp và cứu sống ngươi.

- Nhưng tôi không yêu cầu các vị cứu sống với giá ấy.

- Ta dám chắc với ngươi là nếu chúng ta không bắt gặp thì ngươi đã chết rồi. Hoặc ngươi sẽ gặp những kẻ thiếu lòng từ bi.

- Tôi nghĩ chắc là như vậy nếu như đó là ý chí của Chúa, - Rojas nhượng bộ.

- Nhưng kết quả là Chúa muốn chúng ta cứu ngươi. Ngươi không thấy đấy là một dấu hiệu à?

- Xin các vị đừng cổ ý ép buộc tôi nữa. Tôi không có đầu óc phỏng đoán đâu. Chỉ xin các vị cho tôi biết các vị đang làm gì ở một nơi hiểm ác như chốn này.

- Chúng ta sống ở đây, ngươi không biết à? Đây là nơi duy nhất của chúng ta khi Đức vua quyết định trục xuất chúng ta cách đây năm năm. Rõ ràng, một số người trong chúng ta không muốn rời khỏi Salamanca. Tại sao chúng ta phải làm thế? Thành phố này là của chúng ta, giống như của họ, thậm chí phần của chúng ta còn nhiều hơn. Thế nên, chúng ta đã giả vờ rời khỏi giáo đường Do Thái để ẩn nấp trong cái hang này. Bây giờ, đây là nơi ở và là giáo đường của chúng ta. Trên một bức tường, chúng ta lại viết những hàng chữ: Đây là cửa của Chúa, những người liêm chính sẽ vào bằng lối này.

- Nhưng tại sao lại là nơi này?

- Cái hang này đã được tổ tiên của chúng ta sử dụng vào thế kỷ XII, từ khi rời Provenza đến đây cư trú. Ở trong hang, những bí ẩn và hiểu biết về phép thần thông được giải mã và truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác cho một nhóm nhỏ những người được lựa chọn trong số những người là thành viên của toà án Do Thái này.

- Điều tôi đang nghe không thể là sự thật, - Rojas kêu lên. - Nó chỉ là cơn mê sảng của tôi, chứ đâu thật như vậy? Hoặc có thể là tôi đang mơ và bất cứ lúc nào khi mở mắt ra lại có mặt trong nhà trọ của trường Cao đẳng.

- Tại sao ngươi lại không chấp nhận sự thật? Chúng ta cũng là người, bằng xương bằng thịt như ngươi mà.

- Hãy xem, ngươi có thể sờ chúng ta đây, tất cả vừa nói vừa đứng lên.

- Không, xin đừng lại gần tôi, - Rojas kêu lên, - quay lưng lại phía họ.

- Ngươi đừng sợ, chúng ta không bôi nhọ ngươi với tội lỗi của mình, một ông giải thích.

- Chúng ta là những người anh em, ngươi nhớ không? một ông khác nói thêm.


- Tại sao ngươi không muốn dính líu với chúng ta? - một ông thứ ba hỏi. - Phải chăng người ta đã trả tiền để ngươi phát hiện và tố cáo chúng ta?

Khi Rojas quay lưng lại thì thấy cả ba đang ngồi ở gần cáng của anh.

- Tôi thậm chí không biết các vị đang tồn tại, - Rojas xin lỗi, - tôi muốn nói là không có tin tức gì về những người Do Thái vẫn ở Salamanca.

- Hình như ngươi thực sự biết rất ít về cuộc sống xảy ra xung quanh, dường như ngươi bị giam hãm với đống sách vở trong nhiều năm, nên có vẻ xa lạ với tất cả. Ngươi đã lần nào vào trong giáo đường của chúng ta chưa? ông ta tiếp tục với giọng ngày càng giận dữ. Ngươi quan tâm đến điều kiện sống đáng buồn của chúng ta phải không? Ngươi đã nghe kể về những đợt cải đạo ồ ạt đối với người Do Thái do những bài thuyết giáo của Vicente Ferrer gây ra chưa? Ngươi có tin tức gì về bài thuyết pháp mà ông ta rao giảng ở Giáo đường Mới năm 1411, với sự chấp thuận của một trong những thành viên chúng ta? Ngươi có biết rằng trước khi trục xuất, chúng đã đẩy một số người chúng ta ra khỏi nhà thuộc giáo đường cũ và chuyển ra vùng ngoại ô không? Chúng đã đối xử như vậy đối với chúng ta, những người đầu tiên đến đây định cư khi mà thành phố này chỉ là một vùng đất bỏ hoang.

- Về việc đó thì các vị có lý, tới nay tôi hầu như không biết gì về các vị, - Rojas buồn rầu thừa nhận. - Và tôi bảo đảm với các vị rằng tôi cũng không biết sự tồn tại của cái hang này, nơi chúng ta đang gặp nhau.

- Vậy ngươi làm gì ở đây?

Câu hỏi làm Rojas ngạc nhiên, như thể bằng một hình thức nào đó anh quên đi mục đích vào thăm hangẽ Anh phải suy nghĩ một lúc.

- Tôi đi theo dấu vết của một tên sát nhân, cuối cùng anh thú nhận, kẻ gây ra cái chết của Thái tử Juan và cha Tomas de Santo Domingo, một giáo sư của Học viện.

- Thế à, ra là vậy. Ngươi nghĩ là chúng ta phải không? “Dĩ nhiên, lý do thì không thiếu”, ngươi sẽ nghĩ như thế. Nhưng không, chúng ta không phải là tội phạm. Chúng ta cũng không có điều kiện để làm điều đó. Giờ đây, chúng ta có lợi ích gì với những cái chết đó?

- Tôi không nói là nghi cho các vị.

- Thật là vô lý. Sao ngươi không biết sự tồn tại kỳ lạ của chúng ta, nhưng bây giờ lại khác à?

- Bây giờ cũng không, tại sao tôi phải làm điều ấy?

- Ta hình dung ra nếu như ngươi không nhanh chóng tìm ra thủ phạm thực sự thì ngươi cần một vật tê thần. Và ai hơn được chúng ta vì rằng chúng ta đã quá quen với vai trò đó? Đúng không?

- Có thể, nhưng tôi bảo đảm với các vị là không phải trường hợp này. Tôi vào đây, đi theo dấu vết của tội phạm và tôi đã bị lạc.

- Đối với chúng ta, ngươi đã bị lạc lối từ lâu, nhưng ngươi vẫn khăng khăng không thừa nhận điều ấy.


- Các vị quen thuộc nơi này hơn tôi nên có thể giúp tôi tìm ra hắn. Tôi không biết danh tính của hắn, chỉ biết hắn là một sinh viên. Các vị có nhìn thấy một người nào đó đáng nghi trong hang này không?

- Dĩ nhiên, có nhiều người cải đạo qua cái hang này. Ngươi đừng cảm thấy bị xúc phạm nếu ta nói là không nên tin vào bất cứ ai. Rõ ràng, ta không nói về những người vờ cải đạo vì rằng không còn cách nào khác đối với những người ấy nếu như muốn giữ mạng sống của mình và trong thâm tâm họ vẫn tiếp tục hướng về chúng ta. Ta muốn đề cập đến những người cải đạo thực sự; một số người cho rằng niềm tin mới làm cho họ cực đoan hơn cả Giáo hoàng và chặt chẽ hơn cả Toà thánh giáo. Ngược lại, một số khác dự tính trở nên trong sạch và xác thực hơn cả những con chiên Thiên Chúa giáo cũ. Và ta không lấy làm lạ rằng họ có ý định thúc đẩy một cuộc cải cách bên trong nhà thờ để trả lại cho nhà thờ những nguồn gốc giả định của họ. Chúng ta biết chắc chắn rằng họ tổ chức hội họp và liên hoan từ thiện ở một nơi nào đó trong hang như những con chiên Thiên Chúa giáo nguyên thuỷ. Họ cuồng tín tới mức sẽ giết hại không do dự những ai mà họ nghĩ là kẻ thù. Ngươi xem sự điên cuồng của họ có thể dẫn tới đâu.

Rojas kinh ngạc nghe ông ta nói, càng lúc anh càng cảm thấy rằng người bị điên, chẳng chóng thì chày, sẽ là anh. Đột nhiên, anh bắt đầu cảm thấy có gì ẩm ướt ở giữa hai đùi. Cảnh giác, anh sờ vào quần thì bất ngờ nhận thấy có một vết băng.

- Nhưng các vị làm gì tôi thế này? - Anh sợ hãi hỏi, không dám vén chăn lên để kiểm chứng vết thương.

- Chúng ta chỉ cắt bao quy đầu của ngươi, ông ta giải thích một cách rất tự nhiên, nhưng ngươi không nên xem như một sự trừng phạt. Đó là brit milah, giúp ngươi nhớ lại sự liên minh giữa Yahveh và Abraham và, do vậy, là dấu hiệu để ngươi quay về với tôn giáo của tổ tiên mình.

- Từ khi nào niềm tin được đo bằng kích thước bao quy đầu? - anh hỏi với giọng mỉa mai và giận dữ. - Ở đấy có bản chất Do Thái mà các vị vừa nói không?

- Câm miệng! - ông ta thét lên, đồng thời bịt hai tai. - Chúng ta không cho phép ngươi tiếp tục báng bổ nữa.

- Thế các vị dựa vào phép tắc nào lại cắt bao quy đầu của tôi?

- Dựa vào việc chúng ta đã cứu sống ngươi.

- Nhưng các vị không hiểu rằng tất cả điều ấy là phi lý sao?

- Tuy nhiên, chúng ta chắc chắn rằng cha ngươi sẽ lấy làm tự hào nếu biết được điều đó.

- Các vị nói về cha tôi phải không? Nếu quen ông thì các vị phải biết rằng từ nhiều năm nay, tôi đã phải chịu đựng hy sinh to lớn để cứu ông thoát khỏi giàn lửa thiêu và tôi tiếp tục cam kết như là sự bảo đảm duy nhất cho tính mạng của ông trước Toà án Công giáo. Do vậy, bây giờ tôi phải làm những việc mà tôi không thích như tìm kẻ đã giết một cha cố thiếu trung thực và một Thái tử không xứng đáng với phẩm cách. Như vậy, giờ tôi ở đây như một tù nhân, bị thương và bị đối xử tàn tệ trong một cái hang, chỉ vì muốn duy trì mạng sống cho cha tôi. Các vị có thấy điều này là bi kịch không? Thế mà các vị, những người nói là anh em của tôi và muốn nhân danh họ, lại đòi trả công cho việc cứu giúp tôi. Các vị không nghĩ rằng tôi đã trả đủ rồi sao và tôi đã không thể làm theo ý chí của mình, chí ít thì trong thâm tâm, tôi có quyền tin vào điều mình muốn chứ?

Những thành viên của phiên toà, giống như các công tố viên của Toà án Công giáo năm trước, im lặng trước khả năng hùng biện của Rojas. Tuy nhiên, dường như họ không sẵn sàng để một con cừu ương ngạnh, một đứa con hoang chạy thoát dễ dàng. Sau một hồi thảo luận giữa họ với nhau bằng tiếng Do Thái, người hình như có quyền nhất tiếp tục nói:

- Đây không phải là lúc để đưa ra quyết định. Chúng ta sẽ nói chuyện lại khi ngươi bình phục. Tới lúc đó, ngươi được coi như một khách mời, không phải là một tù nhân. Chúng ta khuyên ngươi trong thời gian ở đây, không được di chuyển khỏi hang này, có thể ngươi sẽ bị lạc trở lại và gặp trở ngại trầm trọng, không phải tất cả mọi người ở đây đều tốt bụng và nhân từ như chúng ta. Bây giờ chúng ta phái một thầy thuốc đến chữa chạy cho ngươi. Về cha của ngươi, ta muốn nói rằng chúng ta biết ông là một người tốt. Ông không có bất cứ trách nhiệm gì về tình huống mà ngươi đang dính phải. Tội lỗi là ở những kẻ điên khùng cố chấp ấy đang săn lùng chúng ta. Về phần mình, chúng ta xin lỗi về những xúc phạm có thể gây ra cho ngươi. Nếu chúng ta đã có những hành động không đúng, chỉ là vì luôn được thúc đẩy bởi thiện ý.

Sau lời nói đó, tất cả những người có mặt, trừ Rojas, đều đứng dậy đi ra chỗ khác. Thầy thuốc cùng cậu thanh niên giúp việc cũng đến ngay. Sau khi làm sạch vét thương và thay băng cẩn thận cho anh, thầy thuốc yêu cầu người giúp việc đi tìm quần áo mới cho người an dưỡng.

- Anh còn đau ở chỗ nào không? - thầy thuốc lúc đó hỏi Rojas - Hãy nói chính xác đau ở đâu?

- Tôi có cảm thấy đau không à? Đúng ra là hãy hỏi ở đâu tôi không đau.

- Ta sẽ cho anh uống một thứ làm dịu đau.


Thầy thuốc đưa cho anh một chén thuốc đen, sánh đặc, toả ra một mùi rất khó chịu. Rojas nhìn ông ta một lúc, chưa quyết định uống.

- Anh hãy uống đi, đừng sợ, - ông ta thuyết phục, - tôi không đầu độc anh đâu, cũng không phải là thuốc ngủ mà. Về chuyện này, ông chỉ vào vết băng của anh, tôi muốn anh biết là tôi không liên quan gì đến vấn đề ấy. Đó là một quyết định của phiên toà, nhưng tất cả mọi người ở đây không nghĩ như nhau.

- Tuy nhiên, họ là những người ra lệnh, không phải thế à?

- Tôi không nghĩ là kéo dài được nhiều thời gian. Thực ra, một số người trong chúng tôi đang tính trốn đến Bồ Đào Nha. Tôi chưa đi vì họ còn cần tôi, nhưng phần lớn đã không thể chịu đựng nổi tình hình này và nhất là bây giờ khi những thành viên của toà án Do Thái dường như mất hết lý trí. Họ là những người nhiều tuổi và hầu như không thiết sống nữa, còn những người khác vẫn chưa từ bỏ niềm hy vọng.

- Ông có biết họ định làm gì với tôi không?

- Tôi chỉ biết họ bám víu vào bất kỳ cái gì nhằm tiếp tục ở đây. Có thể họ nghĩ rằng bằng hình thức nào đó, anh có thể giúp chúng tôi từ phía bên ngoài, do anh có nhiều mối quan hệ. Vì vậy, họ muốn biến anh trở thành đạo Do Thái để có thể bảo đảm chắc chắn rằng anh sẽ không phản bội chúng tôi, một khi đã ra bên ngoài.

- Tôi sẽ giúp nhiều cho các vị, chỉ khi nào người ta tôn trọng ý thức và không gây áp lực đối với ý chí của tôi. Ông có thể nói với họ điều ấy. Và ông hãy nói thêm rằng tôi sẵn sàng quên đi tất cả, thậm chí cả việc cắt bao quy đầu, nếu như họ từ bỏ ý định trên.

- Tôi biết họ quá rõ và họ sẽ không đứng khoanh tay nhìn. Họ sẽ không tin tưởng vào anh nếu như anh không công khai từ bỏ Thiên Chúa giáo và lập ra thoả ước mới với họ.

- Nhưng điều ấy thật phi lý. Họ không biết rằng họ muốn làm chính cái điều mà những kẻ khác đã thực hiện và bị ghét cay ghét đắng sao?

- Tôi biết rõ điều đó. Do vậy, tôi muốn giúp anh chạy trốn.

- Thế nghĩa là tôi đang trong nguy hiểm sao?

- Tất cả chúng ta đang gặp nguy hiểm trong thời khắc này và nhất là tại một địa điểm như ở đây. Tôi chắc chắn rằng vào bất cứ lúc nào, các bạn của anh sẽ đi tìm và điều ấy có thể dẫn tới một nguy cơ lớn đối với chúng tôi, vì rằng họ sẽ nhanh chóng phát hiện ra cái hang.

- Về những người bạn của tôi, nếu họ đến tìm, ông không phải lo lắng đâu.

- Trong bất cứ trường hợp nào, tôi xin anh hãy thề là sẽ không tố cáo chúng tôi. Tôi biết anh là người giữ lời hứa, anh đã nhiều lần chứng tỏ điều đó.

- Ông đã có lời hứa đó.

- Anh hãy nhìn đây! - thầy thuốc nói, chỉ cho Rojas xem một tờ giấy. - Tôi đã làm cho anh một sơ đồ để thấy được đường ra. Nó không phải là lối anh đã vào, vì lối ấy chúng tôi không sử dụng nữa. Anh cần phải đi thận trọng vì hang rất rộng và chúng tôi không phải là những cư dân duy nhất.

- Ông muốn nói rằng…

- Điều duy nhất mà tôi có thể bảo đảm với anh là đây là nơi ẩn náu của tất cả những kẻ bị loại trừ ra khỏi thành phố, với số lượng qua lại tương đối đông. Chúng tôi chỉ có quan hệ với một số người và cùng họ ăn thề sẽ không tiết lộ điều gì với ai đến từ bên ngoài. Tôi cũng không giấu anh rằng trong những cư dân của vương quốc đen tối này có thể có những kẻ thực sự nguy hiểm. Bởi vậy, anh phải rất cẩn trọng.