Anh chàng Hobbit

Chương X - CUỘC ĐÓN TIẾP NỒNG HẬU
Ngày càng lúc càng sáng và ấm áp hơn trong lúc họ trôi xuôi dòng. Một lát sau dòng sông vòng qua một bờ đất dốc đứng đâm thẳng xuống phía bên trái họ. Trước kia, bên dưới chân bờ đầy những đá giống như một vách đá trong đất liền ấy, một dòng nước ngầm rất sâu đã từng chảy ì oạp và sủi bọt. Bỗng nhiên cái vách đá ấy lùi xa. Đôi bờ sông thấp xuống. Không còn cây cối nữa. Một quang cảnh hiện ra trước mắt Bilbo:
Đất liền trải ra mênh mông xung quanh anh chàng, lênh láng nước của dòng sông lúc này đã tản ra và lững lờ chảy vào hàng trăm dòng chảy uốn khúc quanh co, hoặc ứ lại thành các đầm lầy hay ao hồ mà mỗi bên bờ rải rác những hòn đảo nhỏ; nhưng một luồng nước mạnh vẫn tiếp tục chảy ở giữa dòng. Và ở tít xa Quả Núi sừng sững hiện lên, đỉnh núi khuất trong một đám mây tan tác! Không thấy những quả núi lân cận ở mé Đông Bắc cũng như vùng đất nhấp nhô nối liền Quả Núi với chúng. Hoàn toàn đơn độc, Quả Núi vươn cao và nhìn bao quát từ khu đầm lầy đến tận cánh rừng. Quả Núi Cô Đơn! Bilbo đã vượt đường xa và kinh qua nhiều cuộc mạo hiểm để nhìn thấy nó, vậy mà lúc này anh chàng chẳng mảy may ưa gì cái vẻ bề ngoài của nó.
Trong lúc lắng nghe đám người lái bè trò chuyện với nhau và chắp nối những mẩu thông tin họ vô tình nói ra, anh chàng nhanh chóng nhận thấy là mình rất may mắn mới được nhìn thấy nó một chút, thậm chí từ khoảng cách này. Dù cảnh giam cầm trước đây thật chán ngắt và hoàn cảnh lúc này thật khó chịu (đó là chưa kể các chú lùn khốn khổ đang ở dưới anh chàng), anh chàng vẫn may mắn hơn mình tưởng. Họ toàn nói về việc buôn bán qua lại trên đường sông và việc phát triển vận tải hàng hóa trên dòng sông này, bởi những con đường bộ chạy từ phía Đông tới Rừng U Ám đã biến mất hoặc không còn ai đi lại nữa; và về những cuộc cãi cọ của người vùng Hồ với các Tiên Rừng quanh việc bảo tồn Sông Rừng cùng việc trông nom các bờ đê.
Những vùng đất ấy đã thay đổi nhiều kể từ cái thời người lùn còn cư ngụ trên Quả Núi, cái thời mà bây giờ hầu hết mọi người chỉ còn nhớ đến như một truyền thuyết mơ hồ. Chúng đã thay đổi thậm chí vào những năm gần đây, kể từ khi Gandalf nhận được những thông tin cuối cùng về chúng. Lụt lội và mưa lớn đã mở rộng dòng chảy về phía Đông; và đã có một hai trận động đất (mà một số người có ý quy cho lão rồng - bóng gió ám chỉ lão chủ yếu bằng một lời nguyền rủa và một cái gật đầu đầy lo ngại về phía Quả Núi). Các đầm lầy và bãi lầy ngày một mở rộng hơn về mọi phía. Đường mòn biến mất, và rất nhiều người đi ngựa cùng khách lãng du cũng vậy nếu họ cố tìm lại những con đường mòn đã mất dấu để vượt sang bên kia. Con đường của các tiên xuyên qua khu rừng mà các chú lùn đã đi theo lời khuyên của Beorn lúc này đã đến đoạn cuối đáng ngại và vắng người qua lại tại bìa rừng phía Đông; chỉ có dòng sông vẫn còn cung cấp một con đường an toàn từ các vùng ven Rừng U Ám ở phía Bắc tới các dải đồng bằng khuất trong bóng núi phía xa, mà dòng sông lại được ông vua của các Tiên Rừng bảo vệ.

Vậy là các bạn thấy cuối cùng Bilbo đã tới nơi bằng con đường duy nhất có một chút thuận lợi này. Anh chàng Baggins đang run rẩy trên những cái thùng có thể đã được an ủi đôi chút nếu biết rằng những thông tin này đã đến tai Gandalf ở nơi xa xôi khiến lão rất nóng ruột, và trên thực tế lão đã sắp sửa hoàn thành công việc riêng (điều đó không được nêu trong truyện này) và đang chuẩn bị đi tìm nhóm Thorin. Song Bilbo không biết điều đó.
Anh chàng chỉ biết rằng dòng sông dường như cứ chảy mãi, chảy mãi không bao giờ thôi, mà mình thì đói, mũi lại bị lạnh rất khó chịu, và anh chàng cũng không ưa gì cái lối Quả Núi trông như đang cau mày đe dọa mình khi nó ngày càng đến gần hơn. Tuy nhiên, một lát sau, dòng sông chuyển hướng xuống phía Nam, Quả Núi lùi xa dần, và cuối cùng, vào lúc xế chiều, hai bờ sông trở nên rung chuyển, dòng sông tập hợp tất cả những dòng chảy lang thang lại thành một trận lũ chảy xiết khó lường, cuồn cuộn lao đi với tốc độ chóng mặt.
Mặt trời đã lặn khi dòng sông một lần nữa lượn cong về hướng Đông rồi ào ào đổ vào Hồ Dài. Tại đó cửa sông rộng và ở mỗi bên đều có cổng đá nom tựa vách núi, đá sỏi chất thành đống dưới chân cổng. Hồ Dài! Bilbo chưa từng hình dung được rằng ngoài biển ra lại có bất kỳ vùng nước nào mênh mông đến thế. Hồ rộng đến mức bờ bên kia nom nhỏ tí và xa tít, dài đến mức không thể nhìn thấy đầu tận cùng ở phía Bắc hướng về Quả Núi. Bilbo chỉ biết theo bản đồ, rằng tít tận trên đó, nơi mà những vì sao trong chòm Đại Hùng lúc này đang nhấp nháy, Sông Chảy đổ xuống hồ từ Thung Lũng, rồi cùng với Sông Rừng dâng nước ngập tràn một khu vực trước kia hẳn từng là thung lũng sâu đầy đá. Tại đoạn cuối hồ ở hướng Nam, nước hợp lưu của hai dòng sông lại đổ ào qua những ngọn thác cao rồi hối hả chảy về những miền đất chưa ai từng biết. Trong bầu không khí buổi tối tĩnh lặng, người ta có thể nghe thấy âm thanh của những dòng thác giống như một tiếng gầm xa xăm.
Cách cửa Sông Rừng không xa là cái thị trấn kỳ lạ mà anh chàng đã nghe các tiên nói đến trong hầm rượu của vua. Nó không được xây trên bờ, tuy cũng có một vài túp lều và công trình xây dựng ở đó, mà được xây ngay trên mặt hồ, một mũi đá che chắn dòng xoáy của dòng sông đổ vào tạo thành một cái vịnh êm đềm. Một cây cầu lớn bằng gỗ chạy thẳng tới một thị trấn nhộn nhịp toàn những căn nhà gỗ dựng trên giàn chống đồ sộ bằng cây rừng, không phải thị trấn của các tiên mà là của Con Người, những kẻ vẫn dám cư ngụ ở đây, dưới bóng của quả núi-rồng phía xa. Họ vẫn làm ăn phát đạt nhờ vào việc buôn bán hàng hóa từ phía Nam ngược sông lên hoặc do ngựa chở qua các dòng thác đến thị trấn; nhưng vào thời hoàng kim xa xưa, khi Thung Lũng ở phía Bắc giàu có và phồn vinh, họ đã từng có nhiều của cải và hùng mạnh, từng có những hạm đội trên sông nước, một số thuyền chở đầy vàng còn một số chở và chiến binh mặc áo giáp, từng có những cuộc chiến những chiến công mà bây giờ chỉ còn là truyền thuyết. Người ta vẫn còn có thể nhìn thấy những giàn gỗ mục nát của một thị trấn lớn hơn dọc bờ hồ khi mực nước xuống thấp vào thời kỳ hạn hán.
Song con người chẳng nhớ gì mấy về tất cả những điều đó, dù rằng một số người vẫn còn hát những bài ca xưa về các vị vua người lùn của Quả Núi: Thror và Thrain thuộc chủng tộc Durin, về sự xuất hiện của lão rồng và sự sụp đổ của các vị chúa tể Thung Lũng. Một số người cũng hát rằng một ngày nào đó Thror và Thrain sẽ trở về và vàng sẽ chảy trên sông, qua các cổng của quả núi, và khắp vùng sẽ đầy ắp lời ca và tiếng cười mới mẻ. Song câu chuyện cổ tích thú vị này chẳng ảnh hưởng nhiều đến công việc hàng ngày của họ.

* * *
Ngay khi chiếc bè kết bằng những cái thùng ấy xuất hiện, người ta đã chèo thuyền ra từ giàn chống thị trấn và cất tiếng réo gọi đám lái bè. Người ta quăng thừng xuống và khua mạnh mái chèo chẳng mấy chốc cái bè đã được kéo ra khỏi dòng chảy của Sông Rừng và được lôi đi quanh bờ đá cao vào cái vịnh nhỏ của thị trấn Hồ. Tại đó nó được neo lại cách đầu cầu lớn không xa lắm về phía bờ. Chẳng bao lâu nữa những con người đến từ phía Nam sẽ mang một số thùng đi, những thùng còn lại sẽ chất đầy hàng hóa mà họ đã đem đến để chuyển ngược dòng tới xứ sở của các Tiên Rừng. Trong thời gian chờ đợi, những thùng ấy được thả nổi trong khi các tiên chủ bè và những người lái thuyền đi dự tiệc trong thị trấn Hồ.
Nếu có thể nhìn thấy chuyện gì đã xảy ra dưới bờ vịnh sau lúc họ rời đi và màn đêm buông xuống, hẳn là họ đã ngạc nhiên. Thoạt tiên, một cái thùng được Bilbo cắt rời ra và đẩy vào bờ rồi mở nắp. Những tiếng rên rỉ phát ra từ bên trong, và một chú lùn vô cùng khốn khổ bò ra. Rơm ướt bám đầy bộ râu lấm bê lấm bết của chú; chú rất đau đớn và người thì cứng đờ, mình mẩy bầm giập và tiều tụy đến nỗi hầu như không đứng vững nổi cũng không thể loạng choạng lội qua chỗ nước nông để mà nằm rên rỉ trên bờ. Nom chú có vẻ đói khổ cùng cực và hoang dại giống như một con chó bị xích trong cũi và bị bỏ quên suốt một tuần lễ. Đó là Thorin, song các bạn chỉ có thể nhận ra nhờ sợi dây chuyền vàng và cái mũ trùm màu xanh da trời có núm tua màu bạc đã xỉn của chú lúc này đã bẩn và rách tả tơi. Thậm chí phải một lúc sau chú mới tỏ ra nhã nhặn với anh chàng hobbit.
“Chà, ông còn sống hay là đã chết đấy?” Bilbo hỏi, giọng khá cáu kỉnh. Có lẽ anh chàng quên rằng chí ít thì so với các chú lùn mình còn được thêm một bữa ăn ngon lành, và cũng còn được cử động chân tay, đó là chưa kể còn được hít thở nhiều không khí hơn. “Ông vẫn còn bị giam hay đã được tự do rồi? Nếu cần thức ăn và cần tiếp tục cuộc mạo hiểm ngớ ngẩn này - suy cho cùng đó là cuộc mạo hiểm của ông chứ đâu phải của tôi - thì tốt hơn hết là ông hãy xoa bóp tay chân đi rồi cố mà giúp tôi giải thoát những người khác trong lúc còn cơ hội!”

Thorin dĩ nhiên ý thức được điều đó, vì vậy sau khi rền rĩ thêm một chút, chú đứng dậy và cố hết sức giúp anh chàng hobbit. Loạng quạng lội nước lạnh trong bóng tối, với họ việc tìm cho đúng những cái thùng chứa các chú lùn quả là công việc gian khổ và chẳng dễ chịu chút nào. Gõ vào thành thùng và cất tiếng gọi, họ chỉ phát hiện được năm sáu chú lùn có thể trả lời. Những chú này được kéo ra và dìu vào bờ để rồi cứ ngồi đó nằm đó mà làu bàu than thở. Họ ướt sũng, mình mẩy bầm giập và bị chuột rút đến nỗi hầu như không nhận ra mình đã được giải thoát hoặc chẳng thể nói một lời cảm ơn tử tế.
Dwalin và Balin là hai trong số những người khốn khổ nhất, nên có đề nghị họ giúp sức cũng chẳng ăn thua gì. Bifur và Bofur ít bị va đập hơn và còn khô ráo hơn, song họ cứ nằm đó mà chẳng chịu làm gì hết. Tuy vậy, Fili và Kili thì còn trẻ (đối với giống người lùn) và khi trước đã được nêm gọn hơn trong hai cái thùng nhỏ với rất nhiều rơm, nên khi ra khỏi thùng họ ít nhiều vẫn còn tươi tỉnh, chỉ bị một hai vết thâm tím và một chút cứng cơ cũng nhanh chóng qua đi.
“Tôi hy vọng sẽ không bao giờ ngửi thấy mùi táo nữa!” Fili nói. “Cái thùng của tôi đầy mùi táo. Ngửi mãi mùi táo trong lúc hầu như không thể cựa quậy được và vừa lạnh vừa ốm vì đói khiến người ta phát điên mất. Bây giờ tôi có thể ăn bất kỳ thứ gì trên cái thế giới rộng lớn này, ăn liên tục hàng giờ - trừ táo!”
Với sự giúp sức nhiệt tình của Fili và Kili, cuối cùng Thorin và Bilbo đã phát hiện được những người còn lại trong nhóm và đưa họ ra. Chú Bombur to béo khốn khổ đang ngủ say hoặc cũng có thể đang bất tỉnh; Dori, Nori, Ori, Oin và Gloin thì bị uống no nước và xem chừng đang dở sống dở chết; từng người một trong bọn họ được khiêng lên và đặt nằm trên bờ trong tình trạng vô vọng.
“Chà! Chúng ta ở cả đây rồi!” Thorin nói. “Và ta cho rằng chúng ta phải cảm ơn số phận và cậu Baggins. Ta chắc chắn rằng cậu ấy có quyền chờ đợi điều đó, dù phải chi cậu ấy đã có thể thu xếp một chuyến đi dễ chịu hơn. Tuy nhiên - một lần nữa tất cả lại rất sẵn sàng phục vụ cậu, cậu Baggins ạ! Hiển nhiên là chúng tôi sẽ cảm thấy hết sức biết ơn, khi chúng tôi được cho ăn và phục hồi sức khỏe. Trong thời gian chờ đợi chúng ta sẽ phải làm gì nhỉ?”

“Tôi gợi ý là thị trấn Hồ,” Bilbo nói. “Có ý kiến gì khác không?”
Dĩ nhiên chẳng có ý kiến nào khác; thế là, để những người khác ở lại đó, Thorin cùng Fili, Kili và anh chàng hobbit đi dọc bờ vịnh tới cây cầu lớn. Ở đầu cầu có lính gác song họ không canh phòng cẩn mật cho lắm, bởi đã lâu rồi chẳng có vụ nào đáng kể cả. Ngoại trừ những cuộc cãi cọ vặt vãnh về việc thu phí đường sông thi thoảng xảy ra, họ là bạn của các Tiên Rừng. Những giống loài khác thì ở xa nơi đó; và một số thanh niên trong thị trấn công khai tỏ ý hoài nghi sự tồn tại của bất kỳ con rồng nào trên quả núi, lại còn cười nhạo báng các ông bà già bảo rằng hồi còn trẻ các cụ đã từng nhìn thấy lão rồng bay trên bầu trời. Tình hình là như vậy, nên chẳng lấy gì làm ngạc nhiên khi đám lính gác cứ vừa nhậu nhẹt vừa cười nói bên bếp lửa trong lều mà không nghe thấy tiếng tháo dỡ thùng đưa các chú lùn chui ra hoặc tiếng bước chân của bốn nhà trinh sát nọ. Họ thật vô cùng kinh ngạc khi Thorin Oakenshield bước qua cửa vào bên trong.
“Ngươi là ai và ngươi muốn gì?” họ vừa la lên vừa đứng dậy mò mẫm tìm binh khí.
“Thorin, con trai của Thrain, cháu của vua Thror dưới gầm Quả Núi đây!” chú lùn lớn tiếng đáp, mà nom chú thật oai phong lẫm liệt, bất chấp bộ quần áo rách bươm và cái mũ trùm vấy bẩn. Vàng ở cổ và thắt lưng chú ánh lên; đôi mắt chú đen và sâu thẳm. “Ta đã trở về. Ta muốn gặp Thị trưởng!”